Dış borçlanmaya dayalı büyüme hipotezinin markov rejim değişim modeli ile incelenmesi: Türkiye uygulaması

Abstract

Ülkelerin temel hedefleri iktisadi büyüme ve kalkınmalarını gerçekleştirmektir. Ancak az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler, başta yurt içi tasarruflarının yetersizliği olmak üzere, bilgi ve teknoloji yetersizliği, ödemeler dengesi açığı ve döviz kısıtı gibi nedenlerden dolayı bu hedeflerini gerçekleştirememektedir. Ülkelerin kalkınması için gerekli olan yatırımları finanse edecek olan ulusal tasarrufların yetersizliği bu ülkelerde iç borçlanmaya ilave olarak dış borçlanmaya başvurmayı da zorunlu hale getirmektedir.Literatürde dış borçlanmanın büyümeye etkisi ekonomistler tarafından tartışılmaktadır. Dış borçlanma ile büyüme arasındaki mevcut ilişkinin günümüze kadar devam eden en önemli tartışması; dış borçlanmanın büyüme üzerindeki etkisinin negatif yönde mi yoksa pozitif yönde mi olduğudur. İki görüşü de savunanlar var olmakla birlikte dış borçlanmanın büyümeyi negatif yönde etkilediği görüşünü savunanların çoğunlukta olduğu kabul edilir. Alınan dış borçların ilk başta milli geliri arttırması ve kaynak dengesi sağlayarak iktisadi büyümeyi olumlu etkilemesine karşın geri ödenme sürecinde anapara ve faiz ile ödenmesinden dolayı milli gelirde azalmaya neden olmaktadır.Bu çalışmada, dış borç ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki Türkiye ekonomisi açısından Markov Rejim Değişim modeli ile incelenmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, Türkiye'nin toplam brüt dış borç stokunun ekonomik büyüme üzerinde 3 rejimli ve sabit varyanslı Markov rejim değişim modeli analizinde negatif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Mamafih, modele göre sabit sermaye yatırımları, ihracat ve nüfus artışının ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Dış Borç, İktisadi Büyüme, Markov Rejim Değişim Modeli.

The fundamental aims of the countries are to realize their economic growth and development. However, underdeveloped or developing countries can not realize these aims due to lack of domestic savings, lack of information and technology, balance of payments deficit and foreign exchange constraints. The insufficiency of national savings to finance investments necessary for the development of countries also makes it obligatory to resort to external debt in these countries in addition to domestic debt.In the literature, the impact of external debt on growth is discussed by economists. The most important discussion of the current relationship between external debt and growth continues until today; whether the effect of external debt on growth is negative or positive. Although there are advocates of these two opinions, there are many who advocate that external debt affects growth negatively. Because, when the external debts are taken, they provides economic growth by increasing the national income and providing the resource balance, However, as the external debts are paid with principal and interest, they cause a decrease in national income.In this study, relationship between external debt and economic growth in terms of Turkey's economy was examined with Markov regime switching model. According to the obtained results of the analysis, it was concluded that the total gross external debt stock of Turkey had a negative effect on economic growth in the Markov regime change model analysis with 3 regimes and fixed variance. Nevertheless, fixed capital investments, exports and population had positive effects on economic growth.Key Words: External Debt, Economic Growth, Markov Regime Switching Model.