Akut ishalli neonatal buzağılarda intravenöz izotonik sodyum bikarbonat uygulamasının venöz asit-baz durumu ve renal fonksiyon üzerine zamana bağlı etkileri

Abstract

Sunulan araştırmada akut ishalli neonatal buzağılarda intravenöz izotonik sodyum bikarbonat uygulamasının venöz asit-baz durumu ve renal fonksiyon üzerine zamana bağlı etkileri araştırıldı. Materyali; yaşları 1-30 gün arasında değişen, farklı ırk ve cinsiyette, akut ishal şikayeti ile kliniğe başvuran ve primer basit metabolik asidoz tanısı alan 10 neonatal buzağı oluşturdu. Çalışmada etiyolojik tanı dikkate alınmamıştır. Çalışma kapsamında, tedavi öncesi (0. saat) ve hesap edilen total bikarbonat ihtiyacı izotonik solüsyon tarzında intravenöz yolla buzağılara verildikten sonra, tedavi sonrası; 15. dakika, 30. dakika, 1. saat, 2. saat, 3. saat, 4. saat, 6. saat, 12. saat ve 24. saatte kan örnekleri toplandı. Venöz kan örneklerinde; pH, parsiyel karbondioksit basıncı, total karbondioksit konsantrasyonu, baz durumu, bikarbonat, klor, sodyum, potasyum, kalsiyum ve laktat düzeyleri ve serum örneklerinde; üre, kreatinin, alanin amino transferaz, aspartat amino transferaz, gamma-glutamil transferaz, laktat dehidrogenaz, kreatin kinaz, total protein, albumin ve glukoz konsantrasyonları ölçüldü. Tam kan örneklerinde ise lökosit, eritrosit, lenfosit, granulosit, hemoglobin, hemotokrit ve trombosit sayımı yapıldı. Çalışma sonuçları, ishalli buzağılarda, farklı ölçüm zamanları arasında gerçekleştirilen grup içi değerlendirmede; pH, bikarbonat, baz durumu, parsiyel karbondioksit basıncı, total karbondioksit konsantrasyonu, potasyum ve aspartat amino transferaz kan düzeylerinde istatistiki açıdan önemli derecede bir farkın olduğunu ortaya koydu. Alanin amino transferaz, gamma-glutamil transferaz, laktat dehidrogenaz, glukoz, laktat, total protein, albumin, kreatin kinaz, lökosit, eritrosit, trombosit, lenfosit, granulosit, hemoglobin ve hemotokrit kan konsantrasyonları açısından istatistiki bir fark tespit edilmedi. Üre ve kreatinin serum konsantrasyonlarında ise ölçüm zamanlarına göre gerçekleştirilen grup içi istatistiki değerlendirmede önem arz eden bir fark belirlenmemesine rağmen, tedavi sonrası dönemde numerik bir azalma belirlenmiştir. Her iki parametre için 0. ile 24. saat ölçüm değerleri karşılaştırıldığında p < 0.05 düzeyinde önemli bir fark tespit edildi. Elde edilen veriler, neonatal buzağılarda akut ishale bağlı gelişen primer basit metabolik asidozun intravenöz izotonik sodyum bikarbonat uygulaması ile başarılı bir şekilde tedavi edilebileceğini ortaya koydu. Sonuçlara göre, neonatal buzağı ishallerinde tedavi protokolünün belirlenmesi ve prognozun tayininde, metabolik asidozun yanı sıra renal fonksiyondaki bozulmanın da göz önünde bulundurulması gerektiği değerlendirildi. Sunulan çalışma, buzağılarda neonatal akut ishallerde kritik değişim noktası olarak, kan asit-baz durumu için; tedavi sonrası 12. saatin ve renal fonksiyon için ise tedavi sonrası 24. saatin önemli olduğuna vurgu yapmaktadır.

This study investigates time-dependent effects of intravenous administration of isotonic sodium bicarbonate on venous acid-base status and renal function in neonatal calves with acute diarrhea. The material consists of 10 neonatal calves (1-30 days old) with different races and genders which were accepted to the clinic with complaints of acute diarrhea and then diagnosed with simple primary metabolic acidosis. The etiologic diagnosis was not taken into consideration in this study. Following the intravenous administration of calculated total sodium bicarbonate on the calves in the form of isotonic solution blood samples were collected pre- treatment (0 hour) and post-treatment: 15 min, 30 min, 1 hrs, 2 hrs, 3 hrs, 4 hrs, 6 hrs, 12 hrs and 24 hrs later. Venous blood samples were analyzed to measure pH, partial carbon dioxide pressure, total carbon dioxide concentration, basicity, bicarbonate, chloride, sodium, potassium, calcium, and lactate levels. Serum samples were analyzed to measure urea, creatinine, alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, gamma-glutamyl transferase, lactate dehydrogenase, creatine kinase, total protein, albumin, and glucose concentrations. And finally, full blood samples were analyzed to count leukocytes, erythrocytes, lymphocytes, granulocytes, hemoglobin, hematocrit, and platelet. Based on the intra-group assessments at different measurement times, the study results revealed a statistically significant difference in pH, bicarbonate, basicity, partial carbon dioxide pressure, total carbon dioxide concentration, potassium and aspartate amino transferase blood levels of the calves with diarrhea. No statistical difference was found in alanine amino transferase, gamma-glutamyl transferase, lactate dehydrogenase, glucose, lactate, total protein, albumin, creatine kinase, leukocytes, erythrocytes, platelets, lymphocytes, granulocytes, hemoglobin and hematocrit blood concentrations. A numerical decrease was determined in the post-treatment period despite the absence of a significant difference in serum concentrations of urea and creatinine as shown by the intra-group statistical assessments conducted in line with measurement times. A significant difference of p <0.05 was noticed when 0 and 24 hour measurement values were compared for both parameters. The obtained data revealed that primary simple metabolic acidosis occurring in calves in relation to acute diarrhea can be treated successfully with the administration of intravenous isotonic sodium bicarbonate. According to the results, renal function deterioration should be considered along with the metabolic acidosis during the determination of treatment protocol and prognosis. The submitted study emphasizes the importance of hours 12 and 24 post-treatment for blood acid-basis status and renal function, respectively.