Adolesan sporcularda yeme bozuklukları ve ağırlık kontrol davranışlarının spor sezonuyla ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Olumsuz yeme tutumu ve buna bağlı gelişen yeme bozuklukları (YB), beden şekli ve ağırlığı ile ilgili bozulan algıları ve endişeleri içeren yeme davranışlarındaki patolojik rahatsızlıklar olup sağlıksız ağırlık kontrolü davranışlarıyla birlikte önemli bir halk sağlığı sorunudur. Sporcularda yeme bozuklukları konusu özellikle son yıllarda artan bir şekilde dikkati çekmektedir. Genellikle sporcular performanslarını optimize edecek bir vücut kompozisyonu elde etmek için gelen baskıların etkisi ile yeme bozuklukları açısından daha fazla risk altına girmektedir. Sporcu olmayan bireyler ile karşılaştırıldıklarında, hem kadın hem de erkek sporcularda, yeme bozukluğunun gelişim riski fazladır. Bu durum özellikle düşük vücut ağırlığının ve vücut yağının rekabet avantajı kazandırdığı sporcularda daha büyük bir risk taşımaktadır.Bu çalışmanın amacı adolesan sporcularda gelişen olumsuz yeme tutumu ve yeme bozukluklarını spor sezonunun 3 farklı döneminde incelemek ve bağlantılı olan faktörleri araştırmaktır. Çalışmaya 10-19 yaş aralığında kano, judo, yüzme ve güreş branşlarından toplamda 120 sporcu katılmıştır. Sporcular sezon müsabaka hazırlık dönemi, müsabaka dönemi, sezon sonu dinlenme döneminde 40'ar kişi olarak çalışmaya dahil edilmişlerdir. Çalışma sonucunda Yeme tutumu testi (YTT) skoru sonucuna göre sporcuların %20.8'inde olumsuz yeme tutumu olduğu saptanmıştır. Olumsuz yeme tutumu spor sezonunun farklı dönemlerine göre istatiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir. Yeme bozukluğu değerlendirme ölçeğinin (YEDÖ) kısıtlama alt ölçeğine göre sporcuların %12.5'inin (n=15), beden şekli endişesi alt ölçeğine göre ise %7.5'inin (n=9) bozuk yeme davranışına sahip olduğu belirlenmiştir. Yeme bozukluğu değerlendirilmesinde spor sezonunun farklı dönemlerinde anlamlı farklılık bulunmamıştır.Ülkemizde sporcularda konu ile ilgili çalışmalar oldukça sınırlıdır. Yeme bozukluğu konusunda risk altında olan sporcuların, hangi riskli durumlarla karşılaşabileceği belirlenmelidir. Olumsuz yeme tutumu çok yönlü bir konu olduğu için yapılacak çalışmalar multidisipliner bir ekiple (doktor, diyetisyen, psikolog, antrenör…) hazırlanmalıdır.

Negative eating attitude and associated eating disorders are pathological disorders in eating behavior including deteriorating perceptions and concerns about body shape and weight. It is one of the main issues of public health problems, along with unhealthy weight control behaviors. especially in recent years, the issue of eating disorders in athletes, attracts attention. Generally, athletes are at greater risk of eating disorders with the effect of the pressures to obtain a body composition that will optimize their performance. Compared with non-athletes, both female and male athletes are at increased risk of developing eating disorders. This poses a greater risk especially for athletes with low body weight and body fat gaining a competitive advantage.The aim of this study is; To evaluate the negative eating attitude and eating disorders of adolescent athletes in 3 different periods of sports season and related factors.A total of 120 athletes from the fields of canoe, judo, swimming and wrestling participated in the study. The athletes were included in the study as 40 people during the season competition preparation period, competition period and the end of the season. The demographic information questionnaire, Eating Attitude Test (EAT) and Eating Disorder Rating Scale (YEDÖ) were administered to the athletes. According to the results of the YTT score, 20.8% of the athletes reported negative eating attitudes. The negative eating attitude did not show a statistically significant difference according to the different periods of the sports season. According to the YEDÖ results, it was determined that 12.5% (n = 15) of all athletes had a negative eating behavior according to body restriction subscale and 7.5% (n = 9) according to body shape anxiety. There was no statistically significant difference between the 3 periods.In our country, negative eating attitudes and impaired eating behaviors in sportsmen are very limited. Athletes at risk of eating disorders should be identified in which risky situations they may face. Because the negative eating attitude is a multifaceted topic, studies should be prepared with a multidisciplinary team (doctor, dietician, psychologist, trainer).