Terapötik hipotermi uygulanan yenidoğanlarda beyin kaynaklı nörotrofik faktör düzeyleri

Abstract

AMAÇ: Neonatal hipoksik iskemik ensefalopati (HİE), perinatal asfiksi nedeniyle oluşan bir beyin hasarıdır. Terapötik hipotermi, standart tedavi protokolleri arasına girmesine rağmen neonatal HİE hala yenidoğan ölümlerinin ve uzun dönem kötü nörolojik prognozun en önemli nedenlerinden olmaya devam etmektedir. Çalışmamızda neonatal hipoksik iskemik ensefalopatide serum BDNF düzeyini araştırmak, birinci evre HİE hastaları ile terapötik hipotermi uygulanan ikinci ve üçüncü evre HİE hastalarının serum BDNF düzeylerini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Diğer bir amacımız ise serum BDNF düzeyleri ile olguların günlük klinik ve nörolojik olarak değerlendirildiği Thompson skorlaması arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya 02.08.2018 ve 02.08.2019 tarihleri arasında Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Yenidoğan Ünitesi'nde takip edilen gebelik yaşı 36 hafta ve üstünde olan 30 neonatal HİE hastası ile kontrol grubu olarak Kadın Hastalıkları Servisi'nde anne yanında izlenmekte olan veya yenidoğan polikliniğine başvuran yaşamının 0-5. günündeki benzer özelliklerde ve eşit sayıda sağlıklı term yenidoğanlar alınmıştır. HİE ve kontrol gruplarından yaşamın 0-6. saatinde, 3. günde ve 5. günde serum BDNF düzeyleri için kan örnekleri alınmıştır. Serum örneklerinde BDNF düzeyleri ELISA yöntemi ile çalışılmıştır. İstatistiksel analizler SPSS paket programı ile yapılmış olup, analizlerde Student t-testi, Mann Whitney U testi, Pearson testi, Spearman testi, Friedman testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p˂0,05 olarak kabul edilmiştir.BULGULAR: Yaşamın 0-6. saatinde ortalama BDNF düzeyleri HİE grubunda 545,73±108,5 pg/mL, kontrol grubunda 633,77 ± 53,61 pg/mL olarak saptanmış olup, bu değer HİE grubunda kontrol grubuna göre anlamlı daha düşük bulunmuştur (p<0,001). HİE78grubu ile kontrol grubunun 3. gün ve 5. gün BDNF değerleri arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır (p=0,485, p=0,657). Orta- ağır HİE grubu ile hafif HİE grubu arasında 0-6. saat, 3. gün ve 5. gün BDNF değerleri açısından istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır (p=0,174, p=0,069, p=0,722). HİE grubunda 3. gün ve 5. gün BDNF düzeyleri 0-6. saat BDNF düzeylerine göre anlamlı yüksek saptanmıştır (p=0,015, p=0,004). Kontrol grubunda beşinci gün BDNF düzeyleri 0-6. saat BDNF düzeylerine göre anlamlı düşük saptanmıştır (p=0,002). HİE grubunda Thompson 1-5. gün skorları ile 3. gün BDNF değerleri arasında anlamlı pozitif ilişki saptanmıştır (p<0,05).SONUÇ: Yaşamın ilk altı saati içinde pasif hipotermi uygulanan neonatal HİE hastalarında sağlıklı kontrollere göre serum BNDF düzeyleri daha düşüktür. Terapötik hipotermi uygulanan neonatal HİE olguları ile sağlıklı kontrollerin üçüncü ve beşinci gün BDNF düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Terapötik hipotermi uygulamasının neonatal HİE hastalarında beklenen bu artışı modüle ettiği düşünülmektedir. Sağlıklı kontrollerde beşinci gün BDNF düzeyi yaşamın ilk altı saati içinde bakılan BDNF düzeyine göre düşük iken, terapötik hipotermi uygulanan neonatal HİE hastalarında üçüncü ve beşinci gün BDNF düzeyleri yaşamın ilk altı saati içinde bakılan BDNF düzeyine göre daha yüksek bulunmuştur. Terapötik hipotermi uygulanan neonatal HİE hastalarında üçüncü gün bakılan BDNF düzeyi ile Thompson 1-5. gün skorları arasında pozitif anlamlı ilişki vardır, klinik olarak daha ağır seyreden vakaların üçüncü gün alınan BDNF düzeyleri daha yüksek olacaktır. Bu bulgu BDNF'nin neonatal HİE hastalarında kısa dönem prognozu öngörmede yardımcı olabilecek bir biyobelirteç olarak önemini göstermektedir.Anahtar kelimeler: Neonatal hipoksik iskemik ensefalopati, terapötik hipotermi, BDNF, Thompson skoru, biyobelirteç

AIM: Neonatal hypoxic ischemic encephalopathy (HIE) is a brain injury caused by perinatal asphyxia. Although therapeutic hypothermia is one of the standard treatment protocols, neonatal HIE is still one of the most important causes of neonatal death and long-term poor neurological prognosis. The aim of this study was to investigate serum BDNF levels in neonatal hypoxic ischemic encephalopathy and to compare serum BDNF levels of first-stage HIE patients and second and third-stage HIE patients undergoing therapeutic hypothermia. Our aim was to evaluate the relationship between serum BDNF levels and the clinical and neurological scoring system, Thompson scoring, in which subjects were evaluated daily.MATERIALS AND METHODS: Thirty neonatal HIE patients with a gestational age of 36 weeks or more followed at Adnan Menderes University Faculty of Medicine Department of Child Health and Diseases, Newborn Unit between 02.08.2018 and 02.08.2019 were included in the study. The control group included the same number of healthy term newborns who were followed at the Obstetrics and Gynecology Department or who presented to the neonatal outpatient clinic during the first five days of life. Blood samples for serum BDNF levels were obtained from the case and control groups within the first six hours of life, on the 3rd and 5th days. BDNF levels in serum samples were studied by ELISA method. Statistical analyzes were performed with SPSS package program and Student t-test, Mann Whitney U test, Pearson test, Spearman test, Friedman test were used. Statistical significance level was accepted as p˂0.05.RESULTS: The mean BDNF levels measured in the first six hours of life were 545.73 ± 108.5 pg / mL in the case group and 633.77 ± 53.61 pg / mL in the control group,80and this value was found to be significantly lower in the case group than in the control group (p<0.001). No statistically significant difference was found between the BDNF values of the case group and control group on the 3rd and 5th day (p=0.485, p=0.657). There was no statistically significant difference between the moderate-severe HIE group and the mild HIE group in terms of BDNF values measured in the first six hours of life and on the 3rd and 5th days (p=0.174, p=0.069, p=0.722). BDNF levels on day 3 and day 5 were significantly higher in the case group compared to BDNF levels in the first six hours of life (p = 0.015, p = 0.004). In the control group, BDNF levels on the fifth day were significantly lower than the BDNF levels measured in the first six hours of life (p = 0.002). In the case group, a significant positive correlation was found between the Thompson scores measured on the first five days of life and BDNF values measured on the third day (p <0.05).CONCLUSION: Serum BNDF levels are lower in neonatal HIE patients who underwent passive hypothermia in the first six hours of life compared to healthy controls. There was no significant difference between BDNF levels on the third and fifth days of neonatal HIE cases treated with therapeutic hypothermia and healthy controls. Therapeutic hypothermia is thought to modulate this expected increase in neonatal HIE patients. In healthy controls, BDNF levels on the fifth day were lower than BDNF levels measured in the first six hours of life, whereas BDNF levels on the third and fifth days were higher in the neonatal HIE patients undergoing therapeutic hypothermia than in the first six hours of life. There is a positive correlation between BDNF levels on the third day and Thompson scores in the first five days in patients with neonatal HIE who underwent therapeutic hypothermia. BDNF levels taken on the third day will be higher in clinically more severe cases. This finding demonstrates the importance of BDNF as a biomarker that can help predict short-term prognosis in neonatal HIE patients.Key words: Neonatal hypoxic ischemic encephalopathy, therapeutic hypothermia, BDNF, Thompson score, biomarker