Aydın ili Koçarlı ilçesi çam fıstığının kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Aydın İli Koçarlı ilçesi yetiştirilen fıstık çamı (Pinus pinea L.) alanı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci bölgesi konumundadır. Yüksek pazar değeri ile önemli bir sert kabuklu meyve türü olan çam fıstığının üretimi geçiminin neredeyse tamamını bu üründen karşılayan dağ köylüleri tarafından yapılmaktadır. Koçarlı ilçesi yüksek kalite ve miktarda çam fıstığı üretim potansiyeline sahip olmasına rağmen bölge ürününde kalite özelliklerini ortaya koyan bilimsel çalışma eksikliği bulunmaktadır. Bu çalışmada Aydın İli Koçarlı İlçesi çam fıstıklarının fiziksel ve kimyasal kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2014 ve 2015 yıllarında Koçarlı İlçesi köylerinde yetişen fıstık çamı bahçelerinden toplanan künar (kabuklu fıstık) örneklerinde fiziksel ve kimyasal kalite analizleri yapılmıştır. Çalışmada çam fıstıklarının kabuklu halde depolanabilme performansı araştırılmış ve bu amaçla normal oda koşullarında 24 ay süre ile depolama yapılarak meydana gelen kalite değişimleri izlenmiştir. Ayrıca yöredeki üretici ve tüccarlardan alınan temiz iç fıstık örneklerinde mikotoksin yükü ortaya konmuştur. Çalışma sonucu genel olarak değerlendirildiğinde; Çam fıstığında en önemli kalite parametrelerinden olan randıman değeri %21,38 ile %28,55 değerleri arasında değişiklik göstermiştir. Doymamış yağ asitlerinin toplam yağ içeriğinin yaklaşık %89'unu oluşturduğu ortaya konmuştur. 24 aylık depolama sonunda toplam doymuş ve doymamış yağ asitleri içeriği önemli derecede değişmezken, linoleik asit, ekosatrinoik asit ve palmatik asit içeriklerinde önemli değişiklikler belirlenmiştir. Yapılan mikotoksin analizleri sonucunda ise yöre ürününde aflatoksin varlığı saptanmamıştır.Anahtar Kelimeler: Çam fıstığı, kalite, depolama, mikotoksin, yağ asidi bileşimi

Koçarlı District is the second largest region in the cultivation of pine nut (Pinus pinea L.) in Turkey. Pine nut is a very important nut fruit with a high market value and is mainly grown by the people from mountain side of Aydin who live from nearly completely from pine nut business. Despite the fact that Koçarlı district has high quality and quantity of pine nut production potency, there is a lack of scientific work which reveals quality characteristics of the product of the region.In this study, it was aimed to determine the physical and chemical quality characteristics of the pine nuts of Koçarlı District located in Aydin Province. For this purpose, in-shell pine nut samples were collected from the stone pine gardens grown in the villages of Koçarlı District in 2014 and 2015 and they were analyzed for their physical and chemical quality. The storage performance of in-shell pine nuts was also investigated. For this purpose, quality changes were observed by storing pine nuts for 24 months in normal room conditions. In addition, mycotoxin content was investigated in pine nut samples taken from producers and traders.As a result of the study; the kernel ratio (%), which is one of the most important quality parameters in pine nuts, ranged from 21.38% to 28.55%. Unsaturated fatty acids were found to account for about 89% of total fatty acid content. At the end of 24 months of storage, the content of total saturated and unsaturated fatty acids did not change significantly, it was determined that significant differences were observed in the contents of linoleic acid, eicosatrienoic acid and palmitic acid. As a result of mycotoxin analysis, aflatoxin was not detected in the pine nut samples of the region.Keywords: Pine nut, quality, storage, mycotoxin, fatty acid composition