Tarım işletmelerinde sürdürülebilirliğin ölçülmesi: Aydın ili örneği

Abstract

Sürdürülebilir tarım doğal kaynakların bilinçsiz kullanımının artmasıyla gün geçtikçe önem kazanan bir konu olmaktadır. Tarım işletmeleri sahip olduğu kaynakları etkin ve verimli kullanarak ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik düzeyine ulaşmayı amaçlamaktadırlar. Bu araştırmanın temel amacı TR3 bölgesinde yer alan illerin 2006-2015 yılları arasındaki toplam faktör verimliliklerini Malmquist indeksi yöntemi ile hesaplamak ve Aydın ilinde işletme düzeyinde sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik göstergelerini kullanarak tarım işletmelerinin sürdürülebilirlik düzeylerini belirlemektir. İşlemelerin sosyo ekonomik özelliklerine ilave olarak, üreticilerin ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik göstergelerine yönelik ifadelere katılma durumlarını ortaya koyan veriler anket yoluyla elde edilmiştir. İşletme düzeyinde VZA ile etkinlik skorlarının hesaplanmasında, Malmquist indeksinde kullanılan ortak girdi ve çıktılar seçilmiştir. Üreticilerin ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik göstergelerine yönelik ifadelere katılma durumlarına göre genel sürdürülebilirlik düzeyi hesaplanmaya çalışılmıştır. TR3 illerine ait TFV endeksindeki değişimi il bazında değerlendirildiğinde 2006-2015 döneminde verimliliğinde yüksek artış olan iller; İzmir (%29,8), Aydın (%28,0) ve Manisa (%21,7) illeridir. Bu illerdeki verimlilik artışı genellikle teknolojik değişmedeki artıştan kaynaklanmaktadır. VZA analizi sonucu incelendiğinde işletmelerin yaklaşık %19'unun tam etkin olduğu belirlenmiştir. Veri Zarflama Analizi sonuçlarına bakıldığında büyük çiftlikler kadar küçük çiftliklerin de etkin olduğu dikkati çekmektedir. Oluşturulan sürdürülebilirlik indeks sonuçlarına göre işletmelerin ekonomik sürdürülebilirlik düzeyi %72, sosyal sürdürülebilirlik düzeyi %64, çevresel sürdürülebilirlik düzeyi %62 ve genel sürdürülebilirlik düzeyi %66 olarak hesaplanmıştır.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik Göstergeleri, Toplam Faktör Verimliliği, VZA, Tarım İşletmeleri, Aydın

Sustainable agriculture is an issue that is gaining importance with the increasing use of natural resources. Agricultural enterprises aim to reach the level of economic, social and environmental sustainability by using their resources effectively and efficiently. The main objective of this study is to calculate the total factor productivity of the provinces in the TR3 region by the Malmquist index method between 2006 and 2015 and to determine the sustainability levels of agricultural enterprises by using social, economic and environmental sustainability indicators at enterprise level in Aydın. In addition to the socio-economic characteristics of the farmers, the data revealing the status of producers to participate in statements regarding economic, social and environmental sustainability indicators were obtained by survey. In the calculation of activity scores with DEA at the enterprise level, the common inputs and outputs used in the Malmquist index where selected. General sustainability level was calculated according to the participation of farmers in the statements about economic, social and environmental sustainability indicators. When the changes in the TFV index of provinces in TR3 were evaluated by province, the provinces with high increase in efficiency in the period of 2006-2015 were İzmir (29,8%), Aydın (28,0%) and Manisa (21,7%). The increase in productivity in these provinces is usually due to the increase in technological change. When the analysis of DEA was examined, it was determined that approximately 19% of the enterprises were fully efficient. When we look at the results of Data Envelopment Analysis, it is noteworthy that small farms as well as big farms are effective. According to the sustainability index results, the economic sustainability level of the enterprises was calculated as 72%, social sustainability level was 64%, environmental sustainability level was 62% and general sustainability level was 66%.Key Words: Sustainability Indicators, Total Factor Productivity, DEA, Agricultural Enterprises, Aydin.