Aydın ekolojik koşullarında farklı yulaf (Avena sativa L.) genotiplerinin verim ve kalite bakımından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Çiftliğinde 2017-2018 üretim sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede 5 yulaf çeşidi ve 10 adet yulaf genotipi kullanılmıştır. Araştırmada bitki boyu, metrekaredeki salkım sayısı, salkımdaki tane sayısı, salkımdaki tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, tane verimi, hektolitre ağırlığı, protein oranı, nişasta oranı, kül oranı, tane yağ oranı, tane iç oranı ve kavuz oranı değerleri belirlenmiştir.Bitki boyu 105.0-158.7 cm, metrekarede salkım sayısı 61.1-209.3 adet, salkımdaki tane sayısı 50.3-140.6 adet, salkımdaki tane ağırlığı 12.17-38,39 g, bin tane ağırlığı 22,37-49,25 g, tane verimi 77.7-469.1 kg/da, hektolitre ağırlığı 29,83- 40.16 kg/hl, protein oranı %11.08-13.30 km, nişasta oranı %34.33-42.19 km, lif oranı %5.70- 7.64 km, kül oranı %1.43-4.2 km, tane yağ oranı %5.20-6.51 km, tane iç oranı %58.0-88.0 km ve kavuz oranı %12.0-42.0 ölçülmüştür. Gerçekleştirilen araştırma sonucunda denemeye alınan yulaf genotiplerin Aydın ekolojik koşullarında üretim potansiyellerinin değerlendirilmesinde denemede yer alan çeşitlere göre özellikle bazı ileri hatların sulamasız koşullarda yüksek tane verimlerine ulaştığı gözlenmiştir. Tane verimin ve kalite özelliklerinden öncelikle tane protein oranının birlikte değerlendirildiğinde YBVD1-4 hattının çalışmada ön plana çıktığı görülmektedir. Bu kapsamda üzerinde çalışılan hatların bazılarının özellikle bölge koşullarında yulaf üretiminde değerlendirilebileceği söylenebilir. Ancak verim öğelerinde elde edilen bazı beklenmedik sonuçların da ortaya çıkması, çalışmanın tek yıllık bir tarla denemesine dayanması nedeniyle aynı çeşit ve hatlarla birkaç yıl daha aynı ekolojik koşullarında denenmesi gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Yulaf, Çeşit, Genotip, Verim, Kalite

This study was conducted in Adnan Menderes University Faculty of Agriculture Application and Research Farm 2017-2018 growing season with three replications according to randomized block experiment design. 5 oat cultivars and 10 oat genotypes were sowed. In this research, plant height, number of panicles per square meter, number of spikelets per panicle, spikelet weight, thousand grain weight, grain yield, test weight, protein, starch, ash, lipid ratio, groat percentage and hull percentage were determined.As obtained results, plant height 105.0-158.7 cm, the number of panicles per square meter 61.1-209.3, number of spikelets per panicle 50.3-140.6, spikelet weight 12.17-38.39 g, thousand grain weight 22.37-49.25 g, grain yield 77.7-469.1 kg/da, test weight 29.83-40.16 kg/hl, protein ratio 11.08-13.30%, starch ratio 34.33-42.19%, fiber ratio 5.70-7.64%, ash ratio 1.43-4.2%, lipid ratio 5.20-6.51%, groat percentage 58.0-88.0% and hull percentage 12.0- 42.0% were measured. As a result of the research, it was observed that the production potential of oat genotypes under the experiment in Aydın ecological conditions, especially some advanced lines reached high grain yields under irrigated conditions according to the varieties included in the experiment.YBVD1-4 line comes to the forefront in the study when grain yield and quality characteristics are evaluated together with grain protein ratio. In addition, when the yield and protein were evaluated together, it was seen that some lines could produce better results than the varieties. In this study, it can be concluded that some of the lines can be evaluated in oat production especially under regional conditions. However, some unexpected results obtained in yield components should be tested in the same ecological conditions for a few more years with the same varieties and lines as the study is based on a one-year field trialKey words: Oat, Variety, Genotype, Yield, Quality