Omurilik yaralanmalı hastalarda nörojen bağırsak disfonksiyonunun değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, travmatik omurilik yaralanması (OY) olan hastalarda uzun dönemde nörojen bağırsak disfonksiyon (NBD) şiddetini belirlemek ve klinik özellikler, fonksiyonel durum, depresyon ve yaşam kalitesi ile ilişkisini değerlendirmektir.Çalışmaya travmatik OY nedeniyle izlenen 94 hasta alındı. Klinik değerlendirme ile demografik ve klinik özellikler kaydedildi. NBD şiddeti NBD skoru ile, gaita formu Bristol gaita form skalası ile değerlendirildi. Hastaların bağırsak bakım ve düzeni özellikleri sorgulandı. Tüm hastalara Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümü (FBÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Kısa Form-36 (KF-36) anketi uygulandı. Hastalardaki en sık gastrointestinal yakınmalar konstipasyon (%48,9), bağırsak boşaltımı esnasında zorlanma (%42,6) ve fekal inkontinans (%36,2) idi. Hastaların %50'sinde orta-ciddi düzeyde NBD saptandı. NBD skoru ile yaralanma şiddeti arasında anlamlı ilişki bulundu (rs=0,642; p<0,001). NBD skoru ambule olamayan hastalarda fonksiyonel ambule hastalara göre, üriner inkontinansı bulunan hastalarda olmayanlara göre anlamlı derecede daha yüksekti. Sürekli üretral kateterizasyon ya da temiz aralıklı kateterizasyon uygulayan hastalarda ve bağırsak bakımını yatakta gerçekleştiren hastalarda NBD skoru anlamlı derecede daha yüksekti. NBD skoru ile FBÖ ters yönlü (rs= -0,539; p<0,001), BDÖ skoru ile aynı yönde anlamlı ilişki saptandı (rs=0,252; p=0,014). Ayrıca KF-36 ile değerlendirilen yaşam kalitesi alt kategorilerinden fiziksel fonksiyon (rs= -0,413; p<0,001), enerji (rs= -0,304; p=0,003) ve mental sağlık (rs= -0,224; p=0,030) alt kategorileri ile NBD skorları arasında ters yönlü anlamlı ilişki saptandı. Sonuç olarak, OY'li hastalar uzun dönem takipleri sırasında depresyon ve yaşam kalitesinde bozulmaya yol açan NBD açısından değerlendirilmeli, gastrointestinal yakınmaları dikkate alınarak sorunlarına çözüm bulmaya çalışılmalıdır.Anahtar kelimeler: Omurilik yaralanması, nörojen bağırsak disfonksiyonu, depresyon, yaşam kalitesi.

The aim of this study was to assess the severity of neurogenic bowel dysfunction (NBD) and its relationship with clinical characteristics, functional status, depression and quality of life in long term traumatic spinal cord injury (SCI) patients.Ninety-four patients with traumatic SCI were included in the study. Demographic and clinical characteristics all patients were noted. NBD was assessed by NBD score and gaita was assessed using Bristol gaita form scale. All patients were questioned in terms of bowel care and program characteristics. Functional status was assessed by Functional Independence Measure (FIM), depression was assessed by Beck Depression Inventory (BDI) and quality of life was assessed by Short Form-36 (SF-36) questionnaire. Most frequent gastrointestinal complaints were constipation (48.9%), difficulty in bowel emptying (42.6%) and fecal incontinance (36.2%). Moderate-to-severe NBD was noted in 50% of the patients Significant correlation was found between NBD score and the extent of injury (rs=0.642, p<0.001). NBD score was significantly higher in non-ambulatory patients compared to ambulatory ones, and in those with urinary incontinence compared to ones without. Both permanent and intermittent catheterisation for bladder management as well as within-bed bowel care program were associated with significantly higher NBD scores. NBD score was negatively correlated with FIM score (rs= -0.539; p<0.001), and positively correlated with BDI score (rs=0.252; p=0.014). Physical functioning (rs= -0.413; p<0.001), energy (rs= -0.304; p=0.003) and mental health (rs= -0.224; p=0.030) dimensions of health related quality of life measured by SF-36 were found to be negatively correlated with NBD score. In conclusion, we believe that NBD and gastrointestinal complaints need to be evaluated and addressed during long term follow-up of SCI patients, as NBD was found to be associated with depression and poor quality of life in this patient population. Key words: Spinal cord injury, neurogenic bowel dysfunction, depression, health related quality of life.