Diyabetik ayak yarası gelişen hastaların geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını kullanma durumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, diyabetik ayak yarası gelişen hastaların, yaralarının iyileşmesi için geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını kullanma durumlarını belirlemek amacıyla 180 hastayla, tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapılmıştır.Veriler, literatüre dayanarak hazırlanan, uzman görüşü ve ön uygulamayla son şekli verilen `Yapılandırılmış Soru Formu` ile toplanmıştır. Üç bölümden oluşan form, hastaların sözlü onamları alındıktan sonra hastalar tarafından doldurulmuştur.Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Pearson Chi- Square, Fisher's Exact test ve Student t-testi kullanılmış, p <0,05düzeyi anlamlı kabul edilmiştir. Katılımcıların yaş ortalamasının 61.54±10.6 olduğu, %73,3'ünün erkek, %85'inin evli, %59,4'ünün ilkokul mezunu olduğu saptanmıştır.Katılımcıların %35'inin ayak yaralarını tedavi etmek için geleneksel ve tamamlayıcı yöntemleri kullandıkları saptanmıştır. Ayrıca katılımcıların %65'inin diyabetik ayak yarasının tedavisinde geleneksel ve tamamlayıcı bazı yöntemlerin kullanıldığını duyduğu belirlenmiştir. Katılımcıların, bitkisel yöntemlerden en çok sarı kantaron otu, zeytinyağı ekstresi, aloe vera özü, çam özü ve soğan kullandığı; zihin-beden ve manipülatif yaklaşımlardan ise yaraya vazelin sürme, dua etme ve ayağa buz koymayı tercih ettikleri saptanmıştır. Katılımcıların %82,5'inin (n=52), geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını kullandıklarını hekimlerine haber vermediği belirlenmiştir.Sonuç olarak; hekiminin haberi olmadan bu yöntemleri kullanan hastalar, yaranın infekte olma olasılığını arttırmakta ve yara iyileşmesini geciktirmektedir. Bu nedenle, yara bakım ekibine, hastayla ilk karşılaştığında ve yarayı değerlendirirken, hastanın geleneksel ve tamamlayıcı yöntemleri kullanma durumunu sorgulaması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Diyabet, diyabetik ayak yarası, geleneksel ve tamamlayıcı tedavi.

This descriptive cross-sectional study was conducted on 180 patients with diabetic foot wounds to determine their usage of traditional and complementary medicine for treatment.Data was compiled using structured questionnaire based on field literature, expert opinion and preliminary application. The three-part questionnaire was filled in by the patients after their oral consent.Descriptive statistics used in data evaluation were the Pearson Chi- Square, Fisher's Exact test and Student t-test. p <0,05 was accepted as statistically significant.The average age of participants was 61.54±10.6, with %73,3 male, %85 married and %59,4 elementary school graduates.It was determined that %35 of participants used traditional and complementary means for treatment. Furthermore, %65 of patients state they heard the usage of some kind of traditional and complementary means of treatment. According to the participants, the most used herbal means are St. John's wort oil (sarı kantaron in Turkish), olive oil extract, aloe vera extract, pine extract and onions. The mind-body and manipulative means most preferred were topical application of Vaseline, praying and icing the foot.Furthermore, it was also determined that %82,5 (n=52) of participants didn't tell physicians they used traditional and complementary medical practices.Patients using these means without informing a physician increase the possibility of wound infection and delay the wound healing process. For this reason, it is advised for the wound care team to inquire the patient's usage of traditional and complementary medicine upon first arrival.Keywords: diabetes, diabetic foot wound, traditional and complementary medicine