Diyabetik amputasyonlu bireylerde standardize edilen hemşirelik takibinin tekrarlayan amputasyonlara etkisi

Abstract

Çalışma diyabetik amputasyonlu bireylerde standardize edilen hemşirelik takibinin tekrarlayan amputasyonlara etkisini ortaya koymak için yapıldı. Araştırmanın evrenini 1 Kasım 2018-31 Mayıs 2019 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'ne başvuran diyabetik amputasyon öykülü hastalar oluşturdu. Örneklemi G-power programında %5 kabul edilebilir hata payı ve %95 güven aralığında (p<0,05) 72 hasta olarak hesaplandı. Hastalar, amputasyonları üzerinden geçen süreye göre gruplandırıldı. Araştırmada sosyodemografik bilgi formu, hasta görüşme formu, hemşire değerlendirme formu, Wagner değerlendirme formu kullanıldı. Araştırmacı, hastalarla karşılaştığı ilk görüşmede formları doldurdu ve 1.ay verileri olarak kaydetti. Formlar doldurulduktan sonra düzenlenen eğitim kitapçığı ile eğitim verildi ve sonraki ay için randevu oluşturuldu. Her görüşmede önce formlar dolduruldu, sonra eğitimler tekrarlandı. Altı ay boyunca bu uygulamalar tekrarlandı. Çalışmada SPSS programı kullanılmış, tanımlayıcı istatistiklerde kategorik veriler için sayı ve yüzde verilmiştir. Hastaların tanımlayıcı ve sağlık-hastalık durumuna ilişkin özelliklerine göre grup sayısı, gözlere düşen gözlenen ve beklenen değerlere göre Pearson ki-kare testi, Yates düzeltmeli ki-kare testi ve Fisher exact testi kullanılmıştır. Çok gruplu (≥3) değişkenlerde fark bulunduğunda ileri analizde kolon oranlarının karşılaştırıldığı adjust p değeri (Bonferroni metodu) kullanılmıştır. Primer analizlerde tekrarlayan amputasyon üzerine etkisi bulunan bağımsız değişkenler çoklu lojistik regresyon (Backward: Wald yöntemi) analizi ile değerlendirilmiştir. Lojistik regresyon için bağımsız değişkenler arasındaki otokorelasyon varlığı Kendall Tau_b korelasyon analizi ve multicollinearity (VIF ve tolerans değeri) istatistikleri ile değerlendirilmiştir. Diyabete yönelik glikoz takibi, tedaviye uyum ve beslenme ile; metabolik değişkenlerinde diyabetik nöropati, hipertansiyon, ayak yarası, hbA1c ile; cilt değişkenlerinde yeni ülser oluşumu, nem, çatlak/nasır ile; vasküler değerlendirmede femoral/ popliteal/ dorsalis pedis nabızları, iskemi, ödem ile; nörolojik değerlendirmede ağrı ve parestezi ile; enfeksiyon bulgularında renk değişikliği, kızarıklık, eritem, kötü koku, apse, ısı artışı, osteomyelit, drenaj ve ateş ile; Wagner sınıflama sistemine göre yara evreleri ile amputasyon olma durumu arasında istatistiksel anlamlı fark görüldü. Sonuçta diyabetik amputasyon öykülü hastaların eğitim, takip ve tedavi ile tekrarlayan amputasyon risklerinin azaldığı görülmüştür.

The study was done to reveal the associated factors of nursing care and follow-up of the amputation process given to patients with diabetic amputation stories. Between 1 November 2018-31 May 2019 the study consisted of patients with diabetic amputation stories that applied to the of Ege University Medical Faculty. The sapmle was calculated as a 5% acceptable magrin of error in the G power program and 72 in the 95% confindence interval (p<0,05). Patients were grouped according to the time spent on their amputation. Sociodemographic information form, patient interview, nurse evaluation form, Wagner evaluation form were used in the research. İn the first interview with the researcher patients, she filled out the forms and recorded them as 1 month. After the forms were filled out, training was given with the training booklet and an appointment was mad efor the following month. These practices were repeated for six months. In this study, spss program was used, number and percentage were given for categorical data in descriptive statistics. In comparison of recurrent amputation status (rates) according to the descriptive and health-disease characteristics of the patients, the number of groups, pearson chi-square test according to the observed and expected values of the eyes, Yatest correction chi-square test and Fisher exact test were used. When there was a difference in multigroup variables, adjust p value (Bonferroni method) was used in advanced analysis where colon ratios were compared. The arguments that have an effect on recurrent amputation in primary analysis were evaluated by multiple logistic regression (Backward: Wald method) analysis. The presence of autocorrelation between arguments for logistic regression was evaluated by correlation analysis and multicollinearity (VIF and tolerance value) statistics Tau_b Kendall. Glucose monitoring for diabetes, compliance with treatment and nutrition; metabolic variables with diabetic neuropathy, hypertension, foot wounds, hbA1c; new ulcer fprmation in skin variables, moisture, crack/callus; popliteal/dorsalispedis pulses in vascular evaluation, ischemia, edema; with pain and parasthesia in neurological evaluation; discoloration, redness, erythema, bad odor, abscess, heat increase, osteomyelitis, drainage and fever in the findings of infection; according to the Wagner classification system, there was a statistically significant difference between wound stages and amputation. As a result, patients with diabetic amputation had a decrease in the risk of repeated amputations with training, follow-up and treatment.