Okul öncesi yıkıcı davranışların çok boyutlu değerlendirilmesi ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenilirlik çalışması

Abstract

Yıkıcı davranışlar, tek bir semptom yerine bir semptom kümesi olarak tanımlanır. Bu belirtiler sinirlilik, karşı gelme, öfke nöbetleri ve saldırganlığı içerir. Yıkıcı Bozukluklar, Dürtü Kontrolü ve Davranış Bozuklukları hakkındaki DSM bölümü, çeşitli bozuklukları (Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu, Davranış Bozukluğu, Aralıklı Patlayıcı Bozukluk, Piromani ve Kleptomani gibi) tek bir kategoride bir araya getirir. Yıkıcı davranışlar, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Depresyon, Yıkıcı Duygudurum Düzenleyememe Bozukluğu, Bipolar Bozukluk gibi çok çeşitli hastalıklarda da ortaya çıkabilir. Yıkıcı davranışlar genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkar ve bunu bu dönemin normatif davranışından ayırmak önemlidir. Yıkıcı davranışlar erken çocukluk döneminde çok yaygın olmasına rağmen, bu alandaki çalışma sayısı sınırlıdır ve ülkemizde erken çocukluk döneminde yıkıcı davranışları ölçen bir ölçek yoktur. Bu boşluğu doldurmak için çocuklarda Yıkıcı Davranışların Çok Boyutlu Değerlendirilmesi Ölçeğini (YDÇBDÖ) Türkçeye uyarlamayı YDÇBDÖ'nin, geçerliliğini ve güvenilirliğini belirlemeyi amaçladık. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 öğretim yılında anaokullarında okuyan 1103 öğrenci ve velileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminin alındığı 50 anaokulu Bursa'nın 3 merkez bölgesinden seçilmiştir. Çalışmamızda ölçeğimizin geçerliliği için kullanılan diğer araç Erken Çocukluk Envanteri-4'tür. Okul öncesi çocuklarında Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Davranış Bozukluğu, Depresyon ve yıkıcı davranış ile ilişkili Anksiyete Bozuklukları gibi birçok bozukluğu ölçtüğü için tercih edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlılığını ve test-tekrar test güvenirliğini değerlendirdik ve YDÇBDÖ'nin Türk çocukları için güvenilir bir ölçek olduğu gözlenmiştir (Cronbach alpha .983). Sonuç olarak, YDÇBDÖ Türkiye'de çocukların yıkıcı davranışlarını değerlendirmek için uygun bir ölçektir. Ayrıca çalışmamız, erken çocukluk döneminde yıkıcı davranışlarla çalışan klinisyenler ve araştırmacılar için güvenilir bir ölçek sunmaktadır.

Disruptive behaviors define as a cluster of symptoms rather than a single symptom. These symptoms include irritability, noncompliance, temper tantrums, and aggression. The DSM chapter on disruptive, impulse-control, and conduct disorders brings together several disorders (such as Oppositional Defiant Disorder, Conduct Disorder, İntermittent Explosive Disorder, Pyromania, And Kleptomania) into one single category. Disruptive behaviors can also occur in a wide range of diseases, such as Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Depression, Disruptive Mood Disturbance Disorder, Bipolar Disorder. Disruptive behaviors often appear in early childhood, and it is important to distinguish it from the normative behavior of this period. Although disruptive behaviors are very common in early childhood, the number of studies in this field is limited and there is no scale that measures disruptive behavior in our country in early childhood. In order to fill this gap, we aimed to adapt the scale of multi-dimensional assessment of destructive behaviors (MAP-DB) in children to Turkish and determine its validity and reliability. The sample of the study consisted of 1103 students and their parents who were studying in kindergartens in the 2019-2020 academic year. The study sample composed of volunteer children from 50 kindergartens in 3 central districts of Bursa. In our study, the other instrument used for validation of our scale was the Early Childhood Inventory-4. It was preferred because it measures preschool children's many disorders such as Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Behavioral Disorder, Depression, and Anxiety Disorders which are associated with disruptive behavior. We evaluated internal consistency and test-retest reliability of the scale and it was observed that the MAP-DB was a reliable scale for Turkish children (Cronbach alpha .983). As a result, an appropriate scale to evaluate disruptive behavior in children MAP-DB in Turkey. In addition, our study provides a reliable scale both for clinicians and researchers who were studying with disruptive behavior in early childhood.