Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılık durumlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, yoğun bakım birimlerinde çalışan hemşirelerin etik duyarlılık durumlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırma Haziran 2016 – Mayıs 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım birimlerinde çalışmakta olan toplam 176 hemşire, araştırma evrenini oluşturmuştur. Evrenden örneklem seçme yöntemine gidilmeden, araştırmaya katılmayı kabul eden 152 yoğun bakım hemşiresi araştırmaya dâhil edilmiştir.Araştırma verileri `Bireysel Bilgi Formu` ve `Moral Sensitivity Questionnaire - MSQ (Ahlaki Duyarlılık Anketi)` ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında yüz yüze görüşme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; frekans analizleri, Kolmogorov Smirnov testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır.Hemşirelerin, etik duyarlılık ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalamalarının 87.05 olduğu bulunmuştur. Hemşirelerin yaş gruplarına göre `bütüncül yaklaşım`, `oryantasyon` alt boyutları ve `etik duyarlılık toplam puanı`; öğrenim durumlarına göre `otonomi` alt boyutu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Hemşirelerin çalıştıkları kurumdaki çalışma güvencesi, meslekteki toplam çalışma süreleri ve yoğun bakım birimindeki çalışma sürelerine göre `bütüncül yaklaşım` alt boyutu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Hemşirelerin bulundukları birimde çalışmayı kendi tercih etme durumlarına göre `yarar sağlama` alt boyutu; yoğun bakımda çalışılan süre içerisinde etik ikilemle karşılaşma durumuna göre `uygulama` alt boyutu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Hemşirelerin cinsiyet, medeni durum, çalışmakta olduğu birim, mesleğini isteyerek yapma, okul eğitimi süresince etik konusunda eğitim alma ve aldıkları dersin adı, çalışma hayatı süresince etik ile ilgili eğitim alma ve aldıkları eğitimin niteliği, etik komite bulunma durumu, yoğun bakımda karşılaştıkları etik ikilemi çözme durumları açısından etik duyarlılık alt boyutları ve toplam puan ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır.Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarını arttırmaya yönelik eğitimlerin düzenlenmesi, etik komitelerin sayısının arttırılması ve hemşirelerin etik komitelere aktif olarak katılımının sağlanması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Etik, Etik Duyarlılık, Yoğun Bakım, Hemşire.

This study was carried out to determine the ethical sensitivities of nurses working in intensive care units and the factors affecting them.The research was conducted between June 2016 and May 2019. The population of the study consisted of 176 nurses working in intensive care units at Aydın Adnan Menderes University Application and Research Hospital. The sample of the study, without using the sample selection procedure, were included in 152 intensive care nurses who agreed to participate in this research. As a data collection tool in the research; The data of the study was collected by using the `Structured Individual Information Survey` and the `Moral Sensitivity Questionnaire-MSQ`. Also, in order to get data collection face to face interview method was used. Frequency, Kolmogorov-Smirnov Test, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H tests were used to assess the data.It was found that total mean score of the nurses on the ethical sensitivity scale was 87.05. There was a significant difference found when compared the age groups of nurses as `holistic approach`, `orientation` sub-dimensions and `total score of ethical sensitivity` to educational status of nurses as `autonomy` sub-dimension. According to the assurance of working where nurses work, the total working hours in the profession and working hours in the intensive care unit, a significant difference was found between sub-dimension of `holistic approach`. Additionally, a significant difference found between nurses who work in their unit by their own choice as a `utility` sub-dimension; and those who work in intensive care for a period of time and having an ethical dilemma as `application` sub-dimension. Lastly, there were no significant differences between nurses' gender, marital status, the unit they are working on, willing to do their profession, education on ethics during the school education, the name of the course they take, education about ethics during their working life, the quality of the education they receive, ethics committee presence, solving the ethical dilemma they face in intensive care in terms of sub-dimensions of ethical sensitivity and total score averages.According to the results derived from the study, organization of trainings and studies to increase the ethical sensitivity of intensive care nurses and also increase the number of ethics committees in order to ensure the active participation of nurses in ethical committees can be advised.Key Words: Ethic, Ethical Sensitivity, Intensive Care, Nurse