Zenginleştirilmiş kafeste yetiştirilen yumurtacılarda farklı aydınlatma tipi (Işık yayan diyot ve kompakt floresan) ve kafes katının performans, yumurta kalite ve bazı refah parametreleri üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada zenginleştirilmiş kafeste yetiştirilen yumurtacı tavuklara LED ve Kompakt Floresan (FLO) ile aydınlatma sağlanarak, aydınlatmanın farklı kafes katlarındaki tavukların performans, yumurta kalite ve bazı refah parametreleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada aynı işletmeden elde edilen toplam 800 adet 16 haftalık yaşta Nick Chick beyaz yumurtacı hibrit kullanılmıştır. Yumurtacı hibritlerin günlük sağlam, hasarlı (kırık ve çatlak), kabuksuz ve kirli yumurta sayıları, %5, % 50 ve pik yumurta verimine ulaşma yaşları, tavuk gün, tavuk kümes yumurta verimleri ve ölümler günlük olarak, yumurta kütlesi, yem tüketimi ve yemden yararlanma oranı ise haftalık olarak 45 haftalık yaşa kadar takip edilmiştir. Yumurta dış ve iç kalite özelliklerinin belirlenmesi için 25, 35 ve 45 haftalık yaş dönemlerinde toplam 1200 adet yumurta incelenmiştir. 25 ve 45 haftalık yaş döneminde her bir aydınlatma grubu ve kafes katındaki 400 adet tavuğun vücut tüy skoru, vücut ve ibik yara, ayak tabanı ödem ve ayak pedi dermatiti, gaga durumu, göğüs kemiği deformasyonu, parmak hasarı durumu, gagalama davranışı ve kaçınma mesafesi (KMT) belirlenmiştir. Deneme sonunda toplam 80 adet tavukta bireysel olarak tonik hareketsizlik (TI) süresi ve uyarım sayısı belirlenmiştir. 25, 35 ve 45 haftalık yaş dönemlerinde farklı aydınlatma kaynakları altındaki tavukların aktivitesini belirlemek için kümes toz birikim oranı (TBO I ve TBO II) belirlenmiştir. Çalışmada 45 haftalık yaş döneminde FLO grubunda ışık şiddeti LED grubundakinden 4,41 lüks daha yüksek değerde saptanmıştır (P<0,01). 25 haftalık yaş döneminde FLO grubunda en fazla yumurta kütlesi (P<0,01), kirli yumurta oranı, Tavuk-gün (P<0,01) ve Tavuk–kümes yumurta verimi oranı saptanmıştır (P<0,05). En fazla toz kümes toz birikim oranı (TBO I, II) FLO grubunda 35 ve 45 haftalık yaş döneminde belirlenmiştir (P<0,05). 25 haftalık yaş döneminde FLO grubunda yumurta ağırlığı, kabuk kalınlığı, sarı ağırlığı daha yüksek değerde, yumurta sarısı (P<0,01) daha açık renkte ve kabuk oranı daha az saptanmıştır (P<0,05). 35. haftada FLO grubu daha ideal şekil indeksine sahip ve yumurta ak yüksekliği, Haugh birimi daha yüksek değerde bulunmuştur (P<0,01). 45 haftalık yaş döneminde FLO grubunda kabuk kalınlığı daha kalın bulunmuştur (P<0,01). 25. haftada en kötü ibikte yara ve ayak tabanında ödem, en fazla kaçınma mesafesi (KMT) FLO grubunda saptanırken (P<0,05); 45. haftada vücut tüy skoru, ibikte yara (P<0,01), parmakta hasar değerleri en kötü düzeyde ve agresif davranış (P<0,01) en fazla FLO grubunda saptanmıştır (P<0,05). Denemede II. ve IV. (üst kat) kattaki tavuklar % 5 yumurta verimine daha erken ulaşmıştır (P<0,05). % 50 yumurta verimine ise en erken IV. kattaki tavuklar ulaşmıştır (P<0,01). Denemede farklı kafes katlarının 25. haftada yumurta kütlesi, Tavuk-gün yumurta verimi, Tavuk-kümes yumurta verimi, yemden yararlanma oranı (P<0,01), kirli yumurta oranı, kabuk oranı; 35. haftada yumurta şekil indeksi, yumurta ak yüksekliği (P<0,01), Haugh birimi (P<0,01); 45. haftada yumurta şekil indeksi, sarı ağırlığı, ibikte yara ve ayak pedi dermatiti üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,05). Denemede farklı kafes katlarının 45. haftada canlı ağırlık (P<0,01), tavukların göğüs, vent bölgeleri tüy skoru değerleri (P<0,01) ile toplam ve ortalama vücut tüy skoru değerleri, tavuklarda ibikte yara ve ayak pedi dermatiti lezyonları üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,05). Denemede 25. ve 45. haftada farklı kafes katlarının tavuklarda kaçınma mesafeleri üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,01). Denemede aydınlatma tipi x kafes katı interaksiyonunun 25. Haftada ak ağırlığı, KMT, 35. haftada yumurta ağırlığı (P<0,05), ak yüksekliği, Haugh birimi, Sarı renk indeksi (P<0,01), 45. Haftada kirli yumurta oranı, ayak pedi dermatiti (P<0,05), parmak hasarı üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0,01).

In this study, it was aimed to determine the effects of LED and Compact Fluorescent (FLO) lighting and cage position on production performance, egg quality and some welfare traits of laying hens reared in enriched cage system. A total of 800 16-week-old Nick Chick white layer hybrids were used in the study. The salable egg number, damaged (broken and cracked) egg number, shelless and dirty shelled egg number, the reaching day age of 5%, 50% and peak egg production, hen-day and hen-house egg production and mortality followed on daily basis; egg mass, feed consumption and feed conversion ratio followed on a weekly basis up to 45 weeks of age. A total of 1200 eggs were examined for determine the external and internal egg quality at 25, 35 and 45 weeks of age. A total of 400 layer observed for body feather score, body and comb wound, bumble foot and footpad dermatitis, beak damage, keelbone deformity, toe damage, aggressive pecking and avoidance distance (KMT) at 25 and 45 wks of age. At the end of the study, a total 80 layer used for determine tonic immobility (TI) duration and induction number. The dust accumulation rate (TBO I and TBO II) was determined to determine the activity of chickens under different lighting sources at 25, 35 and 45 weeks of age. The light intensity was found to be 4,41 lux higher in the FLO group than the LED group at 45 weeks of age (P<0,01). The highest egg mass (P<0,01), dirty egg ratio, hen-day egg production ratio (P<0,01) and hen-house egg production ratio were found in the FLO group at 25 weeks of age (P<0,05). The highest dust accumulation rate (TBO I, II) was determined in the FLO group at 35 and 45 weeks of age (P<0,05). The egg weight, shell thickness, yolk weight were found higher and shell ratio, yolk colour (P<0,01) were found lower in the FLO group at 25 weeks of age (P<0,05). The FLO group had more ideal shape index, albumin height and Haugh Unit were higher in FLO group than LED group at 35th week of age (P <0,01). The shell thickness was found thicker in the FLO group than LED group at 45th weeks of age (P <0,01). The worst comb wound, bumble foot and highest avoidance distance (KMT) were found in FLO group at 25th week of age (P<0,05). The worst body feather score, comb wound (P<0,01), toe damage and the more aggressive pecking (P<0,01) were found in FLO group than LED group at 45th weeks of age (P<0,05). In the study, the hens placed at II and IV floor (top) were reached age of 5% egg production rate earlier than the others (P <0,05). The earliest 50% egg production rate age was found in IV cage floor's hens (P <0,01). The egg mass, hen-day egg production rate, hen-house egg production rate, feed conversion ratio (P<0,01), dirty shelled egg ratio, shell ratio at 25th weeks of age; egg shape index, albumin height (P <0,01), haugh unit (P <0,01) at 35th weeks of age; egg shape index, yolk weight, comb wound and foot ped dermatitis at 45th weeks of age were significantly affected by cage position (P <0,05). The effect of different cage position on body weight (P <0,01), breast and vent feather score, total and average body feather score, comb wound, foot ped dermatitis of hens were found statistically significant at 45th weeks of age (P<0,05). The effect of different cage position on KMT was found significant at 25th and 45th weeks of age period (P <0,01). The interactions between lighting type and cage position on albumen weight, KMT at 25th weeks of age; egg weight (P<0,05), albumen height, haugh unit, yolk color (P<0,01) at 35th week; and dirty shelled egg ratio, foot ped dermatitis (P<0,05), toe damage at 45 week of age were found statistically significant (P <0,01).