Urban archaeological issues and resources in İzmir historic city centre: An exploratory case study

Abstract

Öz IZMIR TARİHİ KENT MERKEZİNDEKİ KENTSEL ARKEOLOJİK DEĞERLER VE SORUNLAR: KEŞİFSEL BİR ÖRNEK ÇALIŞMA BELGE, Burak Yüksek Lisans, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Numan TUNA Aralık 2005, 193 sayfa Türkiye'deki tarihi kent merkezlerinin bir çoğu erken dönemlerden beri sürekli olarak yerleşilmiş ve yerleşilmeye devam etmektedir. Eğer, kentsel arkeolojik değerler planlama sürecine etkin bir şekilde dahil edilirse, tarihi kent merkezlerinin çok katmanlı yapısı hem kentlerin tarihsel sürekliliğinin bir göstergesi olur, hem de kentli bilincinin güçlendirir. Fakat, Türkiye'deki güncel politikalar ve stratejiler kentsel arkeolojik değerlerin, özellikle görünmeyen toprak altı değerlerin, planlama ve karar alma süreçlerine katılımına olanak sağlamamakta. Bu tezde, Türkiye'deki tarihi kent merkezlerinin planlama sürecine kentsel arkeolojik değerlerin dahil edilebilmesi için temel bir yöntemsel çerçevenin tanımlanması amaçlanmaktadır. Bu nedenle, çalışma iki bölümde ele alınmıştır; kavramsal yöntem çerçevesi bölümü ve keşifsel örnek çalışma bölümü. Kavramsal bölümde, gerçek arkeolojik potansiyelin korunması ve değerlendirmesinde etkin olan faktörlerin araştırılması için temel bir denklem çalışıldı. Daha sonra, M.Ö. 324 tarihinden beri yerleşilen İzmir Tarihi Kent Merkezi detayında yöntemsel çerçeve değerlendirildi. vıSonuç olarak, kentsel arkeolojik değerler için yönetim stratejilerinin tanımlanabilmesi amacıyla eş-değer alanları - ideal arkeolojik potansiyelin tanımlanması için temel birimler - ve kentsel arkeolojik karakter bölgeleri -planlama ve koruma politikalarının tanımlanması için temel birimler- tanımları geliştirildi. Anahtar Kelimeler: İdeal ve Gerçek Kentsel Arkeolojik Potensiyel, Arkeolojik Katmanların Kalitesi, İzmir Tarihi Kent Merkezi, Çok Katmanlı Tarihi Kent Merkezleri, Katmansal Planlar, Eş-değer Alanları, Kentsel Arkeolojik Karakter Bölgeleri, Kentsel Arkeolojik Veritabanı (CBS)

ABSTRACT URBAN ARCHAEOLOGICALISSUES AND RESOURCES İN İZMİR HISTORIC CITY CENTRE: AN EXPLORATORY CASE STUDY BELGE, Burak M.S., Department of City and Regional Planning Supervisor: Prof. Dr. Numan TUNA December 2005, 193 pages in Turkey, the majority of the historic city centres have been continuously occupied since early ages onwards and where stili occupation exists. The multi-layered structure of historic centres both can indicate the historical continuity of cities and enhance urban consciousness, if urban archaeological resources are handled effectively into planning process. However, the recent policies and strategies don't allow the handling of urban archaeological resources, especially invisible sub-soil resources, into planning and decision-making process. in this thesis, it is aimed to formulate a basic methodological framework for the handling of urban archaeological resources into planning process of historic city centres in Turkey. Therefore, the study is handled in two parts; a conceptual methodological framework part and an exploratory case study.In the conceptual part, a basic equation is studied to research the factors on the conservation and evaluation of real urban archaeological potential. Then, the methodological framework is examined in detail in İzmir Historic City Centre that has been inhabited since 324 B.C. Consequently, the terms of equi-property areas. which are used to define ideal potential of archaeological resources, and urban archaeological character zones, which are described as ivthe basic units of planning and conservation policies, are developed to determine exact management strategies for urban archaeological resources. Key Words: Ideal and Real Urban Archaeological Potential, The Quality of Archaeological Deposit, Izmir Historic City Centre, Multi-layered Historic City Centres, Diachronic Plans, Equi-property Areas, Urban Archaeological Character Zones, Urban Archaeological Database (GIS)