Mö 4. ve 3. binde Doğu Anadolu bölgesi

Abstract

Doğu Anadolu Bölgesi, coğrafi konumu açısından Mezopotamya ile Güney Kafkasya arasında lojistik açıdan doğal bir tedarik zinciri sistemi oluşturan köprü görevi görmektedir. Bununla birlikte sahip olduğu zengin doğal kaynaklardan dolayı Prehistorik Dönemlerde Mezopotamya pazarı ve üretim endüstrisi açısından tedarikçiler ve dağıtıcılar için odak noktası olmuştur. MÖ 6. Binde Kuzey Mezopotamya'da ortaya çıkan Halaf Kültürü, doğal kaynaklar açısından zengin olan Doğu Anadolu Bölgesi'ne yönelmiştir ve buradaki lokal kültürle kaynaşarak bölgesel uyum içerisinde gelişimini sürdürmüştür. Halaf'ın etkisi devam ederken, Güney Mezopotamya'da ortaya çıkan Ubeyd Kültürü de bu bölgeye doğru yayılmıştır. MÖ 4. Binde Güney Mezopotamya'da Uruk Kültürü sahneye çıkmıştır. Bölge yaklaşık MÖ 3600-3100 tarihleri arasında `Uruk Dünya Sistemi` nin bir parçası durumundadır. Bu dönemde Doğu Anadolu'nun bazı yerleşimlerinde Uruk etkili anıtsal yapılar ortaya çıkmıştır. Kentleşme ve devletleşme bu dönemin en önemli gelişmelerinden biridir. Doğu Anadolu'da devletleşme süreci Geç Uruk Dönemi'nde Malatya-Arslantepe'de gelişmiştir. MÖ 4. Binin sonları ve 3. Binin başlarında bölgede Uruk etkisi zayıflamakta ve bölgenin Güney Kafkasya ile ilişkileri yoğunluk kazanmaktadır. Bu dönemde bölgeye Aras Nehri vadisiyle göçebe/tarımcı topluluklar göç etmeye başlar ve böylece Doğu Anadolu yeni bir kültüre ev sahipliği yapar.

ABSTRACTThe Eastern Anatolian Region serves as a bridge between Mesopotamia and the South Caucasus in terms of geographical location, which forms a natural supply chain system in terms of logistics. However, of the rich natural resources that it has become a focal point for suppliers and distributors in the prehistoric times in terms of the market and the manufacturing industry.Halaf Culture, which emerged in Northern Mesopotamia in the 6th millennium B.C., was directed towards the Eastern Anatolia Region which is rich in natural resources and continued to develop in regional harmony by merging with the local culture there. As the influence of Halaf continued, Ubaid Culture, which emerged in Southern Mesopotamia in the 4th millennium B.C. The region is part of the `Uruk World System` during the period from approximately 3600 to 3100 cal. B.C. In this period, Uruk influential monumental structures emerged in some settlements of Eastern Anatolia. Indeed, it was during the Late Uruk period that urbanization and nationalization in Eastern Anatolia developed in Malatya-Arslantepe.At the end of the 4th millennium B.C. and at the beginning of the 3rd millennium B.C., the Uruk effect is weakening in the region and the region is becoming more intense with the South Caucasus. In this period, nomadic communities migrated to the region with the Aras River voyage and thus Eastern Anatolia hosts a new cultural home.