Saç bakımı ve güzellik hizmetleri ön lisans programının Metfessel – Michael modeline göre değerlendirilmesi

Abstract

Kalkınmakta olan toplumlarda küreselleşme ile ortaya çıkan ekonomik ve sosyal sorunların çözümü bilgiye erişim, inovasyon, istihdama dayalı üretim olarak görülmektedir. Mesleki ve teknik eğitim bir ülkenin kalkınabilmesi ve sürdürülebilir ekonomik politikalara sahip olabilmesi için en önemli etkenlerdendir. Bunun sağlanması için etkin öğrenme yolları ve etkin öğretim programlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bugün mesleki ve teknik eğitim, yükseköğretimde de özellikle meslek yüksekokulları eliyle yürütülmektedir. Mesleki eğitimin bu denli önem taşıdığı bir ekonomik yapılanma içerisinde güzellik hizmetleri sektörü de kendi yerini almıştır.Bu araştırmanın amacı; Saç Bakımı ve Güzellik Hizmetleri ön lisans programının eğitimsel hedefleri doğrultusunda bir değerlendirmesini sunabilmektir. Araştırma durum çalışması kapsamında desenlenmiş nitel bir çalışmadır. Durum çalışması içerisinde de `tek durum deseni` ve bu desen içerisinde de `iç içe geçmiş tek durum deseni` kullanılmıştır. Program değerlendirmenin yapılabilmesi için ise, elde edilen verilerle `Metfessel – Michael Program değerlendirme modeli çerçevesinde çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırma; Adnan Menderes Üniversitesi Sultanhisar Meslek Yüksekokulu Saç Bakımı ve Güzellik Hizmetleri Programında mezuniyet aşamasına gelmiş öğrenciler, program mezunları, öğretim elemanları, kurum yöneticisi, mezunların istihdam edildikleri işletme yöneticilerini kapsar şekilde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılacak verilerin elde edilmesi için şu şekilde yol izlenmiştir. Yedi (7) mezuniyet aşamasına gelmiş öğrenci ile odak grup görüşmesi, yedi (7) program mezunu ile odak grup görüşmesi, üç (3) öğretim elemanı ile yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler, bir (1) kurum yöneticisi ile yarı yapılandırılmış bireysel görüşme, beş (5) yönetici ile yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Programda düzenli ders gözlemleri gerçekleştirilmiş, 12 saatlik gözlemlerden elde edilen izlenimler, geliştirilen ders gözlem formları ile kayıt altına alınmıştır. Programın var olduğu yedi kamu üniversitesindeki mevcut öğretim programlarında yer alan dersleri tek tek içerik ve isim olarak incelenmiş, karşılaştırılmış ve geliştirilen karşılaştırma tablosu üzerinde araştırmaya dahil edilen Sultanhisar Meslek Yüksekokulu öğretim programı ile kıyaslanarak kayıt altına alınmıştır. Bu iş ve işlemler ışığında elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak çözümlenmiştir. Programda yer alan 108 ikinci sınıf öğrencisine geliştirilen mesleki yeterlik algısı anketi uygulanmıştır. Anket sonucunda derslere karşılık gelen madde puanları, dersleri alan öğrenci sayısı ile çarpanı göz önüne alınmış, her ders için ayrı olmak üzere aritmetik ortalama puanları hesaplanmıştır.Elde edilen bulgular elde edilme kategorilerine göre öncelikle ayrı ayrı incelenmiş elde edilen bulgular daha sonra bir bütün halinde değerlendirilmiştir.Bu alanda kamu üniversitelerinde yürütülen programların, program derslerinde tamamına yakın bir örtüşme görülmektedir. Program derslerinin, sektörel anlamda ihtiyaçlara cevap verecek şekilde yapılandırıldığı belirlenmiştir. Bazı derslerle ilgili olarak programda yarıyıl değişikliğine ihtiyaç duyulduğu, programa eklenebilecek bazı temel dersler bulunduğu, teorik öğrenmelerin sağlıklı gerçekleştiği ve bu yönde program öğrenme çıktılarındaki hedeflerin karşılandığı ancak pratik öğrenmelerle ilgili hedefe ulaşmada güçlükler yaşandığı belirlenmiştir. Sınıf mevcutları ve fiziksel koşulların hedefe ulaşılması önünde bir takım engeller oluşturduğu, öğretim elemanları yeterliliklerinin mevcuda karşılık ihtiyaca cevap verme hususunda zayıf kaldığı belirlenen bulgular arasındadır. Programda ilave öğrenme yaşantılarının oluşturulması konusunda sürekli ve sürdürülebilir girişimlerde bulunulmadığı, bu durumun bir eksiklik olarak kaydedildiği belirlenmiştir. Elde edilen bulgular rehberliğinde programın değerlendirilmesi için sonuçlar ortaya konmuştur. Programın hedefe yönelik tespit edilen ihtiyaçlarının giderilmesi ve bu sayede programın daha etkin bir yapıya kavuşması için öneriler geliştirilmiştir.

In developing countries, the solution of economic and social problems arising from globalization is possible with the knowledge, innovation and employment. Vocational and technical education is one of the most important factors for the development of an each country and a sustainable economic policy. This will be maintained through effective learning methods and effective curriculum. Today vocational and technical education in higher education is carried out especially by higher vocational schools. In an economic structure where vocational education is so important, the beauty services sector has also taken its place.The purpose of this research tried to offer an assessment of `The Hair Care and Beauty Services` associate degree program in terms of educational objectives. This research is a qualitative study patterned by case studies. In accordance with the purpose of the study `one case pattern `and in this pattern `embedded single case design` was used. To be able to carry out the program evaluation, the Metfessel-Michael Program Evaluation Model was used. In the research graduation stage students in Adnan Menderes University Sultanhisar Vocational School Hair Care and Beauty Services Program have been realized in such a way that they include program graduates, academic staff, institutional managers, business managers where graduates are employed.In order to detain the data used in the research, the following way was followed. There was carried out focus group interview with seven (7) in graduation stage students in associates degree, focus group interview with 7 program graduates, semi-constructed individual interview with 3 academic staff, semi-constructed individual interview with 1 institution manager and semi-constructed individual interview with 5 business managers. 12 hours of classroom observations were made by filling course observation forms.The courses where the program exists (different seven public universities) were examined in terms of the content and the name of the course. The curriculum of the seven public universities were compared to Sultanhisar Vocational School's curriculum and the data was filled in survey chart. The obtained data was analyzed using descriptive and content analysis method. Professional competence questionnaire was applied to 108 second grade students in the program. As a result of the questionnaire, the item scores corresponding to the lectures were multiplied by the number of students taking the courses and arithmetic average scores were calculated separately for each course.The key findings were examined separately according to their categories and then they were evaluated as a whole. As a result, there seemed a close overlap in the programs conducted in the public universities in this area. In addition to this, program courses were arranged to respond to the needs of the sector. It was determined that in some courses change was needed in the semester and there are some basic lessons that can be added to the curriculum. Theoretical learning were accomplished successfully but there were difficulties in reaching practical learning targets. Furthermore; the number of the students and lack of facilities were some of the obstacles to be able to reach the target. Moreover, academic staff didn't have enough competence to respond the needs of the students. There was a lack of additional learning experiences in the program. This was recorded as a shortcoming.Suggestions were put forward to eliminate the identified needs of the program, and thus making it much affective program.