Bakla (vicia faba L.) kökü meristem hücrelerinde mitotik aktivite üzerine bor`un etkileri

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZETİ BAKLA (VICIA FABA L.) KÖKÜ MERİSTEM HÜCRELERİNDE MİTOTİK AKTİVİTE ÜZERİNE BOR'UN ETKİLERİ Rasime TOPAK Biyoloji Anabilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ekim 2001 Danışman: Doç Dr. Ahmet GÖNÜZ Dünyanın, en büyük bor (tinkal) yataklarından biri Eskişehir'in Kırka kasabasında bulunmaktadır. Bor minerali endüstride oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bor'un elde edilmesi ve işlenmesi aşamalarında fazla miktarda atık madde çevreye yayılabilmektedir. Bor mineralinin bitkiler için faydalı ve zararlı okluğu sınırlar birbirine çok yakındır. Az miktarda bor, bitkiler için faydalı olmaktadır, ancak bu miktarın hemen üzerindeki yüksek konsantrasyon zehir etkisi yapabilmektedir. Çalışmamızda bu minerali seçmemizin nedeni Afyon'un Kırka'daki bor işleme tesislerine 40 km kadar yalan olmasıdır. Herhangi bir neden ile Afyon da bor minerali artışı durumunda canlı organizmalar özerinde olası etkilerine bir bakış açısı getirmek çalışmamızın amacım oluşturmaktadır. Çünkü mitoz bölünme çeşitli yönlerden farklılıklar göstermekle birlikte bütün canlı organizmalarda aynı mekanizma ile gerçekleşmektedir. Araştırmamızın sonucunda çeşitli konsantrasyonlarda bor içeren çözel tilerde çimlendirilen Vicia faba I. kök uçlarında mitoz bölünme safhalarının artış gösterdiği, Vida foba L. için yüksek sayılabilecek konsantrasyonlardan itibaren ise mitotik aktivhenin inhibe edilerek durdurduğu ortaya koyulmuştur.

m ABSTRACT THE EFFECTS OF BORON ON THE MITOTIC DIVISION IN ROOT MERİSTEM CELL OF VICIA FAB A L Rasime TOPAK Biyoiogy Department Afyon Kocatepe University Institute of Science October 2001 Advisor: Associate Professor. Ahmet GÖNÜZ One of the greatest sourches of Boron element on the Earth is in small town Kırka of Eskişehir. Boron mineral is widely used in the industry. While producing and handling the boron minerals, there migth be too much waste substances disposed in nature. Although boron minerals has a stimulatory effect for growing of plants in tower concentrations, it has toxic effecting higher concentrations. Besides that the limits of these concentrations are very close to each other. Boron mineral has choosen for this study because Kırka Boron Industry is close to Afyon (about 40 km). Aim of this study based on investigating the possible impacts of the boron element on living organisms in anyway if boron mineral percentage would increase in Afyon and it's environment Because mitotic division occurs in similar mechanism in all living organisms even though differs in someway. Results of this study revealed that chromosome abnormalities during mitotic division in root tip cells of Vtcia foba L. seedlings germinated in solutions consisting different concentrations of boron increased concorninantry increasing of the boron concentrations and in higher concentrations of boron inhibited the mitotic activity.