Sitrik asit ve melment F10`u alçının özelliklerine etkisi

Abstract

Ill ÖZET SİTRİK ASİT VE MELMENT F İO'UN ALÇININ ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Berna ÖZTEKİN Seramik Ana Bilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Eylül 2002 Danışman: Prof. Dr. Ömer Faruk EMRULLAHOĞLU Alçı kalıplar seramik sektöründe özellikle dökümle üretilen seramik malzemelerin eldesinde çok geniş kullanım alanına sahiptir. Kalıp alçısı jips minerallinden ortaya çıkan alçıtaşının kalsinasyonu ile elde edilir. Kalsinasyonun dikey fırınlarda 140-170 °C meydana gelmesiyle J3-yarıhidratı oluşur. Dolayısıyla, bu çalışmada kalsinasyonla elde edilen p-yanhidratından yola çıkarak seramik malzemeler için TSE 7809 standardına uygun alçı kalıplar üretilmiştir. Alçı kalıp, kalsinasyon sonucu elde edilen kalıp alçısı hemihidratın (CaS04.1/2H20) su ile karıştırılıp şekillendirilmesi sonucu oluşur.Kalıbın niteliği kullanılan alçının kalıp üretimi için hazırlama koşullarına olduğu kadar baz alçıya katılan (P-yarıhidratı) kimyasal katkı malzemelerine de büyük oranda bağlıdır. Alçı kalıp üretiminde kullanılan yarıhidrata çeşitli katkı malzemelerinin ilave edilmesi sonucu yayılma çapları, priz alma süreleri ve mukavemet gibi davranış özelliklerinde ortaya çıkan değişmeler deneysel olarak ortaya konulmuştur.IV Çeşitli asitler üzerine daha önce yapılan deneysel çalışmalarla alçıda priz zamanını ayarlamada en etkili ve ticari kullanımı en yaygın malzemenin sitrik asit olduğu belirlendiği için bu çalışmada sitrik asit modifiye edici olarak tercih edilmiştir. Melment FlO'u diğer modifiye edicilerden ayıran ve bu çalışmada ilk etapta kullanımını sağlayan sebep karışımların ihtiyacı olan su miktarını azaltarak mukavemet sağlayan, süper akışkanlaştırıcı, reaksiyonlara uygun zamanda giren bir malzeme olmasıdır. Bu çalışmada numune olarak alınan 500 gram baz alçıya 0,3 gram Melment F 10 ile birlikte 0,2 gram sitrik asit katkılı optimum alçı hazırlanıp kalıplara dökülerek, seramik malzemelerin üretiminde denenmiştir. Baz alçıya sitrik asit ilavesinin basınç ve eğilme (üç nokta) dayanımlarını düşürdüğü görülmüştür. Bu düşüş sitrik asidin bünyede poroz bir yapı meydana getirmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Melment F10 ve sitrik asidin kombinasyonu sonucunda TSE 7809 standardında istenilen değerler yakalanmıştır. Bu ortak kombinasyondan yapılan alçı kalıplarla piyasadaki yabancı alçıdan yapılan kalıpların su emme değerleri ve bu kalıplara dökülen çamurun et kalınlıkları karşılaştırılmıştır.

ABSTRACT THE EFFECTS OF CITRIC ACID AND MELMENT F 10 ON THE PROPERTIES OF GYPSIUM Berna ÖZTEKİN Department of Ceramic Afyon Koca tepe University, The institute of Science September-2002 Advisor : Prof. Dr. Ömer Faruk EMRULLAHO?LU Gypsum moulds have a wide range of use for the ceramic materials produced especially by slip casting in the ceramic sector. Taking the J3- half-hydrate as a basis obtained with calcination of CaSÛ4.2H20 in the vertical ovens at 140-170 °C gypsum moulds fullfilling the requirements of TSE 7809 standart have been obtained for ceramic materials produced by slip casting. The changes in the behaviour of gypsum such as curing period, begining and ending time for frozing and strength as a result of the addition of various additives into P-half-hydrate with different ratios in the production of gypsum moulds have been determined experimentally. Gypsum mould is formed by mixing gypsum hemihydrate (CaSO.». Vz H2O ) obtained by calcination with water and shaping it. The quality of the mould dependsVI significantly on the modifiers added into the gypsum mould (P-half-hydrate) besides the preparation conditions of gypsum used for mould production. The reason for adding Melment F10 is that it is a material providing superfluidity by reducing the guantity of water and reacting in appropriate time. Citric acid has been preferred as a modifier in this study as it is the most effective material in terms of adjusting the curing time. In this study, the mixture of 0,3 gr Melment F10 and 0,2 gr citric acid has been added to 500 gr. Gypsum and the optimum gypsum obtained has been moulded and tried in the production of ceramics materials. As seen in the previously done studies, adding citric acid to the gypsum decreases the compressive stregth and flexural resistance. It is thought that such an attitude appears due to the resultant porous structure. As a result of the combination of Melment F 10 and citric acid the reguired values of TSE 7809 standard have been obtained. Moulds made of this gypsum and of commercially available one in the market have been compared from the view point of water absorption and wall thicjnesses