Erken Lydia dönemi tarihi ve arkeolojisi

Abstract

Batı Anadolu'da Hermos (Gediz) ve Kaystros (Küçük Menderes) ırmaklarının vadilerini kapsayan coğrafyaya yerleşen Lydialılar'ın nereden ve ne zaman geldikleri kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Lydialılar'ın MÖ II. bin yılın ikinci yarısından itibaren Anadolu'da var oldukları anlaşılmaktadır. Herodotos, Troia savaşından itibaren Herakles oğullarının bölgede beş yüz yıl hüküm sürdüğünden bahseder. Lydia adının da daha önceleri bu bölgede yaşayan Maionialılar olarak anılan Lydia halkına kendi adını veren Kral Atys'in oğlu Lydos'tan türediğini anlatır Lydialılar'ın üç kral sülalesi Atyadlar, Heraklidler (Tylonidler) ve Mermnadlar'ın yönetiminde olduğu tarihsel kayıtlardan aktarılırken Lydia kültür varlığının maddesel anlamda (arkeolojik) kanıtları MÖ 700- 300 yılları arasında karşımıza çıkmaktadır. Lydia Krallığı'nın tarihsel misyonu, Tmolos Dağı'ndan kaynağını aldıktan sonra Hermos'a dökülen Paktalos Nehri'nin getirdiği altın mineralinin keşfinin ardından belirginleşmektedir.Heraklid sülalesinden sonra yönetime geçen Mermnad sülalesinin ilk kralı Gyges döneminde Lydia, Kimmer akınları ile yıkılan Frig İmparatorluğunun ardından büyük bir güç olarak Anadolu'da tarih sahnesinde görülür. MÖ 546 yılında Kroisos'un yenilgisi ile 200 yıl süren Pers egemenliğinde yaşayan Lydia sonrasında diğer Anadolu halkları gibi MÖ 334'de İskender ve MÖ 130 yılı ile birlikte Roma yönetiminde varlığını sürdürmüştür.

It is not known exactly where and when the Lydians came to the geography covering the valleys of the Hermos (Gediz) and Kaystros (Küçük Menderes) rivers in Western Anatolia. However, ıt is understood that the Lydians existed in Anatolia since the second half of the second millennium BC. Herodotus mentions that after the Trojan War, the sons of Heracles ruled the region for five hundred years. Herodotus says that the name of the people of Lydia, who were formerly known as Maionians, lived in this region and derived from Lydos, son of King Atys.Historical records indicate that the Lydians were under the rule of the three kings known as Atyads, Heraclids (Tylonidler)and Mermnads. The material (archaeological) evidence of the Lydian cultural heritage appears between 700 and 300 BC. The historical mission of the Lydian Kingdom became clear after the discovery of the golden mineral brought by the Pactalos River which spilled into Hermos after taking its source from Tmolos Mountain. After the Phrygian Empire, which was demolished by Kimmer raids, Lydia was seen as a great power in the history scene in Anatolia during the period of Gyges, the first king of the Mermnad dynasty, which came to power after the Heraklid dynasty. After the defeat of Kroisos in 546 BC, Lydia lived under Persian rule for 200 years. Later, like other Anatolian peoples, it continued its existence in 334 BC with Alexander the Great and 130 BC under the Roman Empire.