Bursa Ataevler`de kentsel dönüşüm sürecinin değerlendirilmesi: Eğitimciler sitesi örneği

Abstract

Kentlerde sosyal, ekonomik, fiziksel değişimler neticesinde oluşabilecek kentselproblemleri çözmek ve ortaya çıkacak yeni ihtiyaçları karşılamak amacıyla kentseldönüşüm projeleri uygulanmaktadır. Türkiye' de kentlerin dönüşümünü tetikleyen ikiönemli unsur 1950'ler sonrası hızlı bir konut üretimi gerektiren sanayileşme hamlelerive 1999 depremi olmuştur. Yapıların depreme dayanıklı, güvenilir olmadığı gerçeği,kaçak yapılaşma, niteliksiz yapı stokunun varlığı gibi nedenler ve bunlardan kurtulmagerekliliği kentsel dönüşüm fikrini öne çıkarmıştır. Bursa da pek çok kent gibineoliberal ekonominin gereksinimleri doğrultusunda değişmiş ve yeniden yapılandırmasürecine girmiştir. 2000'li yıllarda ise kentin coğrafi yapısı, çarpık kentleşme ve depremriski sebebiyle yerinde dönüşüm neredeyse zorunlu hale gelmiş, kentte yenilenmeninkentsel dönüşümle gerçekleşmesi benimsenen bir faktör olmuş ve bununla birlikteemsal artışı kararı dönüşümü tetiklemiştir. 2010 yılından sonra kentin batı bölgesindekentsel dönüşüm uygulamaları başlamıştır. Bursa'nın Nilüfer ilçesinde yer alanAtaevler bölgesi; kentin hızlı gelişen batı yakasında bulunması ve emsal artışıkararından etkilenmesi sebebiyle kentsel dönüşüm için avantajlı bir bölge niteliğindedir.Bu bölgede yer alan Eğitimciler Kooperatifi ise depremde hasar görmüş, kullanıcıgereksinimlerine cevap veremeyen binalardan oluşan bir toplu konuttur. Bu çalışmadaBursa kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında Eğitimciler Kooperatifi için önerilendönüşüm projesi, kentsel dönüşüm kriterleri bağlamında incelenmiştir. Çalışmadaöncelikle, kentsel dönüşüm kavramının farklı tanımlarına, amaçlarına ve geçmiştengünümüze yaşadığı sürece yer verilmiştir. Ardından kentsel dönüşüm kavramınındönemin hakim paradigmaları doğrultusunda yaşadığı değişim değerlendirilmiştir.Çalışmada bahsedilen dönüşüm projesi nihayetinde ortaya çıkacak olan sonuçların,kentsel dönüşümün farklı boyutlardaki amaçlarına ne düzeyde cevap verdiği, buanlamda Eğitimciler Kooperatifinin kentsel dönüşüm sürecine girmesi ve yapılacak olanEğitimciler Sitesi'nin kentsel dönüşüm alanında oluşturacağı etkiler nelerdir, hangikararlar neticesinde kooperatif binaları yıkıldığı halde önerilen dönüşüm projesidurdurulmuş ve uygulama aşamasına geçilememiştir soruları araştırılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bursa, Kentsel Dönüşüm, Eğitimciler Sitesi

Urban transformation projects are implemented in order to solve the urban problemsthat may occur as a result of social, economic and physical changes in cities and to meetnew needs. There are two important factors that trigger the transformation of the city inTurkey, one of them is industrialization that require rapid housing production, the otheris 1999 earthquake. The fact that the buildings are not earthquake resistant and reliable,illegal construction, the existence of unqualified building stock and the necessity ofgetting rid of them have brought forward the idea of urban transformation. Bursa, likemany cities, has changed in line with the needs of the neoliberal economy and enteredthe restructuring process. In the 2000s, because of the geographical structure of the cityand the distorted urbanization and the earthquake risk, on-site transformation becamealmost a necessity and the renewal in the city, has been a factor that carried out by theurban transformation. In addition the the increase floor area ratio decision has triggeredthe urban transformation. After 2010, urban transformation implementations started inthe western part of the city. The Ataevler is an advantageous area for urbantransformation as it located on the fast developing western side of the city, and has beenaffected by the decision of increase floor area ratio. Also the Eğitimciler Cooperative inthis region is a collective housing consisting of buildings that are damaged in theearthquake and cannot respond the needs of the users. In this study, firstly, differentdefinitions of the concept of urban regeneration and as long as it lives from the past tothe present are included. Then, the change experienced by the concept of urbantransformation in line with the dominant paradigms of the period was evaluated. In thissense, the results of the transformation project that mentioned in the study, what extentto responds to the objectives of the urban transformation in different dimensions, thestarting to Eğitimciler Cooperative in the urban transformation process and the effectson the urban transformation area that Eğitimciler Complex wil be constructed arediscussed. For which reasons caused the project is stopped and the implementationphase could not be reached questions were investigated.Key words: Bursa, Urban Transformation, Eğitimciler Complex