Üç farklı metal oksit kullanılarak laboratuar şartlarında izolatör sırı renklendirilmesi ve bu oksit oranlarının renk üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Seramik mamullerinin renklendirilme işlemi iki şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bunlardan ilki hazır boyalar kullanmak vasıtasıyla bir diğeri de renk verici oksitler yardımıyla olmaktadır. Boyalar, renk verici oksitlerin karışımından oluşan, bir takım kimyasal işlemlerden geçirilerek meydana getirilen bileşimlerdir ve oksitlerden en önemli farkı kararlı olmalarıdır ancak kararlılık gibi oldukça önemli bir parametrenin yanı sıra bir diğer özellikleri de çok pahalı olmalarıdır. Hazır boya ile üretim yapan bir seramik fabrikasında hazır halde üretici firmalardan alınan sır boyası oldukça önemli yekünler tutabilmektedir. Bu tez kapsamında sert porselen başlığı altında geçen izolatörler için standart olarak kabul edilen kahverengi sır rengi, laboratuar şartlarında metal oksitler kullanılarak hazırlanan boya ile elde edilmeye çalışılmış, arzu edilen rengin bileşimini içeren reçete standart olarak adlandırılmış ve bu standart boya reçetesi içerisinde yer alan Fe2C>3 - Mn3Û4 - Cr2Û3 yüzde değerleri değiştirilerek bu durumun sırın teknik özelliklerine ve renk üzerine etkileri araştırılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda hazırlanan boya reçeteleri X-Ray Difraktometre cihazı ile faz analizine tabi tutularak arzu edilen fazların boya bileşimi içerisinde elde edilip edilemediği araştırılmış, sır süspansiyonunun ısıl mikroskop ile erime davranışı incelenmiş, dilatometre cihazı ile, hazırlanan reçetelerin ısıl genleşme katsayıları tespit edilmiş ve üç filtre renk ölçüm yöntemi ile, elde edilen numunelerin renk parametreleri birbirleri ile ve standart bileşimli numune ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak laboratuvar şartlarında kahverengi sır boyası üretimi basan ile gerçekleştirilmiş, boya bileşimi içerisindeki metal oksitlerin miktarındaki artış ve azalışın sırın erime davranışına, ısıl genleşme katsayısına ve elde edilen renk üzerine olan etkileri ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Oksit, renklendirme, izolatör sın, sır boyası IV

ABSTRACT Coloring process of the ceramic product can be done in two ways. The first coloring process is to use prepared dye and the other process is to color by means of using colorant oxide. Dyes are made up of colorant oxides mixture, they are composition produced with some kind of chemical process and the most important difference between dyes and oxides is that dyes become more stable than oxides but an other property of dyes apart from stability is that they are very expensive. In tis thesis, brown glaze color accepted as a standard was tried to produce under the laboratory conditions for insulators seen under hard porcelain title. Content containing desired color composition was named as a standard and by changing values of the percentage of Fe2Û3 - M113O4 - Cr2Ü3 in the standard glaze content was tried to investigate on techinical prorerties and the color of glaze. In this study, the phase analysis of dye contents was obtained by using XRD also they were researched whether they contain desired phase composition was investigate by using thermal microscope, by using dilatometer,the thermal expension ceoefficent of content was found and the color parametres of samples were compared with each other and standard samples. In conclusions, brown glaze dye was produced successfully under laboratory conditions, increeasing and decreasing of the quantity of metal oxides in the dye content was investigated on melting behavior of glaze, thermal expension coenficent and color Key Words: Oxide, coloring, the glaze of insulators, glaze dye