Bilim merkezlerinin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki üst düzey düşünme becerileri üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bilim merkezleri ülkemizde ve dünyada gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle bilim merkezlerinin eğitim öğretim faaliyetlerindeki işlevlerinin araştırılması önem arz eder. Araştırmada bilim merkezlerinin ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki üst düzey düşünme becerileri üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma kapsamında 2013 yılında Bursa ili Nilüfer ilçesinde yer alan bir ortaokulda öğrenim gören yedinci sınıflar arasından 30 kişilik deney grubu ve 30 kişilik kontrol grubu seçilmiştir. Araştırma yöntemi olarak karma yöntem sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına çalışma öncesinde ve sonrasında üst düzey düşünme becerilerini ölçemeye yönelik `Yaşamımızda ki Elektrik` ünitesi kazanımlarını içeren Bloom taksonomisi analiz ve sentez seviyesinde yer alan sorulardan oluşan test uygulanmıştır. Deney grubu ile `Yaşamımızda ki Elektrik` ünitesi kazanımları Bursa Bilim Merkez'inde yer alan deney setleri ile yapılan etkinliklerle yürütülürken, kontrol grubuna sınıf ortamında geleneksel yöntemlerle öğretim gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında ise fen bilimlerine yönelik olumsuz tutum sergileyen ve fen bilimlerinde ki akademik başarıları düşük olan deney grubundan dört ve kontrol grubundan dört öğrenci ile çalışılmıştır. Seçilen 8 öğrencinin üst düzey düşünme becerileri ve fen dersine yönelik tutumlarını ölçmeye yönelik açık uçlu sorular içeren yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, bilim merkezindeki deney setleri ile etkinlikleri gerçekleştiren öğrencilerle sınıf ortamında geleneksel yöntemle eğitim alan öğrenciler arasında fen bilimleri dersindeki üst düzey düşünme becerisi bakımından deney grubu lehine olumlu bir etkisi olduğu görülmüştür. Nitel bulgulardan elde edilen sonuçlara göre fen bilimlerine karşı olumsuz tutum sergileyen öğrenciler bilim merkezindeki çalışmalara katıldıktan sonra fen bilimlerine yönelik tutumlarında ve üst düzey düşünme becerilerinde olumlu yönde gelişme olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar göz önüne alınarak Fen bilimleri dersi öğretiminde bilim merkezlerine daha fazla yer verilmesi, bilim merkezlerinde yer alan deney setlerinin müfredat kapsamına göre yeniden düzenlenmesi önerilerinde bulunulmuştur. Anahtar Kelimler: Fen bilimleri eğitimi, bilim merkezleri, bilim müzeleri, Bloom Taksonomisi, üst düzey düşünme becerileri.

Science centers are becoming increasingly widespread in our country and in the world. For this reason, it is important to investigate the functions of science centers in educational activities. In the research, the effect of science centers on the secondary school students high order thinking skills was investigated. Within the scope of the research, 30 experimental group and 30 control group were selected among the 7th grade students who are studying in a secondary school in Nilufer district of Bursa in 2013. A mixed method explanatory pattern was used as a research method. Experimental and control groups were given a science high-level thinking test consisting of questions at the level of analysis and synthesis at the level of Bloom Taxonomi.With the experiment group, the achievements of `Electricity in our Life` unit were carried out with the activities experimental sets included in the Bursa Science Center, and the control group was taught by the traditional method in the classroom environment. In the qualitative part of the study, 4 students from the experimental group and 4 students from the control group who had negative attitudes towards science and whose academic achievements in science were low were studied. It has been applied with semi-structured form with open-ended questions to measure high-level thinking skills and attitudes of the 8 selected students. As a result of the research, the students who performed the activities with the experimental sets in the science center, get high succes on high order thinking skills according to studenst who were educated by the traditional method in the classroom. According to the results obtained from qualitative findings, it was determined that the students who showed a negative attitude towards the sciences had developed positively in their attitudes towards science and higher level thinking skills after participating in the studies in the science center.Taking these results into consideration, it has been suggested that science centers should be given more space in science lesson teaching, and experimental sets in science centers should be rearranged according to the scope of curriculum. Keywords: Science education, science centers, science museums, Bloom Taxonomy, higher order thinking.