Milletlerarası özel hukukta velâyet

Abstract

Yüksek lisans tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; velâyetin hukukî niteliği, annenin ve babanın velâyetten doğan hakları ve yükümlülükleri ile velâyetin sona erme hâlleri Yargıtay kararları ile değerlendirilerek ele alınmıştır. Böylece velâyetin, çalışmanın ilerleyen bölümlerine Türk Hukuku bağlamında teorik temel oluşturması amaçlanmıştır. İkinci bölümde ise yabancı unsurlu velâyet uyuşmazlıklarında uygulanacak hukukun tespiti üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde yabancı unsurlu velâyet uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi iç hukuk ve ilgili uluslararası sözleşme hükümlerine göre örnek Yargıtay kararları ile ele alındıktan sonra son bölümde ise yabancı unsurlu velâyet uyuşmazlıklarının tanınması ve tenfizi üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda çağın gereklerine göre değişen toplumsal yapının, velâyet üzerinde de birtakım etkileri olmaktadır. Bu noktada ortak velâyet, taşıyıcı annelik uygulamalarında ve aynı cinsiyetten birlikteliklerde velâyet konuları hem Milletlerarası Özel Hukuk hem iç hukuk bakımından tartışmaların yaşandığı ve bazı devletlerde bu konularda yasal düzenlenmelerin yapıldığı konular olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle çalışmada bu konuların ortaya çıkardığı velâyet sorunları da ilgili bölümlerde incelenerek çalışmaya son verilmiştir.

Postgraduate thesis study consists of four sections. In the first section; the legal property of custody, rights and liabilities of the parents born from the custody and the termination/expiry of the custody are hereby assessed along with the Supreme Court's decisions. Thus, it is hereby aimed that the custody should form a theoretical basis in terms of Turkish Law in the following sections of the study. In the second section; the emphasis is lad down over the determination of the law which shall be applied on custody disputes. In the third section, the international authority of the Turkish courts shall be discussed for the foreign custody disputes according to the internal law and relevant international contract provisions as well as under the consideration of Supreme Court's decisions, whereas in the final section; the recognition and approval of foreign custody disputes are being dwelled on. At the same time, the social structure which is changing according to the age's requirements have some effects on the custody. At this point, the common custody, custody issues in surrogate motherhood and in relations with same genders hereby arose as such issues where debates were being faced up both in terms of private law and internal law and where some legal arrangements were being made in some states. For this reason, the custody problems which are revealed by such issues in this study were examined in relevant sections and the study was finished accordingly.