Muhasebe manipülasyonu ve muhasebe meslek mensuplarının muhasebe manipülasyonuna karşı eğilim düzeylerinin incelenmesi; Bursa ili uygulaması

Abstract

Muhasebe mesleği ekonomik hayatın önemli parçalarından biridir. Bir işletmede gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin kayıt altına alınması, sınıflandırılması ve eldeki verilerin analizinin yapılarak yorumlanmasını sağlayan, işletmelerin piyasadaki ekonomik durumlarını belirleyen ve büyük bir sosyal sorumluluğu yerine getiren bilim dalıdır. Bu kadar önemli bir mesleği icra eden Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin mesleğin icrası sırasında hataya düşmeleri veya hile, manipülasyon gibi eylemlere başvurabilmektedirler. Bizim bu çalışmadaki temel amacımız ise Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin muhasebe manipülasyonu eğilimli olup olmadıklarının tespitini yapmaktır. Çalışmanın ilk bölümünde muhasebe mesleği ve muhasebe meslek etiğine, ikinci bölümde ise sırasıyla hata, hile ve muhasebe manipülasyonu kavramlarına detaylı bir şekilde değinilmiş olup çalışmanın amacına uygun olarak Bursa ilinde yaşayan ve muhasebe mesleğinin yürütücüsü olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Ankete katılan katılımcıların cevapları SPSS 17 paket programı aracılığı ile analizi edilmiştir. Çalışmada Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin mükelleflerine bağlı olmaları ve muhasebe uygulamalarına hâkimiyet ile mükelleflerinin çıkarları doğrultusunda karar almaları; risk almayı sevmeleri ve maddiyata önem vermeleri; çıkarları doğrultusunda hareket ederek olumsuz davranışlar sergilemeleri; elindeki ile yetinmeyen, gizli iş çevirmeyi seven bir kişilik yapılarının olması ve ülkenin vergi oranlarının çok yüksek olması gibi faktörler ve hipotezler belirlenerek Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin muhasebe manipülasyonuna eğilimli olup olmadıkları tespit edilmiştir.

The accounting profession is one of the most important parts of economic life. It is a branch of science that allows all activities performed in a business to be recorded, classified and interpreted by analyzing the available data, determining the economic status of the enterprises in the market and fulfilling a great social responsibility. Certified Public Accountants who perform such an important profession may resort to actions such as cheating or manipulation during the execution of the profession. In this study our main aim is to determine whether the Certified Public Accountants are prone to accounting manipulation. In the first part of the study, accounting profession and accounting profession Ethics, in the second part, error, cheating and accounting manipulation concepts were discussed in detail and a survey was conducted for Certified Public Accountants living in Bursa who are the executors of the accounting profession in accordance with the purpose of the study. The answers of the respondents were analyzed through the SPSS 17 package program. In the study, factors and hypotheses such as the fact that the Certified Public Accountants are bound to their taxpayers and take decisions in the interests of their taxpayers with their dominance in accounting practices; that they like to take risks and give importance to material; that they act in the interests and exhibit negative behavior; that they have a personality structure that is not satisfied with.