Refah iktisadı bağlamında optimal vergi arayışı: Türkiye örneği

Abstract

Normatif iktisat içerisinde yer alan refah iktisadı, sosyal refahı en üst düzeye çıkaracak politika önerileri geliştiren bir bilim dalıdır. Refah iktisadı, kaynak dağılımında etkinlik ve kaynak dağılımında adalet unsurlarını toplumsal refahın belirleyicisi olarak kabul etmekte olup, etkin kaynak dağılımının ve adil bölüşümün nasıl olması gerektiğini araştırmaktadır. Sosyal refahın belirleyicileri kabul edilen etkinlik ve adalet arasında mutlak bir ikame ilişkisi söz konusudur. Etkinliğin sağlanmasına yönelik geliştirilen politikalar, adaletin arka planda kalmasına neden olurken, adaletin tesisine yönelik geliştirilen politikalar ise etkinliğin arka planda kalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle refah iktisadı bu iki kriter arasında toplum tarafından kabul edilebilir bir denge kurmaya çalışmaktadır. Refah iktisadından hareketle, vergilemeye ilişkin etkinlik ve adalet arasındaki bu denge arayışı, optimal vergileme kapsamında sistematize edilmektedir. Optimal vergilemeyle toplumun vergilemeye ilişkin tercihleri belirlenmeye çalışılmaktadır. Yani, optimal vergileme arayışları kapsamında, toplum refahına uygun bir vergilemenin nasıl olması gerektiği araştırılmaktadır. Toplumun vergilemeye ilişkin tercihini en iyi şekilde ortaya koymaya çalışan optimal vergileme, sosyal refahın en üst düzeyde sağlanmasına hizmet etmektedir. Bahsi geçen bu bilgiler doğrultusunda çalışmanın amacını; vergilemeye ilişkin toplum tercihlerinin belirlenmesi ve adalet, etkinlik ve optimal vergilemenin sosyal refah üzerindeki etkisinin tespit edilmesi oluşturmaktadır. Çalışmanın amacından hareketle, Türkiye özelinde bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırma kapsamında anket yönteminden faydalanılmış ve 1200 örneklem sayısına ulaşılmıştır. Anket yönteminden elde edilen veriler SPSS paket programı yardımıyla istatistiksel analizlere dahil edilmiştir. Bu kapsamda ilk olarak ölçeğe ilişkin güvenilirlik ve faktör analizi yapılmıştır. Devamında farklılık testleri, korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizlerden hareketle toplumun optimal vergilemeye ilişkin tercihinin adalet temelli vergileme yönünde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma kapsamında sosyal refahın optimal vergileme aracılığıyla artırılabileceği tespit edilmiştir.

Welfare economics, which is included in normative economics, is a science that develops policy proposals that maximize social welfare. Welfare economics considers the factors of efficiency and justice in resource allocation as a determinant of social welfare and explores how efficient resource allocation and fair distribution should be. There is an absolute substitute relationship between efficiency and justice, which are the determinants of social welfare. The policies developed to ensure efficiency lead to justice in the background, while the policies developed for the establishment of justice cause the event to remain in the background. Therefore, welfare economics tries to establish an acceptable balance between these two criteria. Based on welfare economics, the search for equilibrium between efficiency and justice on taxation is systematized in the context of optimal taxation. With optimal taxation, an attempt is tried to make taxation that is appropriate to social preferences. In other words, within the scope of the search for optimal taxation, it is investigated how taxation that is appropriate to the welfare of society should be. The optimal taxation, which tries to provide the best choice for the taxation of society, serves to provide the highest level of social welfare.According to this information, the purpose of the study is the determination of social preferences about taxation and determination of the impact of justice, efficiency and optimal taxation on social welfare. The purpose of the study point of view, research has made based on Turkey. Within the scope of this study, the survey method was used and 1200 samples have been reached. The data obtained from the survey method were included in the statistical analyses with the help of the SPSS package program. In this context, firstly reliability and factor analysis were performed. Then, difference tests, correlation and regression analysis were performed. Based on the analysis, it was concluded that the preference of society for optimal taxation is the taxation based on justice. In addition, it has been determined that social welfare can be increased through optimal taxation.