Yeni Karadeniz jeopolitiğinde enerji nakil hatları: Güney gaz koridoru

Abstract

Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte Karadeniz Bölgesi'nin jeopolitiğideğişmeye başlamıştır. Zira Soğuk Savaş Dönemi boyunca Karadeniz iki blokarasında iç deniz olmaktan öteye geçememiştir. Ancak Sovyetler Birliği'nindağılmasından sonra bölgenin hem siyasi hem de ticari açıdan önemi değişmiştir.Soğuk Savaş sonrasında meydana gelen birçok etken Karadeniz Bölgesi'ninjeopolitiğini değişime uğratmıştır. Bunlardan en önemlisi ise enerji nakilhatlarının bölgeden geçmesi olmuştur. Günümüzde de bilindiği üzere KaradenizBölgesi enerji nakil hatları için bir kavşak haline gelmiştir. Karadeniz Bölgesi,enerjide dışa bağımlı devletlerle, enerji zengini devletler arasında geçiş güzergahıolduğundan bölgenin önemi son yıllarda daha da artmıştır. Özellikle doğal gazıntaşınmasında boru hatlarına duyulan ihtiyaç, bölgenin jeopolitik konumunu ciddioranda değiştirmiştir. Doğal gaz ticaretinin zamanla dış politika aracı olarakkullanılması ise bölgede yeni işbirliği ve çatışma fırsatlarını doğurmuştur. Böylecehem küresel hem de bölgesel aktörler enerji kaynaklarının ve boru hatlarınınkontrol edilmesi uğrunda mücadele etmeye başlamıştılar. Karadeniz Bölgesi'ndengeçecek olan Güney Gaz Koridoru'nun ilanı ise bölgede yeni boru hatlarımücadelesini başlatmıştır. Bu çalışmanın amacı Karadeniz jeopolitiğinindeğişiminde enerji nakil hatlarının önemini ortaya koymak ve bu doğrultudaGüney Gaz Koridoru'nu analiz etmektir.

The geopolitics of Black Sea region altered after the Cold War. Namely, theBlack Sea was an inner sea between two blocks throughout the Cold War. Butafter the collapse of the Soviet Union, the importance of the region changed interms of politics and commerce. Some factors which occurred after the Cold Waraltered the geopolitics of the Black Sea region. The most significant of these factorswas the pass of energy transportation pipelines through the region. As known,nowadays, the Black Sea region is as the junction for energy transportationpipelines. Because of the transit location of the Black Sea region which linksbetween oil demanded countries and oil-rich countries, the importance of theregion has increased. Especially, the need of the pipelines for transportation ofnatural gas affected significantly the geopolitical position of the region. The use ofnatural gas trade as a foreign policy tool has revealed new conflict and cooperationbenefits. So, regional and global actors have started to struggle for controllingenergy resources and pipelines. The declaration of the South Gas Corridor thatwill pass from the Black Sea region has started new rivalry regarding newpipelines in the region. The aim of the thesis is to explain the importance of energytransportation pipelines on changing the geopolitics of the Black Sea and toinvestigate comprehensively the Southern Gas Corridor.