Tasavvuf şiirinde sivâsî gelenek: Şemsî, Şeyhî ve Nûrî Dîvânı müşterekleri

Abstract

Şemseddîn-i Sivâsî, Abdülmecîd-i Sivâsî ve Abdülahad-i Nûrî, XVI. ve XVII. yüzyılın üç önemli Halvetî pîridir. Şemseddîn-i Sivâsî'nin Şemsiyye kolunu kurması neticesinde Abdülmecîd-i Sivâsî ve Abdülahad-i Nûrî onun izinden yürümüş, bu iki ismin İstanbul'a gitmesiyle Şemsiyye kolu İstanbul'da da faaliyet göstermeye başlamıştır. Yaşadıkları dönemin önemli olaylarından olan Kadızâdeliler-Sivâsîler tartışması ünlerinin daha da artmasını sağlamış ve bu olayla birlikte Sivâsîler adıyla anılmaya başlamışlardır.Şemseddîn-i Sivâsî, Abdülmecîd-i Sivâsî ve Abdülahad-i Nûrî, tasavvufî düşüncelerini müridlerine aktarmak için çeşitli eserler kaleme almakla birlikte, üç isim de birer dîvân sahibidirler. Bu çalışmada Sivâsîler kısaca tanıtıldıktan sonra, Şemsî, Şeyhî ve Nûrî dîvânlarındaki müşterek kavramlar, din-tasavvuf ve cemiyet- tabiat başlıkları altında inceleme altına alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Şemseddîn-i Sivâsî, Abdülmecîd-i Sivâsî, Abdülahad-i Nûrî, Kadızâde, Sivâsî, Halvetî, Sûfî.

Shams al-Dīn-i Sivāsī, Abd al-Majīd-i Sivāsī and Abd al-Āhād-i Nūrī are three significant Khalwatī masters of the 16th and 17th century. Subsequent to the foundation of the Shamsiyyah branch by Shams al-Dīn-i Sivāsī, Abd al-Majīd-i Sivāsī and Abd al-Āhād-i Nūrī trodden in his footsteps and after these two masters went to Istanbul, the Shamsiyyah branch started to be active in Istanbul as well. The Qadizadelis-Sivasis dispute, which was among the important incidents of their time, increased their fame even more and consequently they were called Sivasis.Besides penning various writings to convey their Sufistic concepts to their murīds; Shams al-Dīn-i Sivāsī, Abd al-Majīd-i Sivāsī and Abd al-Āhād-i Nūrī, each has a dīwān. In this study, following a brief introduction to Sivasis, the joint topics of the Diwans of Shamsī, Shaykhī and Nūrī have been examined.Key Words: Shams al-Dīn-i Sivāsī, Abd al-Majīd-i Sivāsī, Abd al-Āhād-i Nūrī, Qadizādah, Sivāsī, Khalwatī, Mystic.