Alkali stresinin mürdümüğün (Lathyrus sativus L.) çimlenme ve fide gelişimine etkisi

Abstract

Bu çalışmada yaygın mürdümüğün (Lathyrus sativus L.) çimlenme ve fide gelişimi üzerinde alkali stresinin etkileri incelenmiştir. Bitki materyali olarak 4403 ve 1603 yerel popülasyonlar ile GAP Mavisi ve İptaş tescilli çeşitleri kullanılmıştır. Alkali stresi Na2CO3 kullanılarak oluşturulmuş ve 4 konsantrasyonda (25, 50, 100, 150 mM) uygulanmış, kontrol olarak saf su kullanılmıştır. Çalışma bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak düzenlenmiştir. Çimlenme ve fide gelişim özellikleri saksı ortamında 25°C sabit sıcaklık, 12 saat aydınlık-12 saat karanlık koşullarda ve %70 nem içeren iklim odasında belirlenmiştir. Yetişme ortamı olarak bölgedeki tarım alanlarından alınan toprak kullanılmıştır. Denemede çimlenme oranı, sürgün boyu, kök boyu, dal sayısı, sürgün ve kök kuru ağırlıkları, ADF ve NDF içerikleri ile K, P, Ca, Mg oranları ve protein oranı incelenmiştir. İncelen özellikler üzerinde genotip ve alkali dozlarının önemli etkileri olduğu belirlenmiştir. Çimlenme özellikleri ve kök kuru ağırlığı dışındaki tüm özelliklerde sodyum uygulaması olumlu etki göstermiş ancak bu etkinin oluşmasında alkali konsantrasyonu önemli olmuştur. Yüksek dozda uygulanan alkali konsantrasyonu genel olarak incelenen özellikleri olumsuz etkilemiştir. Bununla birlikte yüksek dozlarda bile özellikle Mg ve protein içeriğinde önemli artış tespit edilmiştir.

In this study, the effects of alkaline stress on germination and seedling development of grass pea (Lathyrus sativus L.) were investigated. As plant material landraces 4403 and 1603 and the registered varieties GAP Mavisi and İptaş were used. Alkali stress was generated using Na2CO3 and applied at 4 concentrations (25, 50, 100, 150 mM) and also pure water was used as control. The study was arranged as split plot design with 3 replications . The germination and seedling growth characteristics were determined in the pot environment in the climate room containing a constant temperature of 25 ° C, 12 hours light-12 hours in dark conditions and 70% humidity. As a growth environment, soil taken from the agricultural areas in the region was used. In the experiment, germination rate, shoot length, root length, number of branches, shoot and root dry weights, ADF and NDF contents, K, P, Ca, Mg ratios and protein ratio were examined. It has been determined that genotype and alkali doses have important effects on the investigated properties. The sodium has positive effect on all properties except germination properties and root dry weight but alkali concentration was important for this effect. The high doses of alkali stress has adversely affected the properties examined. However, significant increase in Mg and protein content was observed, even at high doses.