Öğretmenlerin liderlik rollerine ilişkin algı ve beklentilerinin incelenmesi (Yozgat ili örneği)

Abstract

Bu araştırmada, Yozgat il merkezinde görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin, kurumsal gelişme, mesleki gelişim ve meslektaşlarla iş birliği olmak üzere üç boyutunda öğretmen liderlik rollerine ilişkin algı ve beklenti düzeylerini ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiş ve nicel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın hedef evrenini 2017-2018 yılında Yozgat il merkezinde görev yapan toplam 52 okulda 763 öğretmen oluşturmuş, örnekleminde ise 14 okuldan 313 öğretmen yer almıştır. Elde edilen nicel veriler; aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, varyans analizi (ANOVA) ve korelasyon analizi yapılarak çözümlenmiştir. Araştırmada öğretmenlerin, öğretmen liderlik rollerine ilişkin genel algı ve alt boyutlarda `Sık sık` düzeyinde; beklentilerinin ise `Her zaman` düzeyinde olduğu gözlemlenmiştir. Öğretmen liderliği davranışlarının boyutları arasında en çok Mesleki Gelişme boyutunun gerekli olduğu ve sergilendiği görülmüştür. Bu boyutu sırası ile Meslektaşlarla İş Birliği ve Kurumsal Gelişme boyutları izlemiştir.Öğretmenlerin öğretmen liderlik rollerine ilişkin algılarında, kıdem ve yaş değişkenine göre anlamlı fark vardır. Kurumsal gelişme boyutunda 1-5 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin görüşleri `6-10`, `11-15` ve `16-20` yıl kıdeme sahip olan öğretmenlerden daha olumludur. Beklentilerinde ise branş ve cinsiyet değişkenine göre anlamlı fark vardır. Mesleki gelişim boyutunda kadın öğretmenlerin beklentileri erkek öğretmenlerden daha olumludur. Öğretmenlerin liderlik rollerine ilişkin algı ve beklentileri arasında orta düzeyde, pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Liderlik, Öğretim Liderliği, Öğretmen Liderliği

The purpose of this study is to investigate perceptions and expectations of teachers, working at elementary and secondary schools in Yozgat, with respect to teacher leadership roles under three dimensions as institutional development, professional development, cooperation with colleagues.In this study, the quantitatve research approach was employed and survey design was utilized. The target population of the study was comprised of 763 teachers working at 52 schools in the academic year of 2017-2018 in Yozgat. The sample was made up of 313 teachers from 14 schools. The gathered data was analyzed through arithmetic mean, standard deviation, t-test, variance analysis (ANOVA), and correlation analysis respectively.The results of the analysis indicated that the overall perception and its sub-dimension scores for teacher leadership roles among the participating teachers were observed as `often` level; the expectation score was observed as `always`. The teachers expected that teacher leadership roles were demonstrated as `often`, all the dimensions were demonstrated as `always`. Of all the dimensions of teacher leadership variable, professional development dimension was the most observed one, and also regarded as the most required behavior. This dimension was followed by cooperation with colleagues and institutional development consecutively.It has been found out that teacher perceptions regarding teacher leadership roles significantly differed in terms of teachers' work experience. In the dimension of institutional development, the views of teachers who had experience between the years of 1 and 5 had more positive perceptions than the ones having teaching experience as the years of `6-10`, `11-15`, and `16-20`. For the expectation dimension, there was a significant difference in terms of gender and teaching branch. In professional development dimension, female teachers had more positive expectations than male teachers. Regarding the bivariate correlations between perception and expectation scores of teachers about teacher leadership roles, it was found out that there was a positive, moderate, and significant relationship between the particular variables.Key words: Leadership, Teaching Leadership, Teacher Leadership.