Une étude sur Travail d`Emile Zola dans le cadre de la méthode de structuralisme génétique

Abstract

Tezi yapmaktaki amacımız, Émile Zola'nın Emek adlı romanında Lucien Goldmann'ın Oluşumsal Yapısalcılık adlı yazınsal eleştiri yöntemini kullanarak bir inceleme yapmak ve yöntemin yazınsal yapıtlara uygulanabilirliğini göstermektir. Düşünsel ve yazınsal metinleri Marks'ın Eytişimsel özdekçilik ve Hegel'in Sanat anlayışlarıyla ele alan bu yöntem sayesinde Zola'nın Emek adlı romanını mümkün olduğunca bütüncül ve tutarlı bir şekilde incelemek tezin önemini oluşturur. Zola'nın bu eserinde yansıtmakta olduğu dünya görüşünü içkin unsurlardan yola çıkarak tarihsel ve toplumsal durumla açıklamaya çalışmak, ileride yapılacak buna benzer çalışmalara faydalı olacağını umuyoruz. Zola'nın eserleri üzerine daha önce Oluşumsal Yapısalcılık yöntemi aracılığıyla bilimsel bir çalışma yapılmamış olması ve bu esere oldukça uygulanabilir olması tezin yapılmasını gerekli kılan koşullardandır. Temelleri Marksizme dayanan bu yöntem, ilk olarak, yapısalcı yazınsal eleştiri yöntemlerinden faydalanarak eserin içkin unsurlarını incelemeyi amaçlar. Biz de Anlama aşamasında Gérard Genette, Algirdas Julien Greimas ve Roland Barthes gibi kuramcıların yöntemlerinden faydalandık. Daha sonra Açıklama aşamasında, Goldmann'ın yazınsal eserlere uygulanabilen toplumbilimsel yöntemi ışığında eseri ele aldık. İsimleri geçen kuramcıların eserleri haricinde bu çalışmada kullanılan araçlar; kütüphaneler, veritabanları ve kitapçılardan temin edilmiştir.19. yüzyıl Avrupa'nın, toplumsal her alanda büyük değişimler ve çalkantılar yaşadığı bir dönemdir. Siyaset, ekonomi, ekin, eğitim, askeriye ve teknoloji alanlarında insanlık tarihinin en büyük gelişmeleri olur. Böylesine büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemde de toplumsal yapılar tamamen değişir ve büyük toplumsal hareketler ortaya çıkar. Gelişen anamalcı dizgeyle birlikte Avrupa'da oldukça güçlü bir burjuva sınıfı oluşmasının yanında işçi sınıfı gibi emeğini satarak hayatta kalmaya çalışan, ezilen bir sınıf da oluşur. Burjuvalar her geçen gün zenginleşirken emekçiler oldukça kötü koşullarda hayatlarını sürdürürler. Böylesi bir ortam ve dönemde doğal olarak sınıf çatışmaları da had safhaya ulaşmıştır. İşçiler zamanla oldukça etkili örgütler, yapılanmalar ve ideolojiler oluşturmuştur.Émile Zola böylesi bir dönemde doğmuş, büyümüş ve dünya görüşü insanlığın bu ve buna benzer durumlarını gözlemleyerek oluşmuştur. O yazarlık kariyeri boyunca toplumu fizyolojik olarak incelemeye çalışmış ve bir sanat türü olan romanı bir bilim haline getirmeye çalışmıştır. Doğalcı kuramı, dönemin birçok olgucu düşünüründen etkilenerek oluşturmuştur. Rougon-Macquart adlı eserinde Fransız toplumunun genetik soy ağacını oluşturmaya çalışmış, her kesimden ve türden insanı ele almıştır. Özellikle III. Cumhuriyet döneminde, artık toplumu incelemeyi değil toplumun ve insanın nasıl olması gerektiği konusunda düşünmeye ve çalışmaya başlamıştır. Bundan dolayı Émile Zola'nın Emek adlı romanında yöntemsel bir inceleme yaparak eserin içkin ve aşkın yapılarını ortaya koymak, toplumsal ideoloji ve olayların yapıtın oluşumunda ne derece etkili olduğunu, yazarlardaki düşünce ve dünya görüşlerinin şekillenmesindeki öneminin kanıtlanması çalışmanın önemini oluşturur. Aynı zamanda bir gazeteci ve düşünür olan Zola, yazmış olduğu bu eserde nasıl bir dünya görüşü ortaya koyduğu, toplumsal ve tarihsel koşulların bu dünya görüşünü nasıl etkildiği ve yazarın bunlara nasıl tepki verdiği eserin içkin unsurları ele alınarak incelenmiştir. Çalışmanın anlama bölümünde eseri oluşturan içkin unsurlar incelenmiştir. Romanı oluşturan yazınsal teknikler oldukça başarılıdır ve yazar doğalcı tekniklere mümkün olduğunca bağlı kalır. Eserin ilk yarısı oldukça gerçekçidir fakat ikinci yarısından itibaren anlatı tamamen kurgusal bir evrene bürünür. Çalışmanın açıklama bölümünde eserin aşkın unsurlarını (siyasal, ekinsel, ekonomik, eğitsel vb.) incelemeyi amaçladık ve yazarın yaşadığı dönemin toplumsal koşullarından ve tarihsel olaylarından oldukça etkilendiğini gördük.Farklı bakış açılarıyla incelenen yazarın bu eserine Marksist temelli Oluşumsal Yapısalcı eleştiri yöntemi olan Lucien Goldmann'ın yöntemiyle yaklaşarak, dönemin sınıfları arasındaki çatışmaların toplumu yönlendiren ideolojiler üzerindeki etkisini gösterebilmek çalışmanın bir diğer önem arz eden yönüdür. Zola'nın Emek adlı eseri Lucien Goldmann'ın yöntemi aracılığıyla, kendi içkin yapıları içerisinde incelenmiştir. Sonrasında da bu eser meydana geldiği toplumdaki gerçekliklerle açıklanmıştır. Sonuç olarak yazar, yaşamış olduğu toplumdaki bozulmaları ve sorunları tespit ederek insanlığa bir çözüm önerisi sunmuştur. Aydın sıfatını taşıyan yazar topluma bir tez sunmuş ve bunun herkes tarafından anlaşılabilir olmasını istemiştir. Toplumu felakete sürükleyen sömürü, bireycilik, yabancılaşma, kölelik, eşitsizlik gibi olgulara karşı çıkmış ve bunların nasıl düzeltilebilceği konusunda çözüm önerileri sunmuştur. Zola bu öneriyi tasarlarken döneminin birçok önemli sosyalist ve anaşist düşünürünün fikirlerinden faydalanmıştır. Yazar, insanların fedakarlık yapması, eğitimin özgürleşmesi, paranın değil emeğin esas alınması, dayanışma, bilim ve özgürlükle daha iyi bir dünya inşa edileceğini savunur. Yaptığımız incelemenin sonucunda Zola'nın toplumda var olan birçok karşıt izleği eserinde yansıttığını tespit ettik.Anahtar Kelimeler: Émile Zola, Yapısalcılık, Emek, Dünya Görüşü, Oluşumsal Yapısalcılık, Lucien Goldmann, Yazın Toplumbilimi

Notre but dans ce mémoire est de faire une analyse en utilisant la méthode de critique littéraire appelée le structuralisme génétique de Lucien Goldmann dans le roman Travail d'Émile Zola et de montrer la pertinence de la méthode dans l'analyse des oeuvres littéraires. Étudier le roman de Zola de manière totalisante et cohérente, grâce à cette méthode prenant en main les oeuvres philosophiques et littéraires avec le matérialisme dialectique de Marx et la conception l'esthétique de Hegel, constitue l'importance du mémoire. Essayer d'expliquer la vision du monde de Zola dans cette oeuvre avec la situation historique et sociale en partant des structures immanentes, serait utile pour les futures études. L'absence d'étude scientifique sur les oeuvres de Zola avec l'approche de structuralisme génétique et la volonté de démontrer que celle-ci est parfaitement pertinente dans l'analyse de ses oeuvres, constituent l'une de principales motivations de cette entreprise.En effet, cette méthode, basée sur le marxisme, vise d'abord à examiner les structures immanentes du travail en utilisant des méthodes de critique littéraire structuraliste. Nous avons également utilisé les méthodes des théoriciens tels que Gérard Genette, Algirdas Julien Greimas et Roland Barthes dans le niveau de compréhension. Ensuite, au cours du niveau d'explication, nous avons discuté du travail à la lumière de la méthode sociologique applicable à toutes les oeuvres littéraires de Goldmann.Sauf des travaux de ces théoriciens, les sources utilisées dans cette étude ont été procurées des bibliothèques, bases de données et librairies.Le XIXe siècle est une période où l'Europe connaît de grands changements et bouleversements dans tous les domaines : les plus grands développements de l'histoire de l'humanité se sont réalisés dans les domaines de la politique, l'économie, la société, l'éducation, l'armée et la technique. Dans cette période de grands bouleversements, les structures sociales changent totalement et de grands mouvements sociaux se révèlent. Avec le système capitaliste développant, il se présente d'une part, une classe bourgeoise très puissante et d'autre part, une classe ouvrière qui tente de survivre en vendant sa main-d'oeuvre en Europe. Alors que les bourgeois s'enrichissent chaque jour, les ouvriers vivent dans des conditions extrêmement difficiles. Dans un tel environnement et telle période, les conflits de classes ont également atteint une phase critique. Au fil du temps, les travailleurs ont formé des organisations, des structurations et des idéologies très efficaces.Émile Zola est né et a grandi à cette époque, et sa vision du monde a été formée en observant ces situations de l'humanité. Tout au long de sa carrière d'écrivain, il a tenté d'examiner la société physiologiquement et a essayé d'en faire un roman, qui est une sorte d'art, une science. Il a formé la théorie du naturalisme en étant influencé par de nombreux penseurs positivistes de l'époque. Dans son ouvrage intitulé Rougon-Macquart, il a tenté de créer l'arbre généalogique de la communauté française et a traité toutes sortes et types de personnes. Surtout, dans la période de la IIIe République, il avait commencé à travailler et à réfléchir non seulement à examiner la société mais aussi à savoir comment la société et les gens devraient être. Par conséquent, faire une étude méthodologique sur Travail de Zola, mettre en évidence les structures internes et transcendantes de l'oeuvre, l'importance de l'idéologie sociale et des événements dans la formation du travail et la démonstration de leurs rôles de façonner les idées et les visions du monde chez les écrivains, constituent l'importance de l'étude. Zola étant également un journaliste et un penseur, en prenant en main les structures internes du roman, on a étudié comment les conditions sociales et historiques ont affecté sa vision du monde, quelles sont ses réactions et quelle est la forme de sa vision du monde dans son livre. Au niveau de la compréhension de notre étude, les structures internes constituant l'oeuvre ont été examinées. Les techniques littéraires qui composent le roman avaient été successivement appliquées et l'auteur adhère aux techniques naturalistes autant que possible. La première moitié du travail est assez réaliste, mais à partir de la seconde moitié, le récit s'installe à un univers fictif. Au niveau de l'explication de l'étude, au cours duquel nous avons visé à examiner les structures transcendantes (politique, culturelle, économique, éducative, etc.) du travail, nous avons constaté que l'auteur avait été impressionné par les conditions sociales et les événements historiques de la période vécue.En approchant cette oeuvre à travers différents points de vue, avec la méthode critique du structuralisme génétique basée sur le marxisme de Lucien Goldmann, nous tentons de montrer l'effet des conflits entre les classes de l'époque sur les idéologies qui dirigent la société ; cela constitue un autre aspect important de l'étude. Travail de Zola a été étudié moyennant la méthode de Lucien Goldmann dans sa structure interne. Après, ce travail est expliqué avec les réalités de la société dans laquelle il s'est produit. En conséquence, l'auteur a présenté une solution à l'humanité en identifiant les problèmes et les détériorations de la société. L'auteur, qui agit comme un intellectuel, offre une thèse à la société et a voulu qu'elle soit comprise par tous. Il s'est opposé à des phénomènes tels que l'exploitation, l'individualisme, l'aliénation, l'esclavage et l'inégalité qui ont conduit la société au désastre et il a proposé des solutions pour les corriger. En concevant cette proposition Zola a bénéficié des idées de nombreux penseurs socialistes et anarchistes importants de son époque. Selon l'auteur, un monde meilleur peut être constitué par les hommes en faisant des sacrifices, en émancipant l'éducation, l'exaltation de travail, la solidarité, la science et la liberté. Dans le résultat de notre étude, nous avons constaté que Zola reflète de nombreux thèmes opposés de la société dans son travail.Mots Clés : Émile Zola, Structuralisme, Travail, Vision du monde, Structuralisme génétique, Lucien Goldmann, Sociologie de la littérature