Jeotermal enerjili sistemlerin fizibilite etüdü: Sarayköy örneği

Abstract

Jeotermal enerji, günümüzde doğrudan veya elektrik üretimi amacıyla kullanılmaktadır. Jeotermal kaynağın araştırılmasından jeotermal enerjinin kullanılmasına kadar farklı bilim dallarının etkileşimli işbölümü gerekmektedir. Jeotermal projelerin değerlendirilmesinde en önemli adım, teknik ve ekonomik fizibilite olmaktadır. Bu çalışmada; ilk önce jeotermal enerjinin oluşumu ve kullanım alanları verilmiştir. Jeotermal enerjinin dünyadaki ve Türkiye'deki durumundan bahsedilmiştir. Jeotermal bölge ısıtma sistemleri ve bu sistemlerin proje niteliği üzerinde durularak, fizibilite etüdlerinde izlenilecek yöntemlere ayrı bölümlerde değinilmiştir. Jeotermal bölge ısıtma sistemlerinin projelendirilmesi ve fizibilite etüdlerini içeren bu bölümlerde sistematik ve bilimsel yaklaşımlarla genel adımlar sıralanmıştır. Denizli-Sarayköy Jeotermal Bölge Isıtma Sistemi'nin teknik ve ekonomik analizi ve bu analizin değerlendirmesi yapılmıştır. Teknik fizibiliteye göre sistem tasarım yükü 40,63 MWt olarak hesaplanmıştır. Sistemin ısı ihtiyacım sağlamak için 161,7 kg/s değerindeki jeotermal akışkan debisinin uygun olduğu görülmüştür. Yapılan ekonomik fizibilitede, 15 yıllık sistem ömründe kârlılık % 6,77 olarak hesaplanmıştır. Kârlılığın hesaplanmasında paranın zaman değerini dikkate alan `İç Kârlılık Oram Yöntemi` kullanılmıştır. Bunun yamsıra, sistemin belirsizlik analizi yapılmış ve farklı alternatiflere ait iç kârlılık oranları bulunmuştur. Yatırımcı, istediği kâr oranına göre hesaplanan bu iç kârlılık oranlarından yararlanabilecektir. Son olarak, jeotermal enerjinin kullanıcı açısından fosil yakıtlarla karşılaştınlmasıyla fiyat bakımından daha avantajlı olduğu ortaya konulmuştur.

Geothermal energy is currently used directly or for the purpose of electricity production. An efficient coordination between different disciplines is necessary from the research of geothermal resources to utilization of the geothermal energy. The technical and economical feasibility is the most important step for the evaluation of geothermal projects. In this study, firstly, the formation and utilization fields of geothermal energy are given. The statuses of geothermal energy in the world and particularly in Turkey are mentioned in detail. The methods that will be followed in feasibility studies are indicated in different chapters which emphasize the geothermal district heating systems and the project characteristic of these systems. In these chapters, the systematic and scientific approaches are given in general steps which include projecting the geothermal district heating systems and feasibility studies. The technical and economical analysis of Denizli-Sarayköy Geothermal District Heating System and the evaluation of the analysis were carried out. The system design load was calculated according to the technical feasibility as 40.63 MWt. It has been seen that 161.7 kg/s flow rate is the most appropriate value to supply the heat requirement of the system. In the occurred economical feasibility, profitability was calculated as 6.77 % for a 15 year system life. `Internal Rate of Return Method` which takes the time value of money into account was used for calculation of the profitability. Beside this calculation, the uncertainty analysis of the system was performed. The internal rates of returns were calculated for different alternatives. The investors can use the calculated internal rates of returns according to the profit rate. Finally, it was manifested that the geothermal energy is more advantageous in costs if the geothermal energy is compared with the fossil fuels in terms of cosrumers.