Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik zihinsel modelleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik zihinsel modellerini belirlemek ve zihinsel modellerin cinsiyet, sınıf düzeyi, anne baba eğitim durumlarına, genel akademik başarı puanları ve mezun oldukları lise değişkenlerine göre incelemektir. Tarama yönteminin kullanıldığı bu araştırmanın örneklemini Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında, 1,2,3 ve 4. sınıfta öğrenim gören 200 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının 50'si birinci, 41'i ikinci, 55'i üçüncü, 54'ü dördüncü sınıf öğrencisidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Chambers (1983) tarafından geliştirilen `Bilim İnsanı Çizim Testini[Draw-a-science-test (DAST)], düzenleyen Thomas, Pederson ve Finson (2001)'nın `Fen Öğretmeni Çizim testi-Kontrol Listesi (FÖÇT-KL)` ve bireysel bilgi formu kullanılmıştır. Veriler ilk olarak dereceli puanlama anahtarı ile daha sonra SPSS 20.00 programı ile analiz edilmiştir.Analiz sonuçlarına bakıldığında öğretmen adaylarının %39'unun kavramsal, %34,5'unun araştırmacı, %26,5'unun ise açıklayıcı zihinsel modele sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının cinsiyete göre zihinsel modelleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamışken, sınıf düzeyine göre zihinsel modeller arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Sınıf düzeyi ilerledikçe öğretmen adaylarının zihinsel modellerinin açıklayıcı modelden araştırmacı modele doğru değiştiği görülmektedir. Öğretmen adaylarının anne baba eğitim düzeyleri ve mezun oldukları lise ile zihinsel modeller arasında anlamlı bir ilişki yokken, genel akademik başarı puanları ile zihinsel modelleri arasında düşük düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.

The purpose of this research is to determine mental models of pre-service science teachers about science teaching and to examine these models according to variables such as gender, class level, educational status of parents, academic achievement scores from the high schools which pre-service teachers graduated. In this research, survey method was used and the sample were 200 pre-service teachers who were students in Mehmet Akif Ersoy University Science Teaching Department. 50 pre-service teachers of this sample were freshman, 41 pre-service teachers of this sample were sophomore, 55 pre-service teachers of this sample were junior, 54 pre-service teachers of this sample were senior. DASTT-C, was developed by Chambers in 1983, edited by Thomas, Pederson & Finson in 2001 and individual information form were used for data collection instrument. At first, data were analyzed by Scoring Rubric then they were analyzed by SPSS 20.00 programme.According to the analysis results, it was seen that %39 of pre-service teachers have conceptual , %34,5 pre-service teachers have searcher and %26,5 of pre-service teachers have explanatory mental models. Whereas there is no significant difference between mental models and gender, there is a significant difference between mental models and class levels. It is found that pre-service teachers change their models from explicit mental models to explanatory mental models when they become senior graders. Whereas there is no significantly differences between educational status of parents variable and the high schools graduated variable, there is low and negative relationship between general academic success and mental models.