İş tatmini algısı ve prososyal davranış eğilimleri ilişkisinde örgütsel muhalefet davranışının aracılık rolü: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği

Abstract

Bu çalışmada, iş tatmini, prososyal davranış ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Çalışmanın amacı, iş tatmini algısının prososyal davranış ve örgütsel muhalefet üzerindeki etkisini aynı zamanda bu ilişki de örgütsel muhalefetin aracılık rolünü tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda literatür taraması yapılarak değişkenler arasındaki ilişkiyi gösteren model geliştirilmiştir. Modeli test etmek amacıyla, Burdur İli Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinde görev yapmakta olan 246 akademisyenden anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25. ve PROCESS istatistik programında analiz edilerek hipotezler sınanmıştır. Araştırma sonucuna göre: iş tatmini algısı, akademisyenlerin prososyal davranışlarını ve örgütsel muhalefetin dikey muhalefet boyutunu olumlu etkilemekte; örgütsel muhalefette ise dikey muhalefet ve yatay muhalefet boyutu prososyal davranışları olumlu etkilemektedir. Ayrıca iş tatmini algısının akademisyenlerin prososyal davranışları üzerindeki etkisinde örgütsel muhalefetin kısmi aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca göre örgütsel muhalefet ortam iklimi sağlandığı takdirde iş tatminin prososyal davranış üzerinde olumlu etki sağlayacağı tahmin edilmektedir.

In this study, the relations between job satisfaction, prosocial behavior and organizational opposition are examined. The aim of the study is to determine the effect of perception of job satisfaction on prosocial behavior and organizational opposition, and also to determine the mediating role of organizational opposition. For this purpose, the model showing the relationship between variables was developed by making literature review. In order to test the model, data were collected from 246 academicians from Burdur Mehmet Akif Ersoy University in Burdur. The collected data were analyzed in SPSS 25 and PROCESS statistics program and hypotheses were tested. According to the results of the analysis, most of the hypotheses were accepted. According to the results of the study, perception of job satisfaction positively affects the prosocial behaviors of academicians and vertical opposition dimension of the organizational opposition and organizational opposition, vertical opposition and horizontal opposition dimension positively affect prosocial behaviors. In addition, it has been determined that organizational opposition has a partial mediating role in the effect of job satisfaction perception on the prosocial behaviors of academicians. According to this result, it is estimated that job satisfaction will have a positive effect on prosocial behavior if organizational opposition environment climate provided.