Öğretmen adaylarının sahip olduğu eleştirel düşünme eğilimleri ve demokratik değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacını; Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının sahip oldukları eleştirel düşünme eğilimleri ile demokratik değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın modeli; öğretmen adaylarının sahip oldukları eleştirel düşünme eğilimleri ve demokratik tutumlarını bazı değişkenler açısından inceleyen bu araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören öğretmen adaylar oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise; Eğitim Fakültesinde 8 farklı bölümde öğrenim gören 265'i kadın 67'si erkek olmak üzere toplam 332 öğretmen adayı oluşturmuştur. Veri toplama aracı; araştırmada öğretmen adaylarının sahip oldukları eleştirel düşünme eğilimleri ile demokratik tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla, veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`, `Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği` ve `Demokratik Değerler Ölçeği`, kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek için; Akbıyık (2002) tarafından geliştirilen, `Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği` ve demokratik tutumlarını belirlemek için ise Çermik (2013) tarafından geliştirilen `Demokratik Değerler Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizi ve istatistiksel işlemler; araştırma sonucunda elde edilen veriler istatistik paket programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Verilerin analizinde kişisel bilgiler için yüzde, frekans, cinsiyet ve öğrenim şekline ait ikili grupların karşılaştırmalarında bağımsız gruplar t testi, anne, baba eğitim düzeyi, mesleği gibi ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bulgulara elde edilen sonuçlardan bazıları şöyledir: 1-Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinde; cinsiyet, öğrenim gördükleri sınıf, mezun oldukları okul, anne eğitim ve baba eğitim durumlarına ve anne ve baba meslek durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.2-Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve kendilerini demokrat görme durumuna göre anlamlı bir fark vardır. Her zaman demokrat olduğunu söyleyen öğretmen adayları çoğunlukla demokrat olduğunu söyleyen öğretmen adaylarından, bazen demokrat olduğunu söyleyen öğretmen adayları da ve demokrat olduğunu söyleyen öğretmen adaylarından daha olumlu görüşe sahiptirler. Diğer taraftan öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile demokratik değerleri arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimler: Demokratik Tutum, Eleştirel Düşünme, Öğretmen, Öğretmen Yetiştirme.

The aim of the research is to examine the relationship between the critical thinking skills and democratic attitudes of prospective teachers studying at Burdur Mehmet Akif Ersoy University, Faculty of Education. Research model of this study, which examines the prospective teachers' critical thinking skills and democratic attitudes in terms of some variables, is screening modal. Teacher candidates studying at Burdur Mehmet Akif Ersoy University, Faculty of Education are the universe of this study. The sample of the study is 332 prospective teachers, 265 of whom are women and 67 of whom are male, who are educated in 8 different departments of the Faculty of Education. Personal Information Form, Critical Thinking Trends Scale developed by Akbıyık and Democratic Values Scale developed by Çermik were used as data collection tools in order to determine the relationship between teacher candidates' critical thinking skills and democratic attitudes. In the analysis of the data, one-way analysis of variance was used for the comparison of more than two groups such as independent groups t test, mother, father education level and occupation in the comparison of percentage, frequency, gender and type of education for personal information. Some of the results obtained from the findings are as follows:1-In the thinking dispositions of teacher candidates, there was no significant difference in terms of gender, the class they studied, the school they graduated, mother education and father education level and mother and father occupation status.2-There is a significant difference according to the teacher candidates' tendency to think critically and to consider themselves democratic. Teacher candidates who always say that they are democrat have more positive opinions than teacher candidates who usually say that they are democrat, teacher candidates who sometimes say that they are democrat and teacher candidates who say that they are democrat. On the other hand, there was a positive relationship between teacher candidates' critical thinking dispositions and their democratic values.Key words: Critical Thinking, Democratic Attitude, Teacher, Teacher Training.