Finansal okuryazarlık, risk alma eğilimi ve belirsizliğe karşı tolerans ilişkisi: Batı Akdeniz girişimcileri üzerine bir araştırma

Abstract

Günlük yaşantının bir parçası olan finansal işlemlerin gün geçtikçe daha karmaşık hale gelmesi, risk ve sorumluluğun artması ve alınan yanlış finansal kararların hem mikro hem de makro ölçekte etkiye sahip olması finansal okuryazarlığın günümüzde öneminin artmasında etkin nedenlerdendir. Girişimciler açısından bakıldığında ise iş fikrinin ortaya atılmasından kurulumuna; kurulumundan yönetimine kadar geçen her süreçte finansal okuryazarlık becerisi bir gereklilik halini almaktadır. Bu araştırmada da girişimciler açısından finansal okuryazarlık konusu incelenmiştir. Çalışmanın amacı; Batı Akdeniz bölgesinde faaliyet gösteren girişimcilerin finansal okuryazarlık seviyesini ölçerek, girişimci özelliklerinden olan risk alma eğilimi ve belirsizliğe karşı tolerans değişkenleriyle ilişkisini ortaya çıkartmaktır. Araştırma evrenini Antalya, Burdur ve Isparta illerinde ticaret odalarına kayıtlı 42.199 girişimci oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini ise evren içerisinden olasılıklı olmayan örneklem yöntemiyle seçilen 324 katılımcı oluşmaktadır. Katılımcılardan nicel araştırma yöntemlerinden olan anket tekniği kullanılarak elde edilen veriler AMOS 21 ve SPSS 22 programlarında değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda finansal okuryazarlık seviyelerinin orta düzey olduğunu düşünen girişimcilerin finansal okuryazarlık seviyesinin nispeten yüksek olduğu görülmüştür. Risk çeşitlendirmesi ve finansal ürün seçimi hakkında daha az bilgisi bulunduğu görülen girişimcilerin finansal ürünler hakkında da kısıtlı bilgisi olduğu ve kullanım düzeyinin düşük olduğu saptanmıştır. Finansal ürün seçiminde en fazla kullanılan bilgi kaynaklarının sırasıyla internette bulunan bilgiler, finansal ürünleri sağlayan kurumlarda çalışanlar tarafından sağlanan bilgiler, elektronik postaya gönderilen bilgiler, internette bulunan finansal ürün önerileri ve finans sektöründe çalışan arkadaş ya da akraba tavsiyesi olduğu tespit edilmiştir. Girişimciler; gelirleri giderleri karşılamadığı, darboğaza düşülen aylarda en çok harcamaları azaltma yolunu tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Finansal okuryazarlık seviyesi üzerinde eğitim düzeyi, gelir düzeyi, girişimci olarak faaliyette bulunulan yıl, çalışan sayısı gibi değişkenlerin etkili olduğu bulunmuştur. Finansal okuryazarlık, finansal bilgi ve finansal tutum seviyeleriyle girişimcilik özelliklerinden risk alma eğiliminin ve belirsizliğe karşı toleransın pozitif yönlü hareket ettiği tespit edilmiştir.

The fact that financial transactions, which are part of daily life, become more complex, increasing risk and responsibilies and wrong financial decisions' micro and macro effects are the reasons for increasing the importance of financial literacy today. From the perspective of the entrepreneurs, financial literacy skills become a necessity in every process which consists of the establishment of the business idea, installation and management. In this study, financial literacy was examined from the point of entrepreneurs. Purpose of the study is firstly measuring the level of financial literacy of entrepreneurs in the Western Mediterranean region and then revealing the relationship between financial literacy, propensity to take risk and tolerance of ambiguity. The research population consists of 42,199 entrepreneurs registered in chambers of commerce in the provinces of Antalya, Burdur and Isparta. The research sample consists of 324 participants selected from the population by non-probabilistic sampling method. The datawere obtained with the questionnaires, one of the quantitative research methods. Then data were evaluated in AMOS 21 and SPSS 22 programs. At the end of the research, it was seen that even if entrepreneurs think their financial literacy level is medium, according to tests' result their financial literacy level is relatively high. It is determined that entrepreneurs have less knowledge about risk diversification and financial product selection. Also they have limited information about financial products and low level of behaviour oriented. The most commonly used sources of information in financial product selection are the information available on the internet, information provided by employees in financial institutions, information sent to electronic mail, financial product recommendations on the internet and advice of friends or relatives working in the financial sector. Entrepreneurs stated when they fail to make end meet, they preferred to reduce the most expenditures. It has been found that the education, income, year of activity as entrepreneur, number of employees are effective on financial literacy level. It has been determined that propensity to take risk and tolerance of ambiguity which are entrepreneurship characteristics move the same direction with financial literacy, financial information and financial attitude levels.