Roma dönemi öncesi agoralar

Abstract

ÖZETAgora genellikle halk arasında pazar yeri olarak bilinmektedir fakat agoranın ilk anlamı toplanma yeridir. Erken dönemde herhangi bir alan agora olarak adlandırılabiliyordu, örneğin bir devlet büyüğünün kapısının önünde ya da bir geminin önünde toplanıldığı an orası agora oluyordu. Zamanla agora kelimesi soyut kavramdan somuta geçerek binaların yer aldığı bouleterion, odeon, tiyatro, sunak vb. mimari ögelerin olduğu yer anlamını taşımaya başladı. Arkaik dönemde kuşkusuz gözlenebilen en güzel agora; Atina Agorası olmuştur, onu Olynthos, Kassope gibi kentler takip etmiştir. Anadolu' ya baktığımızda ise ne yazık ki Arkaik ve Klasik döneme tarihlenen çoğu agoranın kazısı yapılmamıştır. Yapılan yüzey araştırmaları ve kazılar doğrultusunda İonia, Karia, Pisidya, Mysia, Lykia, Troas bölgelerindeki belli kentlerde Arkaik ve Klasik döneme tarihlenen agoralar tespit edilmiştir. Arkaik dönem agoraları genellikle dağınık, düzensiz, plansız olmakla birlikte satıcıların ahşap tezgah vb. portatif stantlarda satış yaptığı düşünülmektedir. Klasik döneme gelindiğinde daha düzenli, malzemesi bölgesel olarak değişse de taş ya da mermerden oluşan yapılarla çevrilmiş; sunağı, tiyatrosu, odeonu, bouleterionu, dükkanları olan agoralar görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Agora, Arkaik Dönem, Klasik Dönem, Anadolu Agoraları

ABSTRACTAgora is generally known as a market place among the people, but the first meaning of the agora is the gathering place. In the early period, any area could be called an agora, for example, when the gates of a state were gathered in front of the gate or in front of a ship, it was an agora. Over time, the word agora began to carry the meaning of the place of architectural elements such as bouleterion, odeon, theater, altar, etc. where buildings were built from abstract to concrete. The most beautiful agora that can be observed in the Archaic period; The Agora of Athens has been followed by cities like Olynthos and Kassope. When we look at Anatolia, however, most of the agora that was dated to the Archaic and Classical period was not excavated. According to the surveys and excavations, agoras dating to the Archaic and Classical periods were found in certain cities in Ionia, Caria, Psidia, Mysia, Lykia and Troas regions. Archaic period agora are generally scattered, irregular, unplanned, but sellers are thought to sell in wooden stands, etc. In the classical period, it is more regular and its material is changed regionally, but it is surrounded by stone or marble structures; altar, theater, odeon, bouleterionu, shops with agora were seen.Keywords: Agora, Archaic Period, Classic Period, Anatolio of Agora's