Farelerde metotreksatla indüklenen oksidatif stress üzerine apigeninin koruyucu etkisi

Abstract

Bu araştırmada farelerde metotreksat (MTX) ile oluşturulan oksidatif hasara karşı apigeninin (Apig) koruyucu etkinliğinin araştırılması amaçlandı. Çalışmada her bir grupta 12 adet olmak üzere toplam 48 adet CD-1 erkek fare kullanıldı. Farelere ad libitum pelet yem ve su verildi. Çalışmada kontrol, MTX, Apig ve Apig+MTX'in birlikte verildiği grup olmak üzere toplam 4 grup oluşturuldu. Kontrol grubuna 4 gün süreyle periton içi (p.i) %0,1 dimetilsülfoksit (DMSO) içeren %0,9'luk NaCl (2 mg/kg c.a) verildi. Apigenin grubuna 4 gün süreyle 3 mg/kg/c.a/gün p.i (DMSO içinde) Apig, MTX grubuna tek doz 4. günde 20 mg/kg/c.a/gün MTX (fizyolojik NaCl içinde) uygulandı. Apig+MTX'in birlikte verildiği gruba ise 7 gün süreyle 3 mg/kg/c.a/gün p.i Apig, 4. gün tek doz 20 mg/kg/c.a MTX p.i verildi. Çalışma sonunda kan, karaciğer ve böbrek örnekleri alındı. Serum örneklerinde alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) ile kreatinin; hemolizatlar ile karaciğer ve böbrek homojenatlarında katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) ve glutatyon (GSH) seviyeleri ile plazma, karaciğer ve böbrek homojenatlarında malondialdehit (MDA) ve süperoksit dismutaz (SOD) seviyeleri ölçüldü. Ayrıca karaciğer ve böbrek örneklerinde histopatolojik incelemeler yapıldı. Çalışmada MTX verilen grup kontrol grubu ile karşılaştırıldığında serum AST, ALT ve kreatinin değerlerinde önemli düzeyde bir artış (p<0,05), Apig+MTX'in birlikte verildiği grupta ise, MTX'in tek başına verildiğinde artan AST, ALT ve kreatinin değerlerinde önemli düzeyde bir düşüş (p<0,05) olduğu belirlendi. Kan, karaciğer ve böbrek doku örneklerinde MTX verilen grup kontrol grubu ile karşılaştırıldığında MDA miktarlarında önemli düzeyde bir artış (p<0,05); SOD, CAT ve GSH-Px enzimlerinin etkinliği ile GSH düzeylerinde ise önemli bir düşüş (p<0,05) tespit edildi. Apig+MTX'in birlikte verildiği grupta ise, MTX'in tek başına verildiğinde artan MDA miktarında önemli düzeyde bir düşüş (p<0,05); SOD, CAT ve GSH-Px enzimlerinin etkinliği ile GSH düzeylerinde ise önemli düzeyde bir artış (p<0,05) belirlendi. Ayrıca histopatolojik incelemeler sonucunda da MTX'in karaciğer ve böbrek dokularında belirgin şekilde patolojik lezyon oluşturduğu; ancak Apig'in bu lezyonları belirgin şekilde düzelttiği saptandı. Sonuç olarak MTX'in kan ile karaciğer ve böbrek dokularında lipit peroksidasyona (LPO) ve antioksidan savunma sistemlerinde tükenmeye yol açtığı, Apig'in, MTX'in yol açtığı LPO'yu azalttığı ve antioksidan enzimler/sistemler üzerinde düzeltici etki gösterdiği tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Apigenin, Fare, Metotreksat, Oksidatif stress

The aim of this study was to investigate the protective effect of apigenin (Apig) against oxidative damage induced by methotrexate (MTX) in mice. A total of 48 CD-1 male mice, 12 in each group, were used in the study. Mice were given ad libitum pellet feed and water. In the study, 4 groups were formed as control, MTX, Apig and Apig + MTX. The control group received 0.9% NaCl (2 mg/kg b.w) containing 0.1% dimethylsulfoxide (DMSO) intraperitoneally (i.p) for 4 days. Apigenin group received 3 mg/kg/b.w/day i.p (dissolved in DMSO) apigenin for 4 days and methotrexate group was given a single dose of 20 mg/kg/b.w/day i.p methotrexate (dissolved in 0.9% NaCl) on the 4th day. Apig+MTX group was given 3 mg/kg/b.w/day p.i Apig for 7 days and single dose 20 mg/kg/b.w MTX on 4th day. Blood, liver and kidney samples were taken at the end of the study. In serum samples, alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST) and creatinine, in hemolysates, liver and kidney homogenates catalase (CAT), glutathione (GSH) and glutathione peroxidase (GSH-Px) levels and in plasma, liver and kidney homogenates MDA and SOD levels were measured. Histopathological examinations of liver and kidney samples were also performed. In the study, when MTX group was compared with the control group, there was a significant increase (p<0.05) in serum AST and ALT levels and creatinine values. In Apig+MTX group, there was a significant decrease (p<0.05) in AST, ALT and creatinine values compared with the MTX group. In MTX group, a significant increase (p<0.05) in MDA levels was found in blood, liver and kidney tissue samples compared to the control group; SOD, CAT and GSH-Px enzymes and GSH levels decreased significantly (p<0.05). In the group in which Apig + MTX was administered together, a significant decrease (p<0.05) in the amount of MDA that was increased when MTX was administered alone; SOD, CAT and GSH-Px enzymes and GSH levels increased significantly (p<0.05). In addition, histopathological examinations revealed that MTX caused marked pathological lesions in liver and kidney tissues and Apig corrected these lesions. As a result, it was found that MTX caused lipid peroxidation in blood, liver and kidney tissues and depletion of antioxidant defense systems, Apig decreased lipid peroxidation caused by MTX and showed corrective effect on antioxidant enzymes/systems.Keywords: Apigenin, Methotrexate, Mouse, Oxidative stress