Kitosanın farelerde bakır emilimi üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, deney farelerinin içme suyuna katılan kitosanın karaciğerdeki bakır düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırmada hayvan materyali olarak ortalama 6 haftalık, 25-30 g ağırlıkta, 60 adet erkek CD-1 ırkı fare kullanılmıştır. Fareler, kontrol ve 4 deneme grubuna on ikişer tane olacak şekilde rastgele yerleştirilmiştir. Tüm gruplar deneme boyunca ad libitum olarak bazal yem tüketmiştir. Kitosan ve/veya inorganik bakır (CuSO4.5H2O formunda) çözeltileri farelere içme suyuyla ad libitum olarak verilmiştir. Kontrol grubuna (K) herhangi bir ilave yapılmamış, 1. deneme grubuna (D1) içme suyuna 60 mg/l kitosan, 2. deneme grubuna (D2) 2 ppm bakır; 3. deneme grubuna (D3) 60 mg/l kitosan + 2 ppm bakır ve 4. deneme grubuna (D4) 60 mg/l kitosan + 4 ppm bakır ilavesi yapılmıştır. Araştırmada gruplara ait yem, su tüketimi, canlı ağırlıkları haftalık olarak ölçülmüş ve canlı ağırlık artışları belirlenmiştir. Deneme sonunda (56. gün) alınan kanlarda bazı hematolojik [RBC(x106il), WBC(x103il), MPV(fl), Hgb(g/l), Hct(%), RDWc(%)] parametreler, bazı biyokimyasal (serum kolesterol ve glukoz) değerler ve alınan karaciğerlerde Cu, Fe, Zn, Mn ve Co ölçümleri yapılmıştır. Gruplar arasında RBC, WBC, MPV, Hgb ve Hct değerleri arasında önemli bir fark bulunmamıştır. Sadece RDWc değerinde [kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 18,76; 20,03; 18,85; 18,35; 19,06 (%)] gruplar arasında fark bulunmuştur. Serum biyokimyasal analizlerden kolesterol (kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 110,20; 105,46; 167,91; 113,82; 117,81 mg/dl ) ve glukoz (kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 255,65; 283,88; 136,73; 227,17; 245,08 mg/dl) değerlerinde gruplar arasında fark görülmüştür. Farelerin karaciğerlerinde İndüktif olarak eşleşmiş plazma optik emisyon spektrometresi(ICP OES) metoduyla Cu, Fe, Zn, Mn ve Co elementlerin ölçümü yapılmıştır. Cu karaciğer değeri kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 0,0051; 0,0045; 0,0071; 0,0048; 0,0046 ppm, Zn karaciğer değeri kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 0,0130; 0,0165; 0,0215; 0,0165; 0,0161 ppm, Fe karaciğer değeri kontrol ve deneme gruplarında sırasıyla 0,1636; 0,1221; 0,1918; 0,1628 ve 0,1565 ppm değerleri elde edilmiştir. Cu ve Zn değerleri gruplar arasında istatistik olarak önemsiz çıkmıştır. Mn ve Co değeri ölçüm hassasiyetinin altında kalmıştır. Fe değerleri ise D2 grubunda, D1 grubuna kıyasla yüksek, diğer gruplarla benzer bulunmuştur. D1 grubunda farelerin suyuna kitosan ilave edilmesi karaciğer Fe düzeyini azaltmıştır. Farelerin suyuna 60 mg/l kitosan katılmasının karaciğerdeki Cu ve Zn düzeyleri üzerine etkisi görülmezken, Fe düzeyinde azalmaya sebep olmuştur. Ancak bu etkinin suya kitosanla beraber 2 ppm ve 4 ppm Cu katıldığında ortadan kalktığı tespit edilmiştir. Farelerin sularına kitosan ve bakır katılmasıyla ilgili, özellikle kitosanın solusyon halinde içme suyuna katılması şeklinde kullanımının etkileri ile ilgili daha çok çalışma yapılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

This study was carried out to determine the effect of chitosan added to drinking water of experimental mice on copper levels in liver. Sixty male CD-1 rats weighing 25-30 g, with a mean age of 6 weeks, were used as animal material. All groups consumed basal feed as ad libitum throughout the trial. Chitosan and/or inorganic copper (CuSO4.5H2O) solutions were administered to mice as ad libitum with drinking water. In the experiment, no additions were made to the water of the control group (K). The experimental groups were planned to add 60 mg / l chitosan (D1), 2 ppm copper (D2), 60 mg / l chitosan + 2 ppm Cu (D3) and 60 mg / l chitosan + 4 ppm Cu (D4) to drinking water. Feed consumption, water consumption and body weights of the groups were measured weekly and body weight gain were calculated. At the end of the 56d experiment, haematologic [ (RBC (x106il), WBC (x103il), MPV (fl), Hgb (g / l), Hct (%), RDWc (%)], biochemical (serum cholesterol and glucose) parameters in blood samples and Cu, Fe, Zn, Mn and Co measurements in liver were measured. There was no significant difference found between RBC, WBC, MPV, Hgb and Hct values of control and experimental groups. Only RDWc values (18,76; 20,03; 18,85; 18.35; 19,06%, respectively) were found to be different between the groups. Cholesterol and glucose values (110,20; 105,46; 167,91; 113,82; 117,81 mg/dl and 255,65; 283,88; 136,73; 227,17; 245,08 mg/dl respectively) of serum biochemical parameters were found to be different between the groups. Cu, Fe, Zn, Mn and Co elements in the liver were measured by ICP OES method. Liver Cu values (0,0051; 0,0045; 0,0071; 0,0048; 0,0046 ppm, respectively), Zn liver values (0,0130; 0,0165; 0,0215; 0,0165; 0,016ppm, respectively) and Fe liver values (0,1636; 0,1221; 0,1918; 0,1628 and 0,1565ppm, respectively) were obtained in the control and experimental groups. Mn and Co values were found below the measurement accuracy. Cu and Zn values were not statistically significant between the groups. Fe values were higher in D2 group compared to D1 group and similar with other groups. Addition of chitosan into the water of mice in the D1 group decreased the liver Fe level. The addition of 60 mg / l chitosan to the water did not have any effect on Cu and Zn levels in the liver, but decreased Fe levels. However, this effect was found to be eliminated when 2 ppm and 4 ppm Cu were added to the water with chitosan. More studies on the incorporation of chitosan and copper into the water are to be beneficial, in particular, it is thought that more studies will be beneficial on the effects of the use of chitosan in the form of solution in drinking water.