Alışveriş merkezi çeşitlerinin mekansal tasarım açısından değerlendirilmesi: Antalya kenti örneği

Abstract

Tarih boyunca birçok gelişim ve değişim sürecinden geçen alışveriş merkezleri günümüzde sosyal yaşamın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Kentin küçük bir simülasyonu olan bu yapılar, bir kenti oluşturan ögeler çerçevesinde incelenmiştir.Çalışmada ilk olarak alışveriş olgusunun geçmişten günümüze kadar gelen süreci, bu sürecin sosyal ve ekonomik ihtiyaçların değişmesi ile birlikte mekanlara nasıl yansıdığı incelenmiş, alışveriş merkezi kavramının hayatımıza girmesi ile dünyadaki ve Türkiye'deki ilk alışveriş merkezleri, alışveriş merkezlerinin tarihsel süreci, gelişim faaliyetleri, çeşitleri, özellikleri ve sınıflandırılması araştırılmıştır. Mekansal tasarım ilkelerinin alışveriş merkezi tasarım ilkelerine yansıması irdelenmiştir.Antalya kent merkezinde bulunan farklı türdeki üç alışveriş merkezinin tasarımları; yer seçimi, erişilebilirlik, okunabilirlik, güvenlik, aydınlatma, renk, malzeme ve dekorasyon gibi planlama kriterleri doğrultusunda uzman görüşlerinden de yararlanılarak değerlendirilmiş, bu değerlendirmenin sonucunda Antalya kent merkezinde seçilen alışveriş merkezlerinin mekansal özellikleri tespit edilmiştir. Bu çalışmanın alışveriş merkezi tasarımlarına yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Shopping centers that have undergone many development and change processes throughout history have become an indispensable part of social life today.These structures, which are a small simulation of the city, are examined within the framework of the elements that make up a city.In this study, firstly, the process of shopping from the past to the present and how this process is reflected in the spaces with the change of social and economic needs are examined, With the concept of the shopping center into our lives and the world's first shopping centers in Turkey, the historical process of shopping centers, development activities, types, classification and properties has been investigated. The reflection of spatial design principles on shopping mall design principles was examined.The designs of three different shopping centers in the city center of Antalya; site selection, accessibility, readability, security, lighting, color, materials and decoration, evaluated by taking expert opinions within the scope of planning criteria.As a result of this evaluation, spatial characteristics of selected shopping centers in Antalya city center were determined. This study is thought to help shopping center designs.