Kızılçam (Pinus brutia ten.) orman ekosistemlerinde yangın sonrası yönetim uygulamalarının coleoptera komünitesi üzerine etkisi

Abstract

Yangın, Akdeniz ekosistemleri için çok önemli ve benzersiz bir ekolojik güçtür. Binlerce yıldır yangınların etkisinde gelişen Akdeniz ekosistemlerinin tekrar toparlanma süreçleri hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Ancak yangın karekteristikleri, yangın öncesi vejetasyon yapısı, topoğrafya gibi değişkenler tekrar toparlanma sürecinde bitki tür çeşitliliği ve vejetasyon yapısı üzerinde önemli değişikliklere neden olmakta, bu değişiklikler alanı habitat olarak kullanan faunistik komünitelerin yapı ve dinamiklerini etkilemektedir. Bu çalışma, 2008 yılında Antalya İline bağlı Serik-Taşağıl mevkiinde meydana gelen ve Türkiye'nin en büyük yangını olma özelliğini üzerinde bulunduran yangın sonrasında, yangın sonrası yönetim uygulamalarının, yangın öncesi vejetasyon yaşının ve yangın tipinin Coleoptera komünite yapısı üzerindeki etkilerinin araştırılmasına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Coleoptera takımına ait örneklemeler Mayıs-Kasım 2018 tarihleri arasında çukur tuzaklarla yapılmıştır. Örneklemeler, her alanda aralarında 5 m mesafe bulunan 9 çukur tuzaktan oluşan gridlerde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, tepe yangını ile tahrip olmuş alanlarda kendi haline bırakma ve işlenme-ağaçlandırma uygulamaları, örtü yangını ile zarar görmüş alanlarda kendi haline bırakma ve tohum serpme-seyreltme uygulamaları karşılaştırılmıştır. Her iki uygulama karşılaştırmasında da kendi haline bırakılan alanda Coleoptera bolluk ve tür zenginliği değerleri diğer alanlara göre yüksek çıkmıştır. Yangın öncesi vejetasyon yaşı açısından kendi haline bırakılmış yaşlı ve genç alanların karşılaştırılması sonucunda yaşlı alanda Coleoptera bolluk ve tür zenginliği değerlerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Tepe ve örtü yangının karşılaştırılmasına yönelik değerlendirmelerde ise tepe yangını ile tahrip olan alanın yangın sonrasında bolluk ve tür zenginliği değerlerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Fire is a very important and unique ecological force for the Mediterranean ecosystems. The recovery process of the Mediterranean ecosystems, which have been developing under the influence of fires for thousands of years, is rapid. However, variables such as fire characteristics, pre-fire vegetation structure and topography cause significant changes in plant species diversity and vegetation structure during the recovery process and these changes affect the structure and dynamics of faunistic communities that use the area as habitat. This study was performed to investigate effects of post-fire management treatments, pre-fire vegetation age and fire severity on structure of Coleoptera communities after the largest fire of Turkey occured in Antalya province, the Serik-Taşağıl location in 2008. Coleoptera samples were collected between May and November 2018 using pit-fall traps. Sampling was carried out in grids consisting of 9 pit traps with a distance of 5 m in wach sampling site. Within the scope of the study, non-treated and subsoiling-afforestation treatments in crown fire damaged areas, non-treated and seed spreading-thinning treatments in surface fire damaged areas were compared. In both treatment comparisons, Coleoptera abundance and species richness values were higher in the non-treated area compared to other areas. As a result of comparison of old and young areas in terms of pre-fire vegetation age, it was found that Coleoptera abundance and species richness values were higher in old area. In the evaluations for the comparison of the crown and surface fires, the abundance and species richness values of the area destroyed by crown fire are higher than surface fire.