Avanos (Nevşehir) - Kesikköprü Barajı (Ankara) arasında Kızılırmak`ın kıyı kenar çizgisinin belirlenmesi ve kıyı kenar çizgisinden kaynaklanan sorunlar

Abstract

Bu çalışma Avanos (Nevşehir)-Kesikköprü Barajı (Ankara) arasındaki Kızılırmak Vadisi kıyısındaki güncel kıyı kenar çizgisi (KKÇ) ile ilgili olarak yaşanan problemlerin çözümüne katkı sağlaması amaçlanarak bu çalışma yapılmıştır.Günümüzde akarsu kıyı kenar çizgisi ile ilgili olarak çeşitli arazi anlaşmazlıkları, arazi kullanımı ile ilgili sorunlar ya da kıyı bölgelerinin yerleşim yeri olarak kullanılması gibi bir çok sorun vardır. Çalışma alanında özellikle Avanos-Gülşehir-Kesikköprü arasında arazi kullanımı ve mülkiyet ile ilgili geçmiş tarihlerde ve güncel olarak devam eden bir takım sorunlar meydana gelmiştir. Bunun temel nedeni bu bölgedeki kıyı kenar çizgisinin belirlenmemiş olmasıdır.Hirfanlı barajından, Kesikköprü barajına kadar olan sahada dar bir boğaz içinde akış özelliğini göstermekte ve kıyı kenar çizgisi, kıyı çizgisi ile üst üste bulunmaktayken, sahanın diğer kesimlerinde geniş yatak içinde akış gösteren Kızılırmak; yatağın insan eliyle bozulmadığı sahalarda küçük yatağından ˷1 ile 2 m yüksekteki taşkın yatağının son bulduğu alandan, mendereslenmeye bağlı oluşan çarpma yamaçlarında, çarpmanın şiddeti ve süresine bağlı olarak ˷1 m, kum-çakıl alımı gerçekleştirilen alanlarda ise kıyı çizgisi ile üst üste geçmektedir.Çalışmada 1982 yılında üretilmiş olan 1/25000 ölçekli topoğrafya haritaları ve eski tarihli uydu görüntüleri üzerinden kıyı kenar çizgisi oluşturulmuş, güncel tarihli uydu görüntüleri ve sahada GPS ölçümleri ile oluşturulan KKÇ karşılaştırılma yapılmış, Tuzköy HES santral sahasında akarsu yatağında önemli değişiklikler meydana geldiği ve bunun KKÇ değişiminde oldukça önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir.

This study, determine the current shoreline of the Kızılırmak valley between Avanos (Nevşehir)-Kesikköprü Dam (Ankara) and carried out the aim of contributing to the solution of the problems related to the shore edge line with GIS, remote sensing and terrain observations.Today, there are many problems with respect to the river shore edge line, such as various land disputes, land use problems, or the use of coastal areas as settlements. Especially between Avanos-Gülşehir-Kesikköprü, land use and ownership in the past history and ongoing problems have come to the fore. The main reason for this is that the shore edge line in this area has not been determined.Kızılırmak, from the Hirfanlı dam to the Kesikköprü dam, the stream shows a flow characteristic in a narrow throat, and while the shore edge line is on top of the shoreline, which flows in wide bed in other parts of the field; where the floor of the bed is not disturbed by the human hand, the flood bed which is 1 to 2 meters above the small bed, depending on the severity and duration of the impact, on the impact slopes due to meandering flow ˷1 m, in the areas where sand-gravel is taken, crosses over with the shoreline.The 1/25000 scale topography maps produced in 1982 and the shore edge line map on old satellite images, satellite images date of current date and shore edge line created by site GPS measurements compared, Tuzköy hydroelectric power plant has been found to play an important role in the change of coastal line and important changes in the river bed.