Bayatçık jeotermal alanının (Afyonkarahisar) hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Bayatcık bölgesi ve çevresinde yer alan jeotermal sistemin hazne ve örtü kayalarının tipini, beslenme alanını ve ısı kaynağını belirlemek jeotermal suların kimyasal kompozisyonunu, kökenini, yeraltındaki sirkülasyon sürelerini, rezervuar sıcaklığını, su-kayaç etkileşimini, mineral doygunluklarını saptamak ve jeotermal sahanın kavramsal hidrojeokimyasal modelini kurmaktır. Bayatcık jeotermal sahasında Oyuklutepe mermerleri bölgede yer alan en önemli rezervuar kayacı oluşturmaktadır. Bayramgazi şistleri geçirimsiz temel birimi oluştururken, Miyosen yaşlı volkanosedimanter birimler ise örtü kayaç özelliğindedir. İnceleme alanının kuzeyinde ve daha yüksek rakımdan beslenen Ömer-Gecek termal suları ile bu bölgede reenjeksiyonu yapılan sular, havza içinde Güneydoğu yönünde hareket ederek soğuyarak Bayatcık bölgesindeki sondajlarla tekrar yüzeye çıkarlar. İnceleme alanındaki termal akışkanlar genellikle Na-Ca-HCO3-Cl tipinde sulardır. Uygulanan jeotermometre yöntemlerine göre Bayatcık jeotermal alanında akifer sıcaklığının ~82°C–106°C arasında olduğu hesaplanmıştır. Yapılan izotop analizleri sonucu suların 0.47 TU'dan daha az olanların trityum içerdiği ve bu suların yaşlarının 55 ve üzeri olduğu; 0,47 TU civarında olanların ise yaşlı sular ile güncel meteoerik suların karışımı olduğu bulunmuştur.

The purpose of this study is to determine the type of the cap and aquifer rocks; origin, heat source and chemical composition of the water, circulation time underground, reservoir temperature, water-rock interaction, mineral density and also to make a conceptual hydrogeochemical model of the area. Oyuklutepe marble is the most important reservoir rock in the region. While Bayramgazi schist forms the impermeable basic unit, volcano-sedimentary unit from the miocene epoch forms the cap rocks. Originating to the north and at higher altitudes of the study area, Ömer-Gecek thermal waters follow the fault fractures, then move into the Bayatcık region and become enriched with Ca & HCO3. Thermal fluids in the study area is generally Na-Ca-HCO3-Cl type. Results of the applied geothermometer methods show that aquifer temperatures is around between ~ 82°C-106°C. Isotope analyses show that waters that have 0.47 TU, contains tritium, and these waters are 55 years or older; waters that have around 0.47 TU is a mixture of old and recent waters.