İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel kültür ve motivasyon algıları (Nevşehir örneği)

Abstract

Araştırmanın amacı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel kültür ve motivasyon algılarını incelenmektir. Araştırma kapsamında öğretmenlerin örgütsel kültür ve motivasyon algıları betimlendikten sonra bu algıların; öğretmenlerin cinsiyeti, kıdemi, branşı ve görev yapmakta oldukları okuldaki görev süresi gibi değişkenlere göre istatistiksel açıdan farklılaşıp farklılaşmadığı test edilmiştir. Araştırmada ayrıca, öğretmenlerin örgütsel kültür algıları ile motivasyon algıları arasındaki korelasyon ve öğretmenlerin örgütsel kültür algılarının motivasyon algıları üzerindeki yordayıcı etkisi incelenmiştir.Araştırma, 2017–2018 eğitim-öğretim yılında Nevşehir il merkezindeki ilk ve ortaokullarda görev yapmakta olan 159 ilkokul ve 165 ortaokul öğretmeni ile yürütülmüştür. Araştırmada İpek (1999) tarafından geliştirilen Örgütsel Kültür Ölçeği ile Uçar (2014) tarafından geliştirilen Öğretmen Motivasyonu Ölçeği kullanılmıştır.Araştırmaya katılan öğretmenlerin örgütsel kültür algılarına ilişkin aritmetik ortalamalarının güç kültürü, rol kültürü, başarı kültürü ve destek kültürü alt boyutlarında; motivasyon algılarına ilişkin aritmetik ortalamalarının ise içsel ve dışsal motivasyon alt boyutlarında öğretmenlerin cinsiyetlerine, kıdemlerine, branşlarına ve okuldaki görev sürelerine bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin örgütsel kültür alt boyutlarına ilişkin algıları ile motivasyon alt boyutlarına ilişkin algıları arasındaki ilişki korelasyon ve regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırmada başlıca şu sonuçlara ulaşılmıştır: Araştırmaya katılan öğretmenlerin motivasyon düzeyi içsel motivasyon boyutunda çok katılıyorum, dışsal motivasyon boyutunda ise tamamen katılıyorum aralığında gerçekleşmiştir. Öğretmenlerin örgütsel kültür algılarına ilişkin aritmetik ortalama en yüksek destek kültürü boyutunda tespit edilmiş; bu ortalamayı sırasıyla başarı, rol ve güç kültürü alt boyutları izlemiştir. İçsel motivasyon ile örgütsel kültür boyutları arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde, dışsal motivasyon ile örgütsel kültür boyutları arasında ise pozitif yönlü, zayıf ve orta düzeyde ilişki gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin motivasyon algılarının örgütsel kültür algılarından yordanma düzeyini test etmek için yapılan regresyon analizi sonucunda, öğretmenlerin örgütsel kültür algılarının, dışsal motivasyon algılarındaki varyansın %13'ünü, içsel motivasyon algılarındaki varyansın ise %25'ini açıkladığı tespit edilmiştir.

The aim of the study is to analyse the perception of organizational culture and motivation of the primary and secondary school teachers. Within the scope of the study, teachers' organisational culture and motivation perceptions were described and whether their perception is statistically differs among some variables such as gender, seniority, branch, and the length of the work experience in the school they are employed was analysed. Furthermore, the relationship between organisational culture and motivation perception of the teachers were examined and if teachers' motivation perception can be predicted by their organizational culture perception was questioned.The study was carried out with 159 primary and 165 secondary school teachers who are working in central Nevşehir in the 2017- 2018 academic year. The Organizational Culture Scale (İpek, 1999) and the Teacher Motivation Scale (Uçar, 2014) were used in data gathering process.Study participants' organizational culture perception mean score was analysed under power culture, role culture, success culture and support culture sub-dimensions and their motivation perception mean score was sub-scaled as internal and external motivation. The t-test and the one-way analysis of variance (ANOVA) were applied in order to analyse whether these motivation sub-scores and organizational culture sub-scores are significantly different among the variables of gender, seniority, branch and length of work experience in the schools they are currently working. Moreover, the relationship between sub-dimensions of organizational culture and sub-dimensions of motivation perceptions were analysed with correlation and regression analysis. The result of the study is while participating teachers' intrinsic motivation levels are mostly within `agree` level, external motivation levels are mostly within `strongly agree` level. The highest mean scores of organizational culture perception of teachers was shown in support culture sub-dimension and followed by success, role and power culture respectively. It is observed that there are a positive and medium level relationship between intrinsic motivation and organizational culture sub-dimension. Also, a positive and, weak and medium level relationship are demonstrated between extrinsic motivation and organizational culture sub-dimensions. Regression analysis was applied in order to find out the estimate level of motivation perception of teachers from organizational culture perception. It was found out that 13% of extrinsic motivation perception variance and 25% of intrinsic motivation perception can be explained by organizational culture perception of teachers.