Örgütsel kültür bağlamında örgütsel vatandaşlık olgusu ve bir araştırma

Abstract

Bu çalısmada, vatandaslık kavramı ortaya çıktıgından bu yana tümtoplumlarda hak ve yükümlülüklerden olustugundan dolayı günümüzörgütlerindeki örgütsel vatandaslıgında bu yapıya sahip oldugu önesürülmektedir. Çalısanlar için örgütsel vatandaslık davranısının sergilenmesivatandaslıgın yükümlülük kısmını olustururken, örgüt kültürünün etkin örgütkültürü, liderlik, örgütsel baglılık ve pradigmadik uyum, etkin iletisim, bireyseltercihlerin ve özerkligin önemsenmesi, destekleyici yaklasım, örgütsel adalet vekatılımcı yaklasım açısından olumlu özellikler tasıması ise vatandaslıgın hakkısmını olusturdugu ileri sürülmektedir. Bu çalısma, örgütsel vatandaslıkdavranısının ortaya çıkmasında örgüt kültürü niteliklerinden etkin örgütkültürünün, liderligin, örgütsel baglılık ve pradigmadik uyumun, etkiniletisimin, bireysel tercihlerin ve özerkligin önemsenmesinin, destekleyiciyaklasımın, örgütsel adaletin ve katılımcı yaklasımın rolünü arastırmakamacıyla yapılmıstır.Arastırma için üç ayrı anket kullanılmıs, bunlardan örgüt kültürünün bunitelikler açısından çalısanlarca degerlendirildigi anket bu çalısma içingelistirilmistir. Örgütsel vatandaslık davranısının gösterilmesini ölçen ikianketten çalısanların yöneticilerince degerlendirildikleri ölçek daha önce çesitliçalısmalarda kullanılmıs bir ölçek olup, çalısanların kendilerinidegerlendirdikleri ölçek ise diger ölçegin uyarlanmasıyla hazırlanmıstır.Arastırma bankacılık sektöründe yapılmıs olup örgüt kültürünündegerlendirildigi ölçek iki farklı bankanın Denizli il merkezindeki bölge ve subepersonelince, örgütsel vatandaslık davranısının gösterilmesinin degerlendirildigiölçekler ise bir bankanın bölge ve sube personelince doldurulmustur.Çalısanlardan örgütlerini etkin örgüt kültürü, liderlik, örgütsel baglılık vepradigmadik uyum, etkin iletisim, bireysel tercihlerin ve özerkliginönemsenmesi, destekleyici yaklasım, örgütsel adalet ve katılımcı yaklasımaçısından degerlendirmeleri istenmis ve bu niteliklerin örgütlerdeki varlıgı ileörgütsel vatandaslık davranısının sergilenmesi arasındaki iliski belirlenmeyeçalısılmıstır.Yapılan istatistiksel analiz sonucunda tanımlı örgüt kültürü nitelikleri veörgütsel vatandaslık boyutları arasındaki iliskiye yönelik cesaret vericisonuçlara ulasılmıstır.

In this study it is argued that, as the concept of citizenship has beencomposed of certain rights and responsibilities in all societies since itsorigination, contemporary organizational citizenship is also shaped by thisstructure. Exhibiting organizational citizenship behavior is the responsibilityfor the employees. The rights part consist of the existence of an effectiveorganizational culture that incorporates constructive and supportiveleadership, effective communication, plurality and equality, rewards loyaltyand promotes individual autonomy and freedom of choice. This study isconducted to explore the extent to which the existence of such an organizationalculture that carries mentioned characteristics is influential in exhibition oforganizational citizenship behavior.Three questionnaires are used for this study. The first one, which is used forevaluation of the organizational culture by the employees, is specificallydesigned for this study. The second questionnaire that is used for evaluation ofemployees by their managers is used in previous studies, while the third onethat is used for evaluation of employees by themselves, is derived from thesecond questionnaire. The study is conducted in the banking sector. The scalethat evaluates the organizational culture is applied in two different banks inDenizli, while the scales that evaluate the exhibition of organizationalcitizenship behavior are applied in one of them.Statistical analyses produced encouraging results about the existence of astatistically significant relationship between the existence of an organizationalculture that carries such favorable characteristics as mentioned above, and theextent to which organizational citizenship behavior is exhibited.