Dişli ve posterior kısmi dişsiz hastalar arasında masseter kas kalınlığının ve mandibulanın morfolojik özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı dişli ve posterior kısmi dişsiz hastaların masseter kas kalınlıkları ve mandibular morfolojilerinin karşılaştırılmasıydı. 40-60 yaş arası 90 kadın hasta, dişli ve posterior dişsiz olmak üzere ikiye ayrıldı. Çalışmaya katılan bireylerin herhangi bir iskelet kas hastalığı, bruksizm alışkanlığı yoktu. Kontrol grubu ve bilateral posterior dişsiz hastalarda ölçümler çift taraflı yapıldı ve sağ sol tarafın ortalamaları alındı. Tek taraflı posterior dişsiz hastaların sadece dişsiz olan tarafları ölçüldü. Masseter kası kalınlığını değerlendirmek için, ultrasonografi ile, istirahat ve ısırma pozisyonlarında, aynı gözlemci tarafından beş dakika aralıklarla iki kez ölçüm yapıldı. Mandibular morfolojinin yorumlanması için, panoramik radyograf üzerinde gonial ve antegonial açıların analizi yapıldı. Aynı gözlemci bir hafta sonra ikinci kez ölçümlerini tekrarladı. Sınıf içi korelasyon katsayısı testi sonuçlarına göre, birinci ve ikinci ölçümler birbirleriyle çok uyumlu bulundu ve sonraki istatistiksel işlemlerde bu iki ölçümün ortalaması kullanıldı. Verilerin normal dağılımı Kolmogorov-Smirnov testi ile, homojenitesi Levene testi ile değerlendirildi. Verilerin normal dağılım göstermesi ve homojen olması nedeniyle Bağımsız örneklem t-testi uygulandı. Parametreler arasındaki ilişkiyi ayrı ayrı değerlendirmek için Pearson korelasyon testi yapıldı. Masseter kası kalınlığı ile posterior kısmi dişsizlik arasında herhangi bir anlamlı ilişki bulunamadı (p>0,05). Pearson korelasyon testi sonuçlarına göre hem kontrol hem çalışma grubunda gonial açı ile masseter kas kalınlığı arasında anlamlı bir negatif korelasyon vardı (-0,402≤r≤-0,375). Sonuç olarak, posterior kısmi dişsizlik, masseter kas kalınlığında anlamlı bir azalmaya neden olmamıştır. Masseter kasının fonksiyonel aktivitesi, gonial bölgenin şekillenmesinde etkilidir. Ultrasonografi, masseter kası kalınlığının değerlendirilmesinde güvenilir, doğru ve tekrarlanabilir bir yöntem olarak bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Masseter kası; Ultrason; Panoramik radyograf; Gonial açı; Antegonial açı.

The aim of this study was to investigate the relationship between thickness of masseter muscle and mandibular morphology of dentulous and partially posterior edentulous patients.90 female patients between the ages of 40 and 60 were divided into two groups: control dentulous group and posterior edentulous group. Patients had no musculoskeletal systemic disease and no bruxism habit. The measurements of control group and bilateral posterior edentulous patients were performed bilaterally and the averages of right and left were obtained. Only the toothless side of unilateral edentulous patients was measured. Ultrasonography was used to examine the thickness of the masseter muscle, during rest and maximum voluntary contraction, twice with five minutes intervals by the same observer. Gonial and antegonial angles were analysed on panoramic radiography to evaluate mandibular morphology, twice with one week interval by the same observer. According to the intraclass correlation coefficient test, first and second measurements of the observer were quite harmonious (883≤r≤993) and average measurements were used for next statistical analyses. Kolmogorov-Smirnov test for normality and Levene test for homogenity of variance were performed. Because of the normal distribution and homogenity of data, Independent sample t-test were used for statistical analysis. Pearson's correlation test was performed to evaluate the relationship between the parameters separately. There was no statistically significant association between masseter muscle thickness and posterior partially edentulism (p˃0,05). The results of the Pearson's correlation test showed that masseter muscle thickness in both control and experimental groups was negative correlated with the gonial angle (-0,402≤r≤-0,375). In conclusion, posterior partially edentulism does not reason a significant decrease of masseter muscle thickness. The functional activity of masseter muscle is influential in the formation of the gonial region. Ultrasonography is found to be a reproducible, reliable and accurate tool to examine the thickness of the masseter muscle.Key words: Masseter muscle; Ultrasound; Panoramic radiography; Gonial angle; Antegonial angle.