Hemodiyaliz hastalarına uygulanan progresif gevşeme egzersizinin anksiyete düzeyi ve uyku kalitesine etkisi

Abstract

Araştırma hemodiyaliz hastalarına uygulanan progresif gevşeme egzersizinin anksiyete düzeyi ve uyku kalitesi üzerine etkisini değerlendirmek amacı ile öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel olarak planlandı.Araştırmanın örneklemini hemodiyalize giren 42 birey oluşturdu. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesinde diyalize giren hastalar deney grubuna, Özel Sivas Diyaliz Merkezinde diyalize giren hastalar kontrol grubuna alındı. Araştırmada veriler; Hasta Tanıtım Formu, Durumluk-Sürekli Anksiyete Ölçeği (STAI FORM TX) ve Pitssburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ile toplandı. Deney grubuna 4 aşamadan oluşan Progresif Gevşeme Egzersizi programı uygulandı. Veriler araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplandı. Ölçekler 6. ve 8. haftada tekrar uygulandı. Evde hastaların egzersizi uygulamaları için SMS hatırlatıcılar gönderildi. Verilerin analizinde verilerin normal dağılım koşullarını sağladığı tespit edilmiş ve parametrik testler uygulandı. Frekans dağılımı, ortalama, standart sapma ile veriler sunulmuş istatistiksel analizlerde Ki-Kare testi, student t testi ve ANOVA testi kullanıldı.Deney ve kontrol grubu yaş, eğitim düzeyi, cinsiyet ve durumluk anksiyete düzeyi açısından benzer özelliklere sahipti (p>0.05). Deney ve kontrol grubunun uygulama sonrası 6. hafta durumluk anksiyete puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken, 8.haftada durumluk anksiyete puanları arasında anlamlı bir farkın olduğu belirlendi (p<0.05). Deney ve kontrol grubunun uygulama öncesi sürekli anksiyete puanları ve 6.hafta uygulama sonrası sürekli anksiyete puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken, 8.hafta uygulama sonrası sürekli anksiyete anksiyete puanları arasında anlamlı bir fark tespit edildi (p<0.05). Deney ve kontrol grubunun uygulama öncesi ve 6.hafta uygulama sonrası PUKİ puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken, 8.hafta uygulama sonrası PUKİ puanları arasında anlamlı bir fark bulundu (p<0.05).Araştırma sonucunda hemodiyaliz hastalarına uygulanan progresif gevşeme egzersizinin anksiyete düzeyi ve uyku kalitesi olumlu yönde etkilediği belirlendi. Progresif Gevşeme egzersizleri hemodiyaliz hastalarının anksiyete düzeylerini düşürmekte ve uyku kalitelerini yükseltmektedir.Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, diyaliz hastası, uyku kalitesi, anksiyete,progresif gevşeme, hemşirelik bakımı.

This study was planned experimentally to evaluate the effect of progressive relaxation exercise on anxiety level and sleep quality in hemodialysis patients.The sample of the study consisted of 42 individuals undergoing hemodialysis. The patients who entered the dialysis group in the hemodialysis unit of Cumhuriyet University Health Services Application and Research Hospital Hemodialysis Unit were recruited to the control group. Data in the study; Patient Identification Form, State-Trait Anxiety Inventory (STAI FORM TX) and Pitssburg Sleep Quality Index (PSQI) were collected. Progressive Relaxation Exercise program, consisting of 4 stages, was applied to the study group. The data were collected by face-to-face interview technique. The scales were reapplied at the 6th and 8th weeks. SMS reminders for patients' exercise exercises at home were sent. In the analysis of the data, it was determined that the data provided normal distribution conditions and parametric tests were applied. Data were analyzed by means of frequency distribution, mean and standard deviation. Chi-square test, student t test and ANOVA test were used.The study and control groups had similar features in terms of age, education level, gender and state anxiety level (p> 0.05). While there was no significant difference between the state and anxiety scores of the study and control group at the 6th week, there was a significant difference between the state anxiety scores at the 8th week (p <0.05). While there was no significant difference between the trait anxiety scores of the study and control groups before and after the application, there was a significant difference between the trait anxiety scores at the end of the 8th week (p <0.05). While there was no significant difference between the PSQI scores of the study and control group before and after 6 months of implementation, there was a significant difference between the PSQI scores after the 8th week (p <0.05).As a result of the study, it was determined that the progressive relaxation exercise applied to hemodialysis patients affected the level of anxiety and sleep quality positively. Progressive Relaxation exercises reduce the anxiety levels of hemodialysis patients and increase their sleep quality.Key Words: Haemodialysis, Haemodialysis patients, sleep quality, anxiety,progressive relaxation, nursing care.