Günlük yaşam aktiviteleri ile ilgili planlı eğitimin kurumda kalan yaşlıların bağımsızlık düzeyleri ve yaşam doyumları üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, günlük yaşam aktiviteleri ile ilgili planlı eğitimin yaşlıların günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık düzeyleri ve yaşam doyumları üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Deneysel olarak yapılan araştırmanın örneklemini, Sivas'ta kurum bakımı alan, 65 yaş ve üzeri olan, iletişim kurmada güçlüğü, zihinsel ve işitsel problemi olmayan, çalışmaya katılmayı kabul eden, Barthel indeksi 100'ün altında olan, Mini Mental Testi 17 ve üzeri olan, çalışmayı kabul eden 80 (40 Yaşlı Girişim Grubu, 40 Yaşlı Kontrol Grubu) yaşlı oluşturmuştur. Veriler; Yaşlı Tanıtım Formu, Barthell Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi, Yaşam Doyum ölçeği ve Standartdize Mini Mental Test ile toplanmıştır. Çalışmaya başlamadan önce, çalışmanın formları her iki gruba uygulanmış, istatistiksel olarak sosyo demografik ve klinik özellikler yönünden aradaki farkın önemsiz olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Anket formları araştırmacı tarafından soru cevap şeklinde sorularak cevaplandırılmış, veriler toplandıktan sonra, girişim grubundaki yaşlılarla eğitim günü ve saati planlanarak, uygun gün ve saatte eğitimler verilmiştir. Kontrol grubuna ise eğitim verilmeksizin ölçekler uygulanmıştır. Eğitim birer ay arayla üç defa her yaşlı için birebir uygulanmak üzere, toplam dört görüşme ile tekrarlanmıştır. Eğitim sonunda her iki grubunda bağımsızlık düzeyleri ve yaşam doyumlarındaki değişimler incelenmiştir. Araştırmanın verileri SPSS 23.0 Paket programında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirmesinde Kolmogorov Smirnov testi, Mann-Whitney U testi, Fridman testi ve Will Coxon testi kullanılmış ve yanılma düzeyi 0,05 olarak alınmıştır.Bulgular: Çalışmanın sonunda, eğitim verilen girişim grubundaki yaşlıların bağımsızlık düzeylerinin arttığı (p<0.05), kontrol grubundaki yaşlıların bağımsızlık düzeylerinin ise anlamlı bir değişim göstermediği belirlenmiştir (p>0.05). Benzer şekilde eğitim verilen grubun yaşam doyum düzeyleri incelendiğinde, yaşam doyumlarının girişim grubunda daha yüksek olduğu ve eğitim sayısı arttıkça bu grupta yaşam doyum düzeylerinin arttığı saptanmıştır (p<0.05). Bunun yanı sıra bağımsızlık düzeyi ile yaşam doyumu arasında aynı yönlü bir ilişki olduğu, istatistiksel olarak bu ilişkinin önemli olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların bağımsızlık düzeyi arttıkça, yaşam doyumlarında da artış görülmüştür. Sonuç: Bu çalışmada, kurum yaşlılarında bağımsızlık ve yaşam doyumlarının planlı eğitimlerle arttığı belirlenmiştir. Bu nedenle, hemşirelerin yaşlıların günlük yaşam aktivitelerini sürdürmeleri yönündeki eğitimsel aktivitelerinin yaşam doyumlarını da artıracağı düşünülerek, bu rollerini kurumlarda kesintisiz ve sürekli bir şekilde bireyselleştirilmiş bakımın bir parçası olarak sürdürmeleri önemlidir. Anahtar kelimeler: yaşlı, bağımsızlık, yaşam doyum, geriatri, gerontoloji hemşireliği, günlük yaşam aktiviteleri, kurum bakımı

Aim: The aim of this study was to investigate the effect of planned education on daily living activities on the independence levels and life satisfaction of the elderly.Method: 80 elderly (40 Elderly Intervention Group, 40 Elderly Control Group), which was in nursing home in Sivas, aged 65 and over, has difficulty in communicating, has no mental and auditory problems, elders with a barthel index of less than 100, Mini Mental Test was 17 and above, accepted the study were the sample of the experimental research. Data were collected.with Elderly Information Form, Barthell Daily Life Activities Index, Life Satisfaction Scale and Standard String Mini Mental Test. The forms of the study were initially applied to both groups and the difference was statistically insignificant in terms of socio-demographic and clinical characteristics (p>0.05). The questionnaire forms were answered by the researcher in the form of questions and answers, after the data were collected, training day and time was planned with the elderly in the initiative group and trainings were provided at the appropriate day and time. Scales were applied to the control group without training. The training was repeated three times with one month interval and four interviews for each elderly. At the end of the education, the changes in independence levels and life satisfaction were examined in both groups. The data of the study was evaluated in SPSS 23.0 package program. Kolmogorov Smirnov test, Mann-Whitney U test, Fridman test and Will Coxon test were used to evaluate the data and the error level was taken as 0.05.Results: At the end of the study, it was determined that the independence level of the elderly in the intervention group increased (p <0.05), whereas the independence level of the elderly in the control group did not show a significant change (p> 0.05). Similarly, when life satisfaction levels of the educated group were examined, it was found that life satisfaction was higher in the intervention group and life satisfaction levels increased in this group as the number of education increased (p <0.05). In addition, there was a similar relationship between independence level and life satisfaction, and this relationship was statistically significant. As the independence level of the elderly increases, life satisfaction increases.Conclusion: In this study, it was determined that the independence and life satisfaction of the institutional elderly increased with planned trainings. Therefore, it is important that nurses maintain their roles as part of uninterrupted and continuous individualized care in the institutions, considering that the educational activities for the elderly to continue their daily life activities will increase their life satisfaction.Keyword: elderly, ındependence, life satisfaction, geriatrics, gerontology nursing, activities of daily living, nursing home care