Psoriazis olgularında keratinosit proliferasyonunun AgNOR yöntemiyle değerlendirilmesi ve diğer histopatolojik değişkenler ile korelasyonu

Abstract

ÖZET Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Ana Bilim Dalı 'nda retrospektif olarak tanı almış 86 psoriazis vulgaris, 9 püstüler psoriazis olmak üzere toplam 95 psoriazis olgusu ile kontrol grubu olarak 12 'si normal deri dokusu ve 18'i perivasküjer dermatit toplam 30 olgu değerlendirildi. Çalışmamızda psoriazisli ve kontrol amacıyla oluşturulan nonproliferatif olgularda mAGNOR ve pAgNOR değerleri tespit edilerek aradaki fark araştırıldı. Bunun yanısıra psoriazis tanısı almış olgularda gözlenen histopatolojik değişiklikler semikantitatif yöntemlerle derecelendirilerek bu değişiklikler ile AgNOR değerleri arasındaki ilişki istatiksel olarak incelendi. Psoriazis grubunda, kontrol grubuna göre pAgNOR ve mAgNOR değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı yükselme saptandı. Bu sonuç nonneoplastik hiperproliferasyon ile karakterli lezyonlarda da AgNOR aktivitesinin yüksek olduğunu göstermektedir. Püstüler psoriazisde psoriazis vulagarise göre istatistiksel olarak anlamlı olmasa da pAgNOR ve mAgNOR değerlerinde artış bulundu. Bu yöntemin püstüler psoriazisde de olgu sayısının artması halinde istatistiksel olarak anlamlılık kazanabileceğini düşünmekteyiz. Kontrol grubunda perivasküler dermatit olgularında da normal deri biyopsilerine göre mAgNOR değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı yükselme bulundu. Bu bulgularla, hücre kinetiğinin inflamasyon şiddetinden etkilenerek AgNOR değerlerinin farklılaşmasına neden olduğu sonucuna vardık. AgNOR sayımının sadece proliferatif aktiviteyi değil hücrelerin metabolik aktivitesini de yansıttığı düşünülürse epidermal keratinositlerin proliferasyon dışında inflamasyonun şiddetine bağlı olarak artan metabolik aktivitenin AgNOR değerlerine yansıdığı düşünülebilir. Psoriazis grubunda histolojik değişkenler içinde parakeratoz ile pAgNOR>4 arasında pozitif korelasyon, suprapapiller epidermal incelme ve fibrozis ile pAgNOR>5 arasında negatif ilişki saptandı. Histolojik değişkenlerde pAgNOR ile ilişki saptanması, mAgNOR ile bağlantı bulunmaması psoriazisin daha çok hiperproliferatif bir hastalık olduğunu düşündürmektedir. Kontrol grubunda perivasküler dermatitde mAgNOR 'un 76istatiksel anlamlılık göstermesi mAgNOR 'un inflamasyondan etkilendiği yönünde düşünülebilir. Psoriazisde, parakeratoz ve granüler tabaka kaybının korelasyon gösterdiği ve bu bulguların papiller dermişteki kapiller damar proliferasyonu-dilatasyonu ve enflamatuar hücreler ile ilişkili olduğu dikkatimizi çekti. Ayrıca papiller dermişteki vasküler proliferasyon ve enflamatuar değişikliklerin bazal tabaka hücrelerinde hidropik dejenerasyon, spongiozİs, ekzositoz, Munro abasesi ve Kogoj 'un spongioform püstülü ile etkileşimde olduğu görüldü. Perivasküler eozinofıl infiltrasyonunun püstüler psoriasisde anlamlı artış göstermesi, parakeratoz, granüler tabaka kaybı, Kogoj 'un spongioform püstülü ve diğer inflamasyon bulgularına eozinofil artışının eşlik etmesi psoriazis patogenezinde rolü olabileceğini düşündürmektedir. Suprabazal mitoz sayısının artması halinde intrapapiller ödemin azaldığı dolayısıyla epidermisteki hiperproliferasyonun papiller dermişteki histolojik bulgulardan farklı süreçte geliştiği sonucuna varılabilir. 77

SUMMARY A total number of 95 patients with psoriazis (of whic 86 had been diagnosed as psoriazis vulgaris and 9 as pustuler psoriazis) and 30 cases cosist of 12 normal skin biopsy and 18 perivascular dermatitis) as control group were reexamined retrospectively in Department of Pathology of Pamukkale University Medical Faculty. In this study, mAgNOR and pAgNOR values obtained from psoriazis and nonproliferative control group, then the difference between them were compared. Additionally, histopathological changes in psoriatic patients were graded semiquantitative^ and also the relation between them and AgNOR values were statistically investigated. pAgNOR and mAgNOR counting values of psoriatic group were found to be statistically higher than control group. This indicated that, AgNOR counting values in nonneoplastic hyperproliferative lesions was high. Pustular psoriazis had higher pAgNOR values and mAgNOR counts than psoriazis vulgaris, but the difference was not statistically significant. However, we believe that significant statistical results may be obtained by increasing the number of pustular psoriazis cases. In cases of control group, mAgNOR counting values of cases with perivascular dermatitis were statistically higher than normal skin biopsy cases. Thus, we concluded that AgNOR counting values reflect both the proliferative and metabolic activities of the cells, also it is affected indirectly with severity of the inflammation that increases the metabolic activity. In psoriazis group, a positive correlation between parakeratos and pAgNOR>4 values was found, but pAgNOR>5 was correlated negativelly with both suprapapillary epidermal thinning and fibrosis. However, there was no correlation between histological parameters and mAgNOR counting values. Therefore, we can say that psoriazis is a hyperproliferative disease. In control group with perivascular dermatitis, higher mAgNOR values showed statistically that inflammation has an effect on it. 78In psoriazis, correlation were found between parakeratosiz and loss of granüler layer. This epidermal changes associated with capilary vessel proliferation, dilatation and mononuclear cell infiltration in papillary dermis.Also the vascular alterations / dermal inflammation in papillary dermis correlated with basal membran distruption, spongiosis, exocytosis, formation of Munro microabscesses and spongioform pustule of Kogoj. Eosinophilic infiltration in papillary dermis was significantly correlated with pustuler psoriazis, As same time, increased eosinophilic inflammation statistically associated with parakeratosis, loss of granuler layer, spongioform pustul of Kogoj and other inflammmatory findings. Therefore we tought that the eosinophils play the important role in pathogenesis of psoriazis. There were negative correlation between the number of suprabasal mitosis and intrapapillary edema, thus we concluded that hyperproliferation in epidermis and histologic parameters in the papillary dermis are different processes. 79