Immanuel Wallerstein perspektifinde `Arap Baharı`: Tunus örneği

Abstract

Ünlü teorisyen Immanuel Wallerstein dünya sistemleri adı verilen teorisinde ekonomik değişim ilişkilerinin oluşturduğu kompleks bir ağ ile birbirine bağlı tek bir dünya olduğunu savunarak son dönemde de kapitalist süreçte krizlerin yaşandığı uzun bir geçiş dönemini deneyimlediğimizi iddia etmektedir. Dünya genelinde farklı coğrafyalarda görülen sosyal/politik hareketlenmeleri ve isyan/devrim dalgalarını 1968'de yaşanan ünlü devrimin devamı olarak görmekte olup, eylemlerin genel benzerliklerine dikkat çekmektedir. Wallerstein'in güncel yorumları takip edildiğinde `Arap Baharı`nı ABD'de başlayıp birçok ülkeye yayılan `İşgal Et` hareketleri, Yunanistan'daki Oxi ve İspanya'daki Indignados, Şili'deki yaşanan öğrenci protestolarını bir bütün isyan dalgasının parçaları şeklinde yorumladığı görülmektedir. Bu çalışmada `Arap Baharı`nın anlaşılmasında Wallerstein'in dünya sistemleri tezinin ne kadar açıklayıcı olduğu tartışılacaktır. `Arap Baharı` İsyanları'nın Tunus'ta başladığı ve de bu ülkede çatışmasız bir siyasi dönüşüme öncülük ettiği gerçeğinden hareketle, Tunus vaka çalışması olarak ele alınacaktır. Bunun için çalışmanın ilk bölümünde `Arap Baharı` öncesinde Tunus'un yapısı ve bu hareketi oluşturan etmenlerin neler olduğu (meşruiyet krizi, sosyal ve ekonomik nedenler, kitle iletişim araçları, sosyal medya kullanımı) analiz edilecektir. Böylece kapitalist ekonomik ilişkilerin açıklayıcılık derecesi anlaşılabilinecektir. Hareket sonrası Tunus'un yapısında değişikliklerin ya da iyileşmenin olup olmadığı, hareketin oluşmasını tetikleyen taleplerin ne düzeyde gerçekleştirildiği irdelenecek olup bu şekilde diğer sosyo-ekonomik hareketlerle benzerlik ve farklılıkları görülebilecektir. Tüm bunlar Wallerstein'in `dünya sistemleri analizi` çerçevesinde değerlendirilecektir. Bu çalışmayla hem `Arap Baharı` İsyanlarının teorik düzeyde anlaşılması hem de Wallerstein'ın teorisinin geçerliliğinin test edilmesi amaçlanmaktadır.Anahtar Kelimeler: Dünya Sistemleri Analizi, `Arap Baharı`, Tunus, 1968 Dünya Devrimi, Kapitalist Sistem KarĢıtı Hareketler

Famous theorist Immanuel Wallerstein argues that there is one interconnected world complex network consisting of the economic changes in The World Systems Analysis and he argues that we have experienced a long transition periods of crisis in the capitalist process. According to Wallerstein, observed in different regions worldwide social / political movements and rebellions / revolution are continuation of the famous waves of revolution taking place in 1968 and he draws attention to the general similarity of the action. When Wallerstein's recent comments are followed, he interprets all the movements that start from `Occupy` movements in the U.S and spread to many countries such as Oxi in Greece, the Indignados in Spain, student protests in Chile as a part of a whole wave of rebellion. In this study, to understand the `Arab Spring`, how descriptive is Wallerstein's World Systems Analysis is going to be discussed. As `Arab Spring` Risings began in Tunisia and also it led to a conflictless movement to a political transformation, Tunisia will be discussed as a case study. Thus, in the first chapter of the study, Tunisia's situation before the `Arab Spring` and reasons of this movement (legitimacy crisis, social and economic reasons, the mass media, social media usage) will be analyzed to understand explanatory degree of capitalist economic relations.After risings, it's going to be analysed whether recovery actsmor changes take place or not in the situation of Tunisia. So similarities and differences with other movements can be seen in action. All of these will be evaluated in the context of Wallerstein's `world system analysis`. This study, it's intended to understand the theoretical level of the `Arab Spring` Risings and to test the validity of Wallerstein's theory.Keywords: World Systems Analysis, `Arab Spring`, Tunisia, The World-Revolution of 1968, Anti-Capitalist System Movements