Tavşanlarda şaşılık cerrahisi sonrası skar oluşumunu önlemede mitomisin C ve 5-Fluorourasil`in etkilerinin incelenmesi

Abstract

VII. ÖZET Şaşılık ameliyatlarından sonra istenmeyen ve beklenmeyen adezyon ve fıbrozis gelişebilmektedir. Oluşan adezyonlar ameliyatın başarısızlığına neden olabilmektedir. Adezyonların ve fıbrozis gelişiminin beklendiği olgularda bazı yöntem ve materyaller denenmiş ancak yeterince etkili bulunmamıştır. Çalışmamızda MMC ve 5-FU'in şaşılık ameliyatı sonrasında meydana gelen adezyon ve fıbrozisi önlemede etkinlikleri tavşan gözlerinde değerlendirildi. Çalışmamızda 20 beyaz tavşan her grupta 10 tavşan olacak şekilde (Grup-1 ve Grup-2) 2 eşit gruba ayrıldı. Tüm tavşanlar genel anestezi altında ameliyat edildi. Grup-l'deki 10 tavşanın bir gözüne standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak sponç ile 0.2 mg/ml MMC 5 dk süre ile uygulanırken (Grup 1-A, Grup-1'in çalışma gözleri) diğer gözüne standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak BSS emdirilmiş sponç 5 dk süre ile uygulandı (Grup 1-B, Grup-1'in kontrol gözleri). Grup 2 'deki tavşanların bir gözüne standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak sponç ile 50 mg/ml 5-FU 5 dk süre ile uygulanırken (Grup 2-A, Grup-2'nin çalışma gözleri) diğer gözüne standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak BSS emdirilmiş sponç 5 dk süre ile uygulandı (Grup 2-B, Grup-2'nin kontrol gözleri). Tavşanların tümünde sponçlar çıkartıldıktan sonra adele yapışma yerine 3 mm geriden skleraya sütüre edildi. Tüm tavşanlar ameliyat sonrası 4 hafta süresince izlendi. 4. haftanın sonunda genel anestezi altında, çift kör çalışma düzeninde yapılan cerrahi işlemi bilmeyen ikinci bir hekim tarafından konjonktival vaskülarizasyon, ÜR adele-tenon kapsülü arası ile ÜR adele-sklera arası adezyon, adele uzunluk-gerilim analizi, ÜR adele-tenon kapsülü arası fıbrozis ile ÜR adele- sklera arası fıbrozis ve traksiyon testi ile değerlendirildi. Bu parametreler açısından değerlendirilen tüm tavşanların gözleri enüklee edilerek histopatoloji laboratuvarına gönderildi. Histopatolojik olarak fıbrozis, granülom oluşumu ve adele dokusu içinde değişiklikler açısından çift kör çalışma düzeninde, yapılan 65cerrahi işlemi bilmeyen bir patoloji uzmanı tarafından ışık mikroskopisi ile değerlendirildi. Sonuçların istatistiksel analizleri için eşleştirilmemiş student t-test kullanıldı. Standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak sponç ile MMC kullanılan tavşan gözlerinde konjonktival avaskülarite oluşumu 5-FU kullanılan tavşan gözleri ile kontrol grubu tavşan gözlerine göre daha belirgindi. Standart şaşılık cerrahisi ve topikal olarak sponç ile 5-FU kullanılan tavşan gözlerinde ve yalnızca standart şaşılık cerrahisi yapılan kontrol grubu gözlerde ÜR adele-tenon kapsülü ile ÜR adele-sklera arası adezyon skorları arasında anlamlı fark saptanmaz iken MMC kullanılan tavşan gözleri ile kontrol grubu gözlerdeki ÜR adele-sklera arası adezyon skorları arasındaki fark anlamlı idi. MMC kullanılan tavşan gözlerinde adele uzunluk-gerilim analizinde gerekli kuvvetler 5-FU kullanılan gözler ile kontrol grubu gözlerdeki kuvvetlere göre daha düşüktü. Histopatolojik incelemede MMC kullanılan tavşan gözlerinde sadece adele dokusu içinde hücresel infıltrasyon gözlenirken MMC kullanılmayan kontrol grubu gözlerde granülom oluşumu ve adele dokusu içinde hücresel infıltrasyon ile fıbrotik aktivite gözlendi. 5-FU kullanılan tavşan gözlerinde granülom oluşumu ve adele dokusu içinde hücresel infıltrasyon ile fıbrotik aktivite saptandı. 5-FU kullanılmayan kontrol grubu tavşan gözlerinde ise ÜR adele-tenon kapsülü arası fıbrozis, granülom oluşumu ve adele dokusu içinde hücresel infıltrasyon ile fıbrotik aktivite saptandı. Bu sonuçlar, ameliyat sonrası gelişen fıbrozis ve adezyonları önlemede MMC ve 5-FU kullanılmasının kontrol grubu gözlere göre etkili olduğunu, MMC'nin 5-FU'e göre etkisinin daha fazla olduğunu göstermektedir. 66

VIII. SUMMARY INVESTIGATION OF EFFECTS OF MMC and 5-FU ON THE PREVENTION OF SCAR DEVELOPMENT FOLLOWING STRABISMUS SURGERY IN RABBITS Unexpected and unwanted adhesions and fibrosis may develop following strabismus surgery. These adhesions may lead to the failure of the operation. Some techniques and materials were tried for cases in which adhesions and fibrosis were expected, however, they were not found to be particularly effective. In this study, effectivity of MMC and 5-FU on the prevention of adhesions and fibrosis that developed following strabismus surgery were evaluated in rabbit eyes. 20 white rabbits were divided into 2 groups, each containing 10 animals (Group I and II). All rabbits were operated under general anesthesia. Standard strabismus surgery and topical MMC administration (sponge soaked in 0,2 mg/ml MMC for 5 min) were applied to one eye of animals in Group I (Group I- A, study eyes). The fellow eyes underwent the same strabismus surgery, and sponge soaked in BSS was placed for 5 min (Group I-B, control eyes). Standard strabismus surgery and topical 5-FU administration (sponge soaked in 50 mg/ml 5-FU for 5 min) were applied to one eye of animals in Group II (Group II- A, study eyes). The fellow eyes received the same strabismus surgery and sponge sooked in BSS was placed to the operation area for 5 min (Group II-B, control eyes). Following removal of sponges, 3 mm recession surgery was carried out in all animals, and they were followed up for 4 weeks. At the end of this period, 5 parameters (conjunctival vascularization, adhesions between superior rectus (SR)- tenon capsule and SR-sclera, muscle length-tension analysis, fibrosis between SR- tenon capsule and SR-sclera, traction test) were evaluated by a second surgeon blind to the study, under general anesthesia. After the evaluation of those parameters all eyes were enucleated and examined histopathologically. Fibrosis, 67granuloma development and changes in muscle tissue were evaluated using light microscope by a pathologist blind to the study. Unparied Student /-test was used for statistical comparison. The conjunctival avascularization caused by MMC was greater than both controls and 5-FU applied eyes. In Group II, degree of adhesions between SR- tenon capsule and SR-sclera were similar in 5-FU and BSS received eyes. However, degree of adhesions were significantly lower in MMC received eyes compared to fellow eyes. The length-tension analysis revealed that forces needed to rotate the eyes were smaller in MMC adiministered eyes compared to controls and 5-FU used eyes. In histopathological examination, only cellular infiltration was observed in MMC received eyes, however, in fellow eyes, in addition to the cellular infiltration, granuloma development and fibrotic activity were detected. Cellular infiltration, granuloma development and fibrotic activity were observed in 5-FU received eyes. In Group II-B, in addition to findings detected in Group I- B, fibrosis between SR and tenon capsule was observed. In conclusion, these results showed that MMC and 5-FU were effective in the prevention of postoperative adhesions and scar development compared to controls, and effectivity of MMC was found to be greater than 5-FU. 68